Αντικρουόμενες θέσεις και απόψεις κορυφαίων διεθνών αναλυτών και διεθνών οργανισμών.

 

 

Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου.

 

 

 

Γιατί πολλά από τα βλέμματα των διεθνών οργανισμών και παρατηρητών είναι στραμμένα στην Ελλάδα; Απλώς διότι η κρίση της ευρωζώνης ξεκίνησε από την Αθήνα –η οποία, για να αποφευχθούν τα χειρότερα, έχει δεχθεί μέχρι στιγμής περί τα 300 δισεκατ. ευρώ οικονομική στήριξη. Παράλληλα, στην Ελλάδα εφαρμόστηκε και ένα σκληρό πρόγραμμα δημοσιονομικής και μακροοικονομικής προσαρμογής –το οποίο, όμως, έχει οριζόντιο χαρακτήρα και γεννά πολλά και εύλογα ερωτηματικά για το αν θα έχει ευτυχές τέλος.

 

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) στην τελευταία έκθεσή του πιστεύει ότι υπάρχουν κάποιοι λόγοι αισιοδοξίας. Κατά την άποψή του, το πρόγραμμα επιτυγχάνει κάποιους από τους οικονομικούς στόχους, το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο έχει βελτιωθεί κατά 10% του εθνικού προϊόντος –μία από τις μεγαλύτερες προσαρμογές της Ιστορίας σε καιρό ειρήνης. Αντίστοιχη βελτίωση έχει σημειώσει και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Το ΔΝΤ πιστεύει ότι η Ελλάδα έχει κλείσει τα δύο τρίτα από το κενό ανταγωνιστικότητας που δημιουργήθηκε μετά την είσοδο στο ευρώ. Οι τράπεζες επιτέλους ανακεφαλαιοποιούνται, γεγονός που μπορεί να δώσει τέλος στην πιστωτική ασφυξία.

 

«Ωστόσο, το τίμημα είναι τεράστιο», τονίζουν οι Φαϊνάνσιαλ Τάϊμς (ΦΤ). «Το ΑΕΠ έχει υποχωρήσει περισσότερο από 20%. Το κόστος ανά μονάδα εργασίας έχει βελτιωθεί μέσω των περικοπών στους μισθούς –κατ’ επέκταση και στο επίπεδο ζωής– και όχι μέσω της αύξησης της παραγωγικότητας. Το κοινωνικό κόστος είναι πολύ σοβαρό και οι συνέπειές του θα έχουν μακροχρόνιο χαρακτήρα, ιδιαίτερα στο επίπεδο της απασχόλησης», επισημαίνει η βρεταννική εφημερίδα. Δεν παραλείπει, ωστόσο, να τονίσει ότι για την Ελλάδα δεν υπήρχε άλλος δρόμος, στο μέτρο που η χώρα κατανάλωνε μόνον με δανεικά και είχε σχεδόν μηδενική ανταγωνιστικότητα. Παρόλα αυτά, επισημαίνει, το πολύ δυσχερές σημείο εκκίνησης για την αντιμετώπιση της κρίσης σαφώς και απέκλειε ένα καλύτερο αποτέλεσμα. Η ευρωζώνη θα μπορούσε να είχε αποδεχθεί νωρίτερα μεγαλύτερο κούρεμα στον ιδιωτικό τομέα, ενώ οι οριζόντιες επιλογές της Αθήνας έφεραν περισσότερο πόνο απ’ ό,τι χρειαζόταν. Και αυτό συνέβη για να μην γίνουν ριζικές μεταρρυθμίσεις. Οπότε, δεν ευθύνονται μόνον οι υπερβολικά μεγάλες περικοπές για τα δεινά των αθώων Ελλήνων, αλλά και η επιλογή να προστατευθούν οι προνομιούχοι και να μεταφερθεί το βάρος στους πιο αδύναμους ώμους. Σε αυτούς που εύκολα μπορούσαν να υποστούν οριζόντιες ρυθμίσεις.

 

Αν υπάρχει κάποιο θετικό σημείο, τονίζουν οι ΦΤ, αυτό είναι ότι η Ελλάδα έχει πολλές ευκαιρίες για ανάπτυξη. Αλλά χωρίς βαθύτερη πολιτική αναμόρφωση θα παραμείνουν ανεκμετάλλευτες και θα χρειαστούν, όπως προειδοποιεί το ΔΝΤ, συνεχείς επιμηκύνσεις των δανείων της, με ευνοϊκότερους όρους από αυτούς της αγοράς. Η ευρωζώνη και οι καθημερινοί Έλληνες έχουν κοινό συμφέρον να κόψουν τα δεσμά μεταξύ διαπλεκομένων και κράτους.

