Ξύλινες κατασκευές στα μοναστήρια των Μετεώρων

Οι βράχοι των Μετεώρων και τα μοναστήρια τους που μοιάζουν σαν φυσική απόληξη τους, δημιουργούν από μόνα τους μία τόσο μοναδική εικόνα, όσο και εντυπωσιακή. Τα μοναστήρια των Μετεώρων είναι ένα Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και ως τέτοιο οφείλουμε να το αντιμετωπίζουμε. Ξεχωριστές είναι όμως οι ξύλινες κατασκευές που μπορεί να συναντήσει ο επισκέπτης και στα έξι μοναστήρια. Σημαντικά στοιχεία για τις ξύλινες κατασκευές στα μοναστήρια των Μετεώρων, μας δίνει ο Νικόλαος Παγγιτούλης, στο πλαίσιο της πτυχιακής του εργασίας  που υποβλήθηκε προ ετών με επιβλέποντα τον ομότιμο σήμερα καθηγητή τον Δρ. Ιωάννη Κακάρα.OLYMPUS DIGITAL CAMERA

 

ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΝΑΠΑΥΣΑ

Η μονή του Αγίου Νικολάου Αναπαυσά, αν και περιέχει μεγάλης ιστορικής αξίας τοιχογραφίες του Θεοφάνη, αντιθέτως, είναι η μοναδική από τις έξι εν ενεργεία μονές των Μετεώρων που δεν περιέχει αξιόλογης ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας ξύλινες κατασκευές. Το καθολικό του ναού του Αγίου Νικολάου, κατασκευάστηκε το 1510 και δεν περιείχε τέμπλο ή άλλες κατασκευές. Στις μέρες μας υπάρχει τέμπλο το οποίο δημιουργήθηκε την τελευταία δεκαετία.

Οι μόνες ξύλινες κατασκευές οι οποίες χρονολογούνται από την εποχή της δημιουργίας του ναού, είναι οι ξυλοδεσιές στους τοίχους του ναού, καθώς και μερικές εμφανείς ξυλοδεσιές στα παλιότερα τμήματα του κτίσματος της μονής, τα οποία δεν έχουν υποστεί κάποια συντήρηση τουλάχιστον τα τελευταία 45-50 χρόνια. Σώζεται επίσης, μόνο ένα μικρό τμήμα της ξύλινης ανεμόσκαλας, η οποία κάποτε αριθμούσε 62 σκαλιά και ύψος 60 μέτρα. Στη δεκαετία του 1960 η μονή ανακαινίστηκε και αναστηλώθηκε από την αρμόδια Αρχαιολογική Υπηρεσία της περιοχής.OLYMPUS DIGITAL CAMERA

 

ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ

Η μονή της Αγίας Τριάδος, περιέχει ενδιαφέρουσες ξύλινες κατασκευές. Στο μοναστήρι βρίσκεται ο ναός της Αγίας Τριάδος, ο οποίος αντιπροσωπεύει την αρχαιότερη σωζόμενη οικοδομική φάση του μοναστηριού και είναι το πιο ενδιαφέρον από τα κτίσματά του.

Ανεγέρθηκε το έτος 1475 και προσθήκες ενός μικρού σκευοφυλακίου και ενός εσωνάρθηκα ακολούθησαν το 1684 και το 1689 αντίστοιχα. Το ενδιαφέρον παλαιό επίχρυσο ξυλόγλυπτο τέμπλο του κυρίως ναού, κατασκευάστηκε περίπου το 1660, αλλά το 1979 κλάπηκε από ιερόσυλους και έχει αντικατασταθεί σήμερα από νεότερο.

Κάποια τμήματα του παλαιού τέμπλου μένουν αποθηκευμένα στο μοναστήρι καθώς και ο επίχρυσος ξυλόγλυπτος σταυρός του. Ακόμη, σώζεται ένα προσκυνητάρι και ένα αναλόγιο της ίδιας χρονολογίας με το τέμπλο, καθώς και ένα ξύλινο τραπεζάκι με ενθετική από φίλντισι και σιντέφι, το οποίο ήταν τοποθετημένο στον χώρο του καθολικού. Επίσης στο μοναστήρι υπάρχει το παρεκκλήσι του Τιμίου Προδρόμου το οποίο κτίστηκε το 1682 και στο οποίο, επίσης, υπάρχει αξιόλογο επίχρυσο ξυλόγλυπτο τέμπλο της εποχής που ανεγέρθηκε το παρεκκλήσι. 

