Τα χρήματα που αντιστοιχούν στο προτεινόμενο Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ θα είναι τελικά ένα μείγμα επιχορηγήσεων κατά 500 δις και δανείων κατά 250 δις ευρώ. Στη λογική Μέρκελ-Mακρόν κινείται η πρόταση της Κομισιόν.Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε σήμερα την σύσταση Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ, το οποίο θα προικοδοτηθεί με 750 δις, εκ των οποίων 500 δις επιχορηγήσεις και 250 δις ευρώ δάνεια, προκειμένου να χρηματοδοτήσει ταυτόχρονα σε όλα τα κράτη μέλη προγράμματα για την ανάκαμψη της οικονομίας, η οποία έχει πληγεί από την πανδημία.
Η πρόταση της Επιτροπής κινείται σε μεγάλο βαθμό στην κατεύθυνση της συμφωνίας Μέρκελ-Μακρόν, η οποία προέβλεπε τη σύσταση ταμείου ανάκαμψης με προικοδότηση 500 δις ευρώ σε επιχορηγήσεις. Η Κομισιόν πρόσθεσε στο παραπάνω ποσό άλλα 250 δις ευρώ σε δάνεια με μακρά περίοδο (30 έτη) αποπληρωμής. Τα χρήματα του ταμείου θα προέλθουν από δανεισμό στις αγορές στο όνομα της ΕΕ, η οποία θα αναλάβει και την αποπληρωμή των επιχορηγήσεων των 500 δις. Ως εγγύηση για τον δανεισμό της ΕΕ θα χρησιμοποιηθεί ο κοινοτικός προϋπολογισμός της περιόδου 2021-2027.
Για κάθε κράτος μέλος προβλέπεται ένα ανώτατο όριο χρηματοδοτήσεων από το ταμείο, ωστόσο τα χρήματα θα δοθούν με βάση τις ανάγκες και προγράμματα που θα υποβάλει η κάθε χώρα. Ενδεικτικά, η Ιταλία πρόκειται να λάβει 81 δις ευρώ σε επιχορηγήσεις, η Ισπανία 77 δισ.ευρώ, η Γαλλία δικαιούται 38,772 δις και η Γερμανία 28 δις.
22,5 δις ευρώ επιχορηγήσεις 9,5 δις σε δάνεια για την Ελλάδα
Στην Ελλάδα αναλογούν 22,5 δις σε επιχορηγήσεις και 9,5 δις σε δάνεια. Στην Κύπρο αναλογούν 1,433 δις ευρώ σε δάνεια. Σύμφωνα με τη διαδικασία τα κράτη μέλη θα υποβάλλουν αιτήματα με βάση τις προτεραιότητες χρηματοδότησης που έχει καθορίσει η Κομισιόν. Πρόκειται στην ουσία για τρεις πυλώνες προγραμμάτων.
Ο πρώτος πυλώνας θα είναι επικεντρωμένες στις δύο μεγάλες ευρωπαϊκές προτεραιότητες, την Πράσινη Συμφωνία για κλιματική ουδετερότητα και τον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας. Στον εν λόγω πυλώνα θα μεταφερθεί επιπρόσθετα και ένα σημαντικό κονδύλι συνοχής, ενώ συνολικά εκτιμάται ότι θα απορροφήσει περίπου το 70% των επιχορηγήσεων.
Ο δεύτερος πυλώνας αφορά την επανεκκίνηση της οικονομίας και τη διευκόλυνση της επανέναρξης των ιδιωτικών επενδύσεων. Μεταξύ άλλων προβλέπει την ενίσχυση του Μηχανισμού Στρατηγικών Επενδύσεων (επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ), ενώ ένα σημαντικό μέρος θα διατεθεί για εξασφάλιση της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ σε κρίσιμους τομείς, όπως ο φαρμακευτικός, όπου διαπιστώθηκαν δραματικές ελλείψεις στη διάρκεια της πανδημίας. Στον ίδιο πυλώνα θα υπάρξει και ένα χρηματοδοτικό μέσο φερεγγυότητας για την κεφαλαιοποίηση στρατηγικών υγιών επιχειρήσεων, που πλήττονται σε περιόδους κρίσεων. Ο τρίτος πυλώνας θα χρηματοδοτήσει την ενίσχυση τομέων που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην πανδημία, όπως η ευρωπαϊκή πολιτική προστασία, η υγεία και η έρευνα.
36-37 δις από τον προϋπολογισμό της ΕΕ στην Ελλάδα
Παράλληλα σήμερα η Κομισιόν προχώρησε σε τροποποίηση και της πρότασής της για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της περιόδου 2021-2027, όπου καθορίζει τις κοινοτικές δαπάνες περίπου στα 1,1 τρις ευρώ, ενώ προχώρησε σε ορισμένες προσαρμογές των προτεραιοτήτων ώστε να ληφθούν υπόψη οι επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού. Από το ΠΔΠ της παραπάνω περιόδου στην Ελλάδα αναλογούν 36-37 δις ευρώ, ωστόσο θα πρέπει προηγουμένως να υπάρξει συμφωνία επί της πρότασης της Κομισιόν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Επειδή το ταμείο ανάκαμψης συνδέεται με το ΠΔΠ, που θα τεθεί σε λειτουργία στις αρχές του επόμενου έτους, η Κομισιόν πρότεινε σήμερα να αντληθούν χρήματα από τις αγορές τους επόμενους μήνες με εγγύηση τον φετινό κοινοτικό προϋπολογισμό. Με τον τρόπο αυτό τα κράτη μέλη θα μπορούν να πάρουν χρήματα από το ταμείο ανάκαμψης από το τέταρτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους.
Οι διαπραγματεύσεις πάντως που θα ξεκινήσουν σε επίπεδο Ευρωπαίων ηγετών αναμένονται ιδιαίτερα δύσκολες, αφού τέσσερις χώρες, η Ολλανδία, η Δανία, η Σουηδία και η Αυστρία έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους στη χορήγηση επιχορηγήσεων στα κράτη μέλη.
Νίκος Μπέλλος, Βρυξέλλες
