ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Γράφει  ο Γιάννης  Δελόγλου  

Παρουσία φίλων του βιβλίου ,του καθηγητή ιστορίας στο πανεπιστήμιο δυτικής Μακεδονίας,κ.Στάθη Πελαγίδη, του καθηγητή  κ. Γιάννη Χριστοφορίδη και του επίτιμου εισαγγελέα εφετών κ. Νικολάου  Παπαδόπουλου ,ο στρατηγός ε.α.κ.Χρήστος Πετανίδης παρουσίασε τον φιλόλογο –συγγραφέα κ.Λεωνίδα Αποστολίδη για το νέο του πόνημα με τίτλο «Η οδύσσεια της εθνικής μας ονομασίας»,και γνωστοποίησε το βιογραφικό του.

Ο Λεωνίδας  Αποστολίδης γεννήθηκε στα Λευκόγεια κάτω Νευροκοπίου Δράμας .Διατηρεί ζωντανές αναμνήσεις και τραυματικές εμπειρίες από τη Γερμανική κατοχή(εισβολή) του 1941 και τη Βουλγαρική κατοχή. Προσφυγόπουλο εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Ελευθερούπολη Καβάλας . Μετά την αποφοίτησή του από το Γυμνάσιο συνέχισε τις σπουδές του στη Φιλοσοφική σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης .

Ο συγγραφέας τόνισε ότι το ξεκίνημα αυτής της εργασίας τοποθετείται στις αρχές της δεκαετίας του 70. Αφορμή στάθηκε μια μικρή εισήγηση μου στα πλαίσια του μαθήματος της «Εισαγωγής στην ιστορία» στο Διδασκαλείο Μέσης Εκπαίδευσης ,όπου φοιτούσα εκείνο το χρονικό διάστημα. Το ενδιαφέρον που προκάλεσε η παρουσίαση του θέματος και οι παροτρύνσεις των μετεκπαιδευμένων συναδέλφων μου να δοθεί στη δημοσιότητα το κείμενο της εισήγησης ,αποτέλεσαν το βασικό κίνητρο και την αφορμή για ευρύτερη και βαθύτερη έρευνα και μελέτη του θέματος που κράτησε περίπου τρεις δεκαετίες. Σ’ αυτή τη μακρά και επίπονη προσπάθεια πολύτιμος αρωγός στάθηκε και το γεγονός ότι η διετής διάρκεια της μετεκπαίδευσης μου έδωσε τη δυνατότητα πρόσβασης  σε βιβλιοθήκες  της πρωτεύουσας,για  την απαραίτητη βιβλιογραφική ενημέρωση και την αναγκαία μελέτη σταχυολόγηση. Η έρευνα βασίστηκε κυρίως στις πηγές , στα  κείμενα ,από τον Όμηρο μέχρι το μεγάλο Σηκωμό του 21. Βεβαίως στην προσπάθειά μου σημαντικότατη υπήρξε και η συμβολή πολύ αξιόλογων σχετικών εργασιών του περασμένου αιώνα που κατόρθωσα να έχω στη διάθεσή μου.Άλλωστε «έτερος εξ  ετέρου…»

Ο μελετητής της Ποντιακής Γραμματείας κ. Χριστόφορος Χριστοφορίδης  παρουσιάζοντας το βιβλίο τόνισε μεταξύ άλλων:Μια από τις πολλές και ποικίλες παραδόσεις που κυκλοφορούσαν ανάμεσα στους αρχαίους  Έλληνες και περιέχεται στα κείμενα του Απολλόδωρου-Αλεξανδρινού γραμματικού και ιστορικού –μας  λέει ότι :Ο γιός  του Προμηθέα, ο Δευκαλίων που βασίλευσε στη Φθία ,παντρεύεται  την Πύρρα,θυγατέρα του Επιμηθέα και της Πανδώρας. Παιδιά του Δευκαλίωνα και της Πύρρας είναι ,πρώτος ο Έλλην- για τον οποίο λέγεται ότι έχει θεική ,από τον Δία ,προέλευση και ο δεύτερος ο Αμφικτύων . Από τον Ελληνα και την Ορσπίδα γεννιούνται τρία παιδιά :ο Δώρος ,ο Ξούθος και ο Αίολος ,ο Έλλην, τους υπηκόους του που λεγόταν Γραικοί ,τους ονόμασε Έλληνες και στα παιδιά του μοίρασε τη χώρα του…..