Οι ξύλινες δομικές κατασκευές που υπήρχαν και όσες σώζονται στο μοναστήρι, ήταν όλες δρύινες. Στον κεντρικό διάδρομο που συναντάμε καθώς εισερχόμαστε στη μονή από την κύρια είσοδο, υπήρχε πάτωμα και στέγη που χρονολογούνται στα τέλη του 17ου αιώνα και τα οποία αφαιρέθηκαν και πετάχτηκαν στη δεκαετία του 1980, οπότε και αντικαταστάθηκαν με άλλο δρύινο πάτωμα και στέγη. Στη στέγη παρέμειναν πλέον μόνο ελάχιστα ξύλινα στοιχεία. Αμέσως αριστερά όπως εισερχόμαστε από την κεντρική πύλη, βρίσκεται το χαγιάτι το οποίο κατασκευάστηκε στα τέλη του 17ου αιώνα. Την εποχή που κατασκευάστηκε, αποτελούνταν από ξύλινο πάτωμα, ξύλινη οροφή, καθώς και ξύλινο εργάτη για το κατέβασμα και το ανέβασμα του διχτιού που ως γνωστό, χρησιμοποιούνταν για την μεταφορά των μοναχών και των αγαθών τους. Σήμερα σώζονται μόνο τα δοκάρια του πατώματος, κάποιο τμήμα του σκελετού της στέγης, καθώς επίσης και ο εργάτης.

Επίσης, στην πρόσοψη του μοναστηριού, από τη μεριά της κυρίας εισόδου, υπάρχει ένα αρκετά παλιό μπαλκόνι, του οποίου ο σκελετός και οι τάβλες του πατώματος σώζονται ακέραια μέχρι και σήμερα, με εμφανή όμως πάνω τους τα σημάδια του χρόνου και την ανάγκη τους για συντήρηση και προστασία. Εμφανή στους τοίχους του μοναστηριού καθώς και στο ναό της Αγίας Τριάδος και του παρεκκλησίου του Τιμίου Προδρόμου, είναι και οι ταλαιπωρημένες από το χρόνο και τη φθορά, ξυλοδεσιές και μερικά παράθυρα των οποίων τα ξύλα από τα οποία αποτελούνται είναι εντοιχισμένα, έχοντας παράλληλα και τον στηρικτικό σκοπό της ξυλοδεσιάς.

 

ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ

Η μονή του Αγίου Στεφάνου περιέχει πολύ αξιόλογες και περίτεχνες ξύλινες κατασκευές. Από τα παλαιότερα κτίρια της μονής είναι το Παλαιό Καθολικό του ναού του Αγίου Στεφάνου, η πρώτη οικοδόμηση του οποίου ανάγεται στα μέσα του 14ου αιώνα. Ο ναός ανακαινίστηκε το 1545 και έχει ξύλινη στέγη. ?ς και τις μέρες μας σώζεται το περίτεχνο τέμπλο του ναού, καθώς και τα μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας επιχρυσωμένα ξυλόγλυπτα βημόθυρα του τέμπλου, το οποίο χρονολογείται στον 16ο αιώνα. Την τελευταία δεκαετία, εφαρμόζεται με την έγκριση της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, ένα πολυδιάστατο πρόγραμμα καταγραφής, τεκμηρίωσης, συντήρησης και αποκατάστασης του μνημειακού πλούτου της μονής. Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος, στο καθολικό του ναού του Αγίου Στεφάνου η ξύλινη στέγη αντικαταστάθηκε από νέα, όπως έγινε και με όλες τις ξύλινες οροφές των περισσοτέρων κτισμάτων της μονής, ενώ, στις εμφανείς ξυλοδεσιές έγιναν επεμβάσεις απεντόμωσης και στερέωσης. Το τέμπλο και τα βημόθυρα του, κατά τις εργασίες συντήρησης, αποσυναρμολογήθηκαν, και μεταφέρθηκαν στο εργαστήριο για εργασίες απεντόμωσης με την μέθοδο της ένεσης στις οπές που δημιουργούν τα έντομα στο ξύλο, καθώς επίσης έγιναν επεμβάσεις και για τη στερέωσή τους. Οι ορθοστάτες του τέμπλου αλλάχτηκαν. 

