Του συγγραφέα Γιώργου Λεκάκη,
www.lekakis.com.
ΜΕΡΟΣ B. Η απαρχή του μύθου της λυκανθρωπίας.
Ο βασιλιάς των Αρκάδων Λυκάων (υιός του Πελασγού και της Ωκεανίδος Μελιβοίας – ή της νύμφης Κυλλήνης), ήταν ο ιδρυτής επί κορυφής του Λυκαίου όρους της Λυκόσουρας, της πρώτης πόλεως που είδε το φως του κόσμου! Αυτός ονόμασε δε τον Δία Λυκαίο (δηλ. θεό του φωτός και του αιθέρος), και οργάνωσε προς τιμήν του αγώνες και γιορτές, τα Λύκαια! Κάποτε ο βασιλεύς αυτός αποφάσισε να θυσιάσει στον βωμό του Διός ένα βρέφος! Ο Δίας θύμωσε τόσο πολύ μ’ αυτήν την ενέργεια, που μεταμόρφωσε τον βασιλιά σε άγριο ζώο, το οποίο έκτοτε φέρει το όνομά του: Λύκος! Εις ανάμνησιν αυτής της ανόμου πράξεως, αργότερα, στην επί του Λυκαίου όρους μυστική θυσία («εν απορρήτω»), ένας άνθρωπος μεταμορφωνόταν σε λύκο. Κι αυτό θα κρατούσε για τα επόμενα δέκα χρόνια της ζωής του. Σ’ αυτό το διάστημα, δεν έπρεπε να ξεγελασθεί και να δοκιμάσει ανθρώπινο κρέας, γιατί τότε θα παρέμενε σ’ όλην του την ζωή θηρίο! Άλλοι αναφέρουν πως μαζί με το κρέας των ζώων, ήταν αναμεμειγμένο κι ανθρώπινο. Γι’ αυτό όποιος έτρωγε απ’ αυτήν την θυσία, έμενε για τα επόμενα 9 έτη της ζωής του λύκος. Αυτή είναι και η απαρχή της ιστορίας των λυκανθρώπων, που έχει την ρίζα της στην αρχαία ελληνική μυθολογία και όχι στα μεσαιωνικά κείμενα και τις παραδόσεις των Βαλκανίων.
Κατά παραλλαγή, στην Αρκαδία και πάλι, υπήρχε η γενιά του Άντου, στην οποία υπήρχε η εξής παράδοση: Διάλεγαν με κλήρο κάποιον από τους απογόνους του, τον οποίο και οδηγούσαν σε μια λίμνη της περιοχής. Εκεί τον γύμνωναν και κρεμούσαν τα ρούχα του σε μια βελανιδιά. Και τον άφηναν γυμνό να φύγει. Αυτός έπρεπε να διασχίσει κολυμβώντας την λίμνη και να φύγει για τις κατέναντι ερημιές, όπου θα μεταμορφωθεί σε λύκο και θα συναντήσει τ’ αδέλφια του, τους λοιπούς λύκους της περιοχής. Μαζί τους θα μείνει 9 χρόνια. Εάν σε αυτό το διάστημα δεν φάει ανθρώπινο κρέας, θα μπορέσει να επανέλθει, να διασχίσει την λίμνη και να πάρει την προηγούμενή του ανθρώπινη μορφή, αν και θα είναι 9 χρόνια γηραιότερος – βλ. σχ. Ευάνθη.
Στα αρχαία κείμενα έχουμε κι άλλες αναφορές για μεταμορφώσεις ανθρώπων σε λύκους, όπως λ.χ. αυτή του Δαμάρχου (ή Δημαινέτου, του υιού του Δανύττα, εκ της Παρρασίας), ο οποίος μεταμορφωθείς σε λύκο και έπειτα ξανά σε άνθρωπο, αγωνίσθηκε στην Ολυμπία και αναδείχθηκε μάλιστα και ολυμπιονίκης! – βλ. σχ. Παυσανίας VI,8,2, Πλίνιος Φυσ. Ιστ. VIII,82.
Στην χερσόνησο της Αδριατικής Ιστρία, μεταξύ Λιβυρνίας και Ιλλυρίας, ζούσε ένας λαός, ο οποίος κάθ’ έτος, για κάποιες ημέρες, εγίνοντο λύκοι και έπειτα πάλι άνθρωποι (βλ. σχ. Σολίνο). Αλλά και στην Νευρίδα, χώρα της Σκυθίας, οι κάτοικοί της, οι Νευροί, κάθ’ έτος, για κάποιες ημέρες, εγίνοντο λύκοι και έπειτα πάλι άνθρωποι – βλ. σχ. Ηρόδοτος IV,105.
Με το φαινόμενο της λυκανθρωπίας καταπιάσθηκε πρώτος επιστημονικώς ο περικλειτός ιατρός του Μάρκου Αντωνίου, Μάρκελλος ο Σιδήτης, ένας Έλληνας ιατρός από την Σίδη Παμφυλίας. Έγραψε σύγγραμμα σε στίχους με τίτλο «Ιατρικά» (αποτελούμενο από 42 βιβλία!) αλλά απ’ αυτό σώθηκε μόνο ένα κεφάλαιο, που ήταν μια μελέτη περί λυκανθρωπίας. Ο ιατρός είχε καταλήξει στο συμπέρασμα πως «οι λυκάνθρωποι ήσαν μελαγχολικοί άνθρωποι, οι οποίοι βγαίνουν τις νύκτες του Φεβρουαρίου από τα σπίτια τους και περιφέρονται στα μνήματα, μιμούμενοι λύκους ή σκύλους».
ΠΗΓΕΣ:
Γ. Λεκάκη «Σίδη» από το βιβλίο του «Η Άγνωστη Μ. Ασία», εκδ. Κάδμος. Και «Ολυμπιακοί Αγώνες», εκδ. «Ερωδιός».
* Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΧΡΟΝΟΣ» Κομοτηνής, φ. 21.09.2010.