 

Από την πλευρά του, ο Ούγκο Ντάϊξον, γνωστός και έγκυρος οικονομικός αναλυτής του πρακτορείου Ρώϋτερ, γράφει ότι ναι μεν η Ελλάδα δεν βρίσκεται ακόμη εκτός κινδύνου, πλην όμως ακολουθεί μία αξιόπιστη πορεία, ικανή να την βγάλει από την στενωπό.

 

«Η κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά», επισημαίνει ο αναλυτής του Ρώϋτερ, «έχει επιδείξει εντυπωσιακή ενότητα από την συγκρότησή της, τον περασμένο Ιούνιο, μετά από μία περίοδο πολιτικού χάους –και αυτό παρά την υλοποίηση σειράς αντιδημοφιλών μέτρων. Το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας έρχεται περίπου ισόπαλο στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων, βάσει των δημοσκοπήσεων, με αυτό της αξιωματικής αντιπολίτευσης του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Σαμαράς δεν έχει υποστεί τις σημαντικές απώλειες του Μαριάνο Ραχόϊ στην Ισπανία ή του Φρανσουά Ολάντ στην Γαλλία.

 

»Η αποτελεσματικότητα της κυβέρνησης Σαμαρά κερδίζει την εμπιστοσύνη της τρόϊκας. Σύντομα η Ελλάδα θα εισπράξει και άλλα κεφάλαια στο πλαίσιο του προγράμματος διάσωσης, των οποίων το σύνολο ανέρχεται μέχρι στιγμής στα 200 δισεκατ. ευρώ περίπου. Η συνεχιζόμενη λιτότητα αλλά και οι τραυματικές εμπειρίες της χώρας το 2012, όταν όλα έδειχναν ότι θα μπορούσε να τεθεί εκτός ευρώ, θα έχουν ως αποτέλεσμα την κατά 5% συρρίκνωση της οικονομίας της φέτος, με το σύνολο των απωλειών του ΑΕΠ της να αγγίζει πλέον το 25%. Η ανεργία ίσως αυξηθεί, για να αγγίξει το 30%.

 

»Τα στοιχεία αυτά είναι πράγματι δυσοίωνα. Αλλά η Αθήνα βρίσκεται καθ’ οδόν προς την εξασφάλιση πρωτογενούς πλεονάσματος. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα απαιτηθεί νέος γύρος μέτρων λιτότητας από του χρόνου και η ελληνική οικονομία δεν θα πλέει κόντρα στον άνεμο. Στο μεταξύ, οι βιώσιμες ελληνικές τράπεζες ανακεφαλαιοποιούνται με το ποσό των 50 δισεκατ. ευρώ. Η ανακεφαλαιοποίηση δεν έγινε με το ξέσπασμα της κρίσης, ώστε να μην βαθύνει η ύφεση και από το ημιθανές τραπεζικό σύστημα της χώρας. Όμως, κάλλιο αργά παρά ποτέ. Η εξάρτηση των τραπεζών από το υψηλού κόστους ταμείο έκτακτης ρευστότητας της Κεντρικής Τράπεζας της Ελλάδος μειώνεται, περιοριζόμενη πλέον στα 22 δισεκατ. ευρώ, από το ρεκόρ των 120 δισεκατ. ευρώ. Το κόστος χρηματοδότησης των τραπεζών περιορίζεται.

 

»Ακόμη 8,2 δισεκατ. ευρώ διατίθενται για την αποπληρωμή οφειλών του κράτους. Είναι τραγικό ότι αυτό δεν έγινε νωρίτερα. Η αποτυχία εξυπηρέτησης των δημοσίων οφειλών κατέστρεψε πολλές επιχειρήσεις. αν τα χρήματα δοθούν γρήγορα, ο ιδιωτικός τομέας θα αναπνεύσει. Η προσπάθεια βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας επίσης αποδίδει καρπούς και είναι πλέον εμφανής στην τουριστική αγορά της».

 

Η Ελλάδα μάλλον θα τα καταφέρει, συμπεραίνει ο Ούγκο Ντάϊξον και την μετρημένη αισιοδοξία του συμμερίζονται και άλλοι διεθνείς αναλυτές. Όλοι, όμως, με μια φωνή, προτρέπουν προς βαθύτερες μεταρρυθμίσεις, ώστε να μειωθεί ο χρόνος εξόδου από την κρίση. Κρίνουν δε ότι αυτή η προσπάθεια δεν θα έχει το υψηλό πολιτικό κόστος που κάποιοι σύμβουλοι του πρωθυπουργού υπολογίζουν ότι θα υπάρξει. Τουναντίον, οι σύμβουλοι αυτοί είναι σήμερα η «πέμπτη φάλαγγα» εντός του πρωθυπουργικού γραφείου…

 

 

 

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