Στη μονή υπάρχει και το Νέο Καθολικό του ναού του Αγίου Χαραλάμπους που κτίσθηκε το 1798. στο καθολικό του ναού υπάρχει το εξαίρετο τέμπλο του 1814 , έργο ξυλογλυπτικής, με περίτεχνη και πολυποίκιλη φυτική διακόσμηση σε θαυμαστούς συνδυασμούς με πτηνά, ζώα και ανθρώπινες μορφές. Ανάλογης καλλιτεχνικής εκτέλεσης, κατασκευασμένα το 1836, είναι το ξυλόγλυπτο κιβώριο πάνω από την Αγία Τράπεζα στο ιερό, καθώς και τα τέσσερα προσκυνητάρια και ο ηγουμενικός θρόνος στον κυρίως ναό. Καλαίσθητα και περίτεχνα επίσης είναι και τα δύο προσκυνητάρια της λιτής ή αλλιώς του εσωνάρθηκα. Σε όλες αυτές τις ξύλινες κατασκευές έγιναν επεμβάσεις στερέωσης και απεντόμωσης.

Το 1852 κτίστηκε η τράπεζα η οποία το 1972 επιλέχθηκε για να φιλοξενήσει τα κειμήλια και το 1991 στα πλαίσια της συνολικότερης δραστηριοποιήσεως της μονής για την διάσωση και ανάδειξη του μνημειακού και κειμηλιακού της πλούτου, αποφασίστηκε η αναπαλαίωση του κτιρίου και η αναδιοργάνωση του νέου σκευοφυλακίου.

Με την έναρξη των εργασιών, πραγματοποιήθηκε η αποξήλωση των επιχρισμάτων και αποκαλύφθηκε έτσι η λιθοδομή, καθώς και οι ξυλοδεσιές του τοίχου. Στο νέο σκευοφυλάκιο, φυλάσσονται ο ξύλινος επισκοπικός θρόνος καθώς και τα βημόθυρα του ναού του Αγίου Στεφάνου. Επίσης, άλλα ξύλινα αντικείμενα που φυλάσσονται στον ίδιο χώρο, είναι τρεις υπέροχοι σταυροί εκ των οποίων οι δύο έχουν μεταλλική επένδυση, ενώ ο άλλος είναι εξ ολοκλήρου ξύλινος. Ο τελευταίος σταυρός είναι του 18ου αιώνα και είναι σταυρός λιτανείας, ενώ, οι άλλοι δύο είναι επίσης του 18ου αιώνα και είναι σταυροί αγιασμού. Και οι τρεις σταυροί, έχουν ξυλόγλυπτες παραστάσεις εξαιρετικής λεπτομέρειας και στις δύο πλευρές τους.

Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες φυλάσσονταν όλα αυτά τα αντικείμενα ήταν πάρα πολύ δυσμενείς, τόσο σε ότι αφορά την κατάσταση του κτιρίου, όσο και την τοποθέτηση των ίδιων των αντικειμένων μέσα σε αυτό. Για τον λόγο αυτό, πραγματοποιήθηκαν εργασίες για την συντήρηση του κτιρίου και κατασκευάσθηκαν νέες προθήκες για τη φύλαξη των αντικειμένων.

 

ΜΟΝΗ ΒΑΡΛΑΑΜ 

Το καθολικό της μονής Βαρλαάμ είναι αφιερωμένο στους Αγίους Πάντες και χτίστηκε μεταξύ του 1541 έως και του 1544. Αξιοπρόσεκτο για τη λεπτή και περίτεχνη επεξεργασία του είναι το ξυλόγλυπτο επιχρυσωμένο τέμπλο του κυρίως ναού, το οποίο κατασκευάστηκε στις αρχές του 18ου αιώνα. 

Ο ξύλινος ηγουμενικός θρόνος και τα δύο ξύλινα αναλόγια που σώζονται, κατασκευάστηκαν μεταξύ του 1784 και του 1808 και έχουν υπέροχη διακόσμηση από φίλντισι με την τεχνική της ενθετικής. Τα δύο αναλόγια είναι αποθηκευμένα στο χώρο του παλιού γηροκομείου μαζί με άλλα ξύλινα αντικείμενα τα οποία είναι και αυτά διακοσμημένα με φίλντισι, ένα προσκυνητάρι, δύο καθίσματα και τρεις κάσες-μπαούλα που χρησίμευαν ως αποθηκευτικοί χώροι.  Στο κελάρι της μονής, είναι τοποθετημένο ένα πελώριο δρύινο βαρέλι του 16ου αιώνα, το οποίο εξυπηρετούσε τις ανάγκες των μοναχών για την αποθήκευση του κρασιού. Το βαρέλι δεν χρησιμοποιείται πλέον στις μέρες μας. Στις αρχές του 20ου αιώνα, τοποθετήθηκαν σιδερένια στεφάνια γύρω από το βαρέλι, με σκοπό τη στερέωση και συγκράτηση της μεγάλης αυτής ξύλινης κατασκευής.

