Η «αυθόρμητη» συνάντηση του βορειοκορεάτη ηγέτη Κιμ με τον αμερικανό πρόεδρο Τραμπ στην αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη ανάμεσα στη Νότια και τη Βόρεια Κορέα είχε αναμφίβολα έναν ισχυρότατο συμβολισμό. Έχει όμως και ουσία;Ένα μήνυμα στο Twitter, 24 ώρες εντατικής διπλωματίας και ένα βήμα που αναμφίβολα θα μπει στα βιβλία της παγκόσμιας ιστορίας: ως πρώτος εν ενεργεία πρόεδρος ο Τραμπ πάτησε την Κυριακή βορειοκορεατικό έδαφος. Διασχίζοντας τα σύνορα μεταξύ Νότιας και Βόρειας Κορέας στο χωριό Πανμουντζόμ, όπου είχε υπογραφεί η ανακωχή του 1953, έκανε 20 περίπου βήματα και αντάλλαξε θερμή χειραψία με τον Κιμ Γιονγκ Ουν. Αμέσως μετά ο τελευταίος πέρασε με τον Τραμπ επίσης τα σύνορα προς τη Νότια Κορέα.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έκανε λόγο για μια «αυθόρμητη ιδέα». Χθες Σάββατο και όντας στην Οσάκα της Ιαπωνίας για τη Σύνοδο Κορυφής του G20 σκέφθηκε, «Είμαστε εδώ, ας συναντηθούμε». Έτσι απέστειλε πρόσκληση στον Κιμ μέσω Twitter, χωρίς να γνωρίζει τι θα απαντούσε ο τελευταίος.
Ανεξάρτητα από το εάν ήταν αυθόρμητη ή προμελετημένη, η ιστορική αυτή συνάντηση Κιμ-Τραμπ προλειαίνει το έδαφος για την τρίτη Σύνοδο Κορυφής ΗΠΑ-Βόρειας Κορέας μετά τις διαβουλεύσεις στη Σιγκαπούρη το 2018 και στο Ανόι τον περασμένο Φεβρουάριο. Δεν αποκλείεται μάλιστα η νέα συνάντηση να λάβει χώρα στον Λευκό Οίκο στην Ουάσιγκτον, γεγονός που θα είχε τουλάχιστον ισάξια συμβολική σημασία με τη σημερινή εξέλιξη και που θα έδινε ασφαλώς νέα πνοή στις προσπάθειες προσέγγισης μεταξύ των δυο πλευρών.
Προχωρά η αποπυρηνικοποίηση;
Εντούτοις και παρά τις επίμονες διπλωματικές προσπάθειες, το ερώτημα που παραμένει είναι εάν όλες αυτές οι ενέργειες μπορούν όντως να ενισχύσουν και να επιταχύνουν τη διαδικασία αποπυρηνικοποίησης της κορεατικής χερσονήσου; Αυτό προϋποθέτει συγκεκριμένα βήματα εκ μέρους της Πιονγκγιάνγκ και κάτι τέτοιο δεν διαφαίνεται, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, όπως σημειώνουν αναλυτές. «Εάν μετά από όλες αυτές τις συναντήσεις δεν υπάρξει μια ουσιαστική εξέλιξη, τότε θα επρόκειτο απλώς για θέατρο», σχολίασε στο CNN ο πρώην ειδικός εντεταλμένος των ΗΠΑ για τη Βόρεια Κορέα Τζόσεφ Γιουν.
Ο ίδιος ο Τραμπ ισχυρίζεται ότι το τελευταίο διάστημα έχει σημειωθεί όντως ουσιαστική πρόοδος και πως εάν ο ίδιος δεν είχε εκλεγεί πρόεδρος πριν από δυόμιση χρόνια, το πιθανότερο είναι ότι θα υπήρχε πόλεμος. Ανεξάρτητα από το εάν ισχύουν ή όχι οι ισχυρισμοί αυτοί, γεγονός είναι ότι χωρίς την υποστηριζόμενη από τον νοτιοκορεάτη ηγέτη Μουν πολιτική αποκλιμάκωσης του Τραμπ η κατάσταση δεν θα ήταν καλύτερη. Και ο δε κίνδυνος μίας πιο γενικευμένης σύρραξης θα ήταν ακόμη μεγαλύτερος. Ο Κιμ έκανε λόγο για μια «ευκαιρία» που δεν θα ήταν δυνατή εάν δεν υπήρχε αυτή η «εξαιρετική», όπως τη χαρακτήρισε σχέση του με τον αμερικανό πρόεδρο.
