Πανεπιστημιακό δημοψήφισμα
Μαζί με μια ομάδα φοιτητών και καθηγητών του Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Μαδρίτης UAM σχεδιάζει για αύριο, 29 Νοεμβρίου, ένα δημοψήφισμα σε ολόκληρο το Πανεπιστήμιο με ερώτημα για αναθεώρηση του Συντάγματος. Η πρωτοβουλία συμπίπτει με μια περίοδο που ο βασιλικός οίκος με επικεφαλής τον Φελίπε και τη Λετίτσια χάνει σε δημοτικότητα. Δημοσκοπήσεις δίνουν ποσοστό 37% στο στρατόπεδο εκείνων που πιστεύουν ότι χωρίς τη μοναρχία η χώρα θα ήταν σε καλύτερη κατάσταση. Το ήμισυ των ερωτηθέντων απάντησε ότι επιθυμεί να τεθεί το θέμα σε δημοψήφισμα. Σε κόκκινο πλακάτ στην αίθουσα του αμφιθεάτρου καλούνται φοιτητές, καθηγητές, εργαζόμενοι, συνολικά 30.000 άνθρωποι, να συμμετάσχουν στο δημοψήφισμα στις 29 Νοεμβρίου. Το ίδιο θα γίνει και σε άλλα πανεπιστήμια, ενώ στις 2 Δεκεμβρίου καλούνται και πολίτες σε διάφορες συνοικίες της Μαδρίτης να καταθέσουν τη γνώμη τους. «Είσαι υπέρ ή κατά της κατάργησης της μοναρχίας και της εγκαθίδρυσης δημοκρατίας;» είναι το κρίσιμο ερώτημα στα ψηφοδέλτια. «Είμαι αισιόδοξος ότι θα έρθουν πολλοί να ψηφίσουν» λέει η Αντρέα Μπαρμπερά Μαρτινέζ, φοιτήτρια Φιλοσοφίας στο UAM. «Έχουμε πολλούς υποστηρικτές, το κίνημα κατά της βασιλείας μεγαλώνει».
Για την ιστορία, ένα χρόνο μετά τον θάνατο του δικτάτορα Φράνκο οι Ισπανοί ψήφισαν τέλος του 1979 υπέρ του βασιλείας, αν και εμμέσως. Στο τότε δημοψήφισμα επρόκειτο για κάτι ευρύτερο, τον εκδημοκρατισμό και το άνοιγμα της χώρας μετά από απομόνωση 4 δεκαετιών. 95% των ψηφοφόρων ψήφισε υπέρ μιας κοινοβουλευτικής μοναρχίας υπό τον Χουάν Κάρλος. Τον τίμησαν για τον ρόλο που διαδραμάτισε στην μετάβαση της χώρας προς τη δημοκρατία.
«Υπέρ του δικαιώματος να ψηφίζουμε»
Με το πέρασμα των δεκαετιών όμως συσσωρεύτηκαν σκάνδαλα που οδήγησαν σε μεγάλη δυσαρέσκεια των πολιτών, όταν για παράδειγμα στον μέσον της δημοσιονομικής κρίσης ο βασιλιάς Χουάν Κάρλος βρίσκονταν σε σαφάρι ελεφάντων στην Μποτσουάνα. Το 2014 αναγκάστηκε να παραιτηθεί και να παραδώσει τα σκήπτρα στον γιο του Φελίπε. Αλλά η εικόνα είχε ήδη υποστεί πλήγμα σε σημείο που οι Podemos ζήτησαν από τον πρώην βασιλιά να εμφανιστεί στο κοινοβούλιο και να πάρει θέση για τις κατηγορίες περί διαφθοράς.
Από τότε το ερώτημα για το μέλλον του θρόνου βρίσκεται στο επίκεντρο αντιπαραθέσεων ανάμεσα σε νέους και ηλικιωμένους, δεξιούς και αριστερούς, αποσχιστές και «σεντραλιστές». Το Λαϊκό Κόμμα ΡΡ με τις περισσότερες έδρες στη Βουλή θέλει κοινοβουλευτική μοναρχία, Οι νεαροί Podemos αντίθετα ζητούν από καιρό δημοψήφισμα γα τη μορφή του πολίτευματος της Ισπανίας στο μέλλον και υποστηρίζουν πόλεις και αυτόνομες περιφέρειες, που τα κοινοβούλιά τους ζητούν την κατάργηση της μοναρχίας.
Αλλά και άλλοι πολιτικοί είναι υπέρ του να ανοίξει διάλογος για το μέλλον των εστεμμένων. Με τόσο αντίθετο άνεμο για την ισπανική βασιλεία, η Λουτσία Νιστάλ και οι συμφοιτητές της, θα μπορούσαν να διοργανώσουν διαδηλώσεις στους δρόμους για την κατάργηση της μοναρχίας. Όμως δεν είναι αυτό που θέλουν οι φοιτητές, αλλά κάτι πιο διαχρονικό, να ανοίξει διάλογος για το μέλλον της χώρας. «Είμαστε υπέρ της δημοκρατίας αλλά και υπέρ του δικαιώματος να ψηφίζουμε», λέει η Νιστάλ. «Γι αυτό και το δημοψήφισμα στο Πανεπιστήμιο είναι το πρώτο βήμα».
Σόφι Τσίλβικ,dpa/Ειρήνη Αναστασοπούλου