Επίσης στον ίδιο χώρο είναι αποθηκευμένα ως μουσειακά εκθέματα, διάφορα ξύλινα γεωργικά και όχι μόνο εργαλεία που χρησιμοποιούσαν οι μοναχοί τα παλιότερα χρόνια για τις καθημερινές τους εργασίες.

Ακόμη υπάρχει, ένα πολύ παλιό κάθισμα με ένθετο φίλντισι, το οποίο βρίσκεται σε πολύ κακή κατάσταση, με ακουμπισμένα τα κομμάτια του πάνω στον τοίχο και το πάτωμα., καθώς επίσης και η παλιά πόρτα της εισόδου του κελαριού η οποία είναι και αυτή ακουμπισμένη πάνω στο βαρέλι, αποσαρθρωμένη και σκεβρωμένη σε μεγάλο βαθμό από τις φθορές που υπέστη μέσα στο χρόνο. 

Σε χώρο ακριβώς δίπλα από την αποθήκη, βρίσκεται ένα αρκετά μεγάλο στεγασμένο μπαλκόνι. Στο κέντρο του πατώματος του μπαλκονιού, είναι τοποθετημένη μια ξύλινη κατασκευή, ο λεγόμενος και εργάτης, μια κατασκευή η οποία βοηθούσε στο ανέβασμα και κατέβασμα του διχτιού που χρησιμοποιούσαν οι μοναχοί. Το πάτωμα και η στέγη ήταν επίσης ξύλινα. Όλες οι κατασκευές αυτού του χώρου δημιουργήθηκαν το 1536.

Επίσης, οι ξυλοδεσιές αφθονούν σε όλα τα κτήρια, άλλοτε ορατές στο εσωτερικό και άλλοτε στο εξωτερικό των κτισμάτων, ακόμη, άλλοτε επιζωγραφισμένες (κυρίως ναός, παλιό γηροκομείο) και άλλοτε όχι.

 

ΜΟΝΗ ΡΟΥΣΑΝΟΥ

Το καθολικό της μονής Ρουσάνου κτίστηκε περίπου στα μέσα του 16ου αιώνα μ.Χ. Ο ναός είναι αφιερωμένος στη Μεταμόρφωση Του Σωτήρος. Το τέμπλο του ναού είναι του 16ου αιώνα και είναι ξυλόγλυπτο και επίχρυσο, όπως επίσης και τα βημόθυρα. 

Στη δεκαετία του 1970 κλάπηκε το μισό σχεδόν τέμπλο, από τη βάση του έως και το ύψος κάτω ακριβώς από τους 12 αποστόλους. Τα βημόθυρα σώθηκαν από την κλοπή. Ακόμη, στο χώρο του ναού υπήρχε και ένα προσκυνητάρι το οποίο σώζεται μέχρι και σήμερα. Επίσης, σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση η πόρτα της εισόδου του νάρθηκα του ναού. Κατά την δεκαετία του 1980, έγινε ριζική ανακαίνιση και αναστύλωση της μονής από την αρμόδια Αρχαιολογική Υπηρεσία της περιοχής (7η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων).  Το πάτωμα και το ταβάνι στο χώρο ακριβώς έξω από το νάρθηκα, κατασκευάστηκαν το 16ο αιώνα και ήταν εξ ολοκλήρου δρύινα. Σύμφωνα με μαρτυρίες των μοναχών, το πάτωμα είχε σαπίσει και κατέρρευσε το 1968 και γι’ αυτό το λόγο παρέμεινε ένα κομμάτι του σκελετού του πατώματος, οπού ήταν γερό, ενώ σε αρκετά σημεία αντικαταστάθηκε, καθώς επίσης αντικαταστάθηκαν και όλες οι τάβλες του πατώματος με καινούριες δρύινες. Το ίδιο συνέβη κατά τη διάρκεια της αναστύλωσης της δεκαετίας του 1980 και στην στέγη. 