Η σημερινή μέρα ήταν πολύ σημαντική και για τον νοτιοκορεάτη πρόεδρο Μουν. Τόσο στη Νότια Κορέα όσο και στη γειτονική Ιαπωνία υπάρχουν φωνές που θεωρούν ιδιαίτερα επικίνδυνη την προσπάθεια προσέγγισης με τη Βόρεια Κορέα. Οι ίδιοι ισχυρίζονται ότι το καθεστώς στην Πιονγκγιάνγκ δεν πρόκειται να παραδώσει ποτέ οικειοθελώς τα πυρηνικά της διότι αυτό θα ισοδυναμούσε με την αυτοαναίρεση του. Άλλοι πάλι υποστηρίζουν ότι ο διάλογος είναι πολύ σημαντικός για την ειρηνευτική διαδικασία.
Μη ελέγξιμη πρόοδος
Το ερώτημα εάν έχει σημειωθεί όντως ουσιαστική πρόοδος επί της προεδρίας Τραμπ δεν είναι εύκολο να απαντηθεί με σαφήνεια. Η Βόρεια Κορέα υλοποίησε ήδη πριν τη σύνοδο της Σιγκαπούρης αρκετές από τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει, ακύρωσε μέρος των πυραυλικών και πυρηνικών της δοκιμών και κατέστρεψε τμήματα πυρηνικών εγκαταστάσεων. Τουλάχιστον έτσι υποστηρίζει.
Διότι οι ισχυρισμοί αυτοί δεν μπορούν να επαληθευτούν. Μέλη του αμερικανικού Κογκρέσου υπενθυμίζουν ότι η Βόρεια Κορέα έχει μια μακρά παράδοση στο να εξαπατά τους συνομιλητές της. Σύμφωνα με αμερικανικά ΜΜΕ, η CIA διαθέτει πληροφορίες που θέλουν τον Κιμ να συνεχίζει την ανάπτυξη υπερσύγχρονών οπλικών συστημάτων. Υπάρχουν μάλιστα ειδικοί που υποστηρίζουν ότι το τελευταίο διάστημα οι βορειοκορεάτες όχι μόνον δεν περιόρισαν το οπλοστάσιό τους, αλλά το διεύρυναν και πως κάθε χρόνο κατασκευάζουν οκτώ έως δώδεκα νέες πυρηνικές κεφαλές. Αυτό θα συνιστούσε σαφέστατη παραβίαση των όσων συμφώνησαν Κιμ και Τραμπ στη Σιγκαπούρη.
Το σχετικό έγγραφο προβλέπει την πλήρη, τελική και ελέγξιμη αποπυρηνικοποίηση. Εντούτοις δεν είναι σαφές εάν αυτό ισχύει και για τους Αμερικανούς.
Ο πιθανός σε αυτά τα συμφραζόμενα κίνδυνος αποτυχίας και κατάρρευσης των συνομιλιών όμως δεν φαίνεται να απασχολεί τον αμερικανό πρόεδρο στην παρούσα φάση. Οι εντυπωσιακές εικόνες από την αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη συνιστούν αναμφίβολα μια τεράστια επιτυχία για τον προεκλογικό Τραμπ. Δεν είναι τυχαίο ότι ο ίδιος επαναλαμβάνει συνεχώς ότι η συνάντηση αυτή θα ήταν αδιανόητη υπό τον προκάτοχό του Μπαράκ Ομπάμα.
Μ. Ντονχάουζερ, Ντιρκ Γκόντερ (dpa)
Επιμέλεια: Κώστας Συμεωνίδης