Πρώτη γραπτή μαρτυρία του εθνικού μας ονόματος, Έλληνες και Πανέλληνες, βρίσκουμε στον Όμηρο.

Από τους αρχαίους συγγραφείς ο Θουκιδίδης  δέχεται ότι ο Έλλην και οι γιοί του καθώς επίσης και ο Δευκαλίων ήταν ιστορικά πρόσωπα που ήκμασαν πρίν από τον Τρωικό πόλεμο.

Αυτός διέβλεψε ότι η εξάπλωση του ονόματος «Έλληνες» προήλθε από την επικράτηση των Ελλήνων της Φθίας πάνω στους άλλους πλησιόχωρους συγγενικούς λαούς  ,οι οποίοι επικαλούνταν τη βοήθειά τους.Από τα κείμενα του Ησιόδου (750-700π.χ.) γίνεται φανερό ότι το όνομα «Ελλας» ήδη στο τέλος του 8ου π.χ. αιώνος είχε απλωθεί  σε όλη την ηπειρωτική και νησιωτική χώρα…

Την εποχή των Περσικών πολέμων είναι ,χωρίς  αμφιβολία,καθιερωμένη και παγιωμένη πια η λέξη «Έλλην»ως κοινή ονομασία όλων ανεξαιρέτως των Ελλήνων.Ο τρίποδας με τον «τρικαρηνον όφιν»,το τρικέφαλο φίδι, που αφιερώθηκε στους  Δελφούς μετά τη νίκη στις Πλαταιές το 479π.χ., είναι η πιο εύγλωτη μαρτυρία .

Στο επίγραμμα που είναι πάνω από τον τρίποδα ,διαβάζουμε : Ελλήνων αρχηγός επεί στρατόν ώλεσε Μήδων Παυσανίας Φοίβω μνημ’ ανέθηκε τόδε….

Ο Ισοκράτης ,Αθηναίος ρήτορας (436-338π.χ.) στον πανηγυρικό του πλέκοντας το εγκώμιο της πατρίδας του ,  κάνει και την παρακάτω εύστοχη παρατήρηση: «Τόσο μάλιστα έχει αφήσει πίσω της η πόλη μας τους άλλους ανθρώπους στη σκέψη και το λόγο,ώστε αυτής οι μαθηταί  να έχουν γίνει δάσκαλοι των άλλων και έχει κάνει το όνομα των Ελλήνων να μη φαίνεται πως είναι για φυλή , αλλά για πνευματική καλλιέργεια και να λέγονται  Έλληνες πιο πολύ εκείνοι που μετέχουν στη δική μας παιδεία παρά εκείνοι που είναι της ίδιας φυλετικής καταγωγής».Κατά τον Ισοκράτη λοιπόν ,η λέξη «Έλληνας» έφτασε να σημαίνει τη διάνοια ,τον «πεπαιδευμένο»άνθρωπο, αφού κατά τη γνώμη του μπορεί ένας αλλόφυλος να είναι πολιτιστικά Έλληνας……

Το χρονικό διάστημα από το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (323π.χ) μέχρι την κατάκτηση της Αλεξάνδρειας από τους Ρωμαίους (30μ.χ.),ονομάζεται Αλεξανδρινή, η Ελληνιστική περίοδος.Κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα της περιόδου αυτής είναι η διάδοση της Ελληνικής γλώσσας και φιλολογίας καθώς και του Ελληνικού πολιτισμού στους λαούς της Ασίας ,της Ευρώπης  και της Αιγύπτου.

«Και την κοινήν  Ελληνική λαλιά»,γράφει ο Καβάφης ,

«ως μέσα στην Βακτριανή την πήγαμε , ως τους Ινδούς»

Κλείνοντας την παρουσίαση του βιβλίου ο κ.Χριστοφορίδης τόνισε :Από αυτό ξεπηδάει όλο το μεγαλείο της εθνικής μας συνέχειας, και που με την επιστημονική του τεκμηρίωση και την ιστορική αποσαφήνιση, αποτελεί εξαιρετική πηγή εθνικής αυτογνωσίας αλλά και απάντηση στους ανιστόριτους υπαινιγμούς και στην ισοπεδωτική πολιτική των ξένων.

                 

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