Επίσης, υπήρχε ένα μπαλκόνι στον πρώτο όροφο, στην νοτιοανατολική πλευρά της μονής, το οποίο χτίστηκε και καλύφτηκε εξ ολοκλήρου με σύγχρονα υλικά. Ακόμη, στον χώρο μετά την κύρια είσοδο της μονής, υπήρχε ένα ακόμη μπαλκόνι, του οποίου τα δοκάρια της κουπαστής του κόπηκαν και αφαιρέθηκαν με σκοπό την επέκταση του μπαλκονιού, η οποία κατασκευάστηκε με καινούρια ξυλεία. Άλλο ένα μπαλκόνι βρίσκεται στη δυτική πλευρά του πρώτου ορόφου, του οποίου ο σκελετός του πατώματος και οι ξυλοδεσιές του υποστηρίγματος παρέμειναν στη θέση τους, αλλά υποστηρίχθηκε με μεταλλική κατασκευή και με την προσθήκη νέας ξυλείας σε αρκετά μεγάλο τμήμα του.

Στη μονή σώζεται επίσης ένα πολυγωνικό ξύλινο τραπεζάκι διακοσμημένο με τη μέθοδο της ενθετικής. Μία πολύ ενδιαφέρουσα κατασκευή, είναι και η παλιά ξύλινη πόρτα της κύριας εισόδου της μονής. Η πόρτα αυτή είναι πιθανότατα του 16ου αιώνα , είναι εκτεθειμένη στον μικρό και στενό διάδρομο που οδηγεί από την κύρια είσοδο στον προαύλιο χώρο της μονής και έχει ανάγκη από συντήρηση, λόγω της κακής κατάστασης στην οποία βρίσκεται.

 

ΜΟΝΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ-(ΜΕΓΑΛΟ ΜΕΤΕΩΡΟ)

Στη μονή της Μεταμορφώσεως Του Σωτήρος ή όπως είναι πιο γνωστό, στο Μεγάλο Μετέωρο, σώζεται ο μεγαλύτερος όγκος ξύλινων κατασκευών και ξύλινων έργων τέχνης των Μετεωρικών μονών. 

Το παλαιότερο κτίριο της μονής, των μέσων του 14ου αιώνα, είναι ο ναός της Θεομήτορος ή αλλιώς, ναός της Παναγίας της Μετεωρίτισσας Πέτρας, ο οποίος επεκτάθηκε και επανακτίστηκε το 1387. Το 1544 οικοδομήθηκε ο ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, ο οποίος αποτελεί και το καθολικό της μονής.

Η τράπεζα της μονής κατασκευάστηκε το 1557 και πλάι της, προς το βόρειο τοίχο της, κατασκευάστηκε η εστία, δηλαδή το μαγειρείο. Ακόμα, το 1572 ανεγέρθηκε το νοσοκομείο- γηροκομείο του μοναστηριού. Στις αρχές του 17ου αιώνα χτίστηκε το παρεκκλήσι του Τιμίου Προδρόμου, ενώ το 1789 οικοδομήθηκε και το παρεκκλήσι των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Ένα ακόμη πολύ ενδιαφέρον κτίριο με πολλά παλιά ξύλινα αντικείμενα είναι το κελάρι της μονής. 

Στο καθολικό της μονής υπάρχει ξύλινο τέμπλο και τέσσερα προσκυνητάρια στον κυρίως ναό και άλλα δύο ξυλόγλυπτα προσκυνητάρια στη λιτή. Το τέμπλο, καθώς και τα έξι προσκυνητάρια του καθολικού, είναι όλα επιχρυσωμένα και αποτελούν αριστουργήματα ξυλογλυπτικής με τον μεγάλο πλούτο και την ποικιλία τους στη διακόσμηση.

Το πάνω από την ωραία πύλη τμήμα του τέμπλου είναι το παλαιότερο, όπως μαρτυρεί η σε σχήμα Π ξυλόγλυπτη επιγραφή του, του έτους 1634. Το 1791,το τέμπλο ανακαινίστηκε και αντικαταστάθηκε κατά το μεγαλύτερο μέρος του. Στο παρεκκλήσι των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης καθώς και στο παρεκκλήσι του Τιμίου Προδρόμου υπάρχουν πολύ καλής τέχνης ξυλόγλυπτα τέμπλα, τα οποία δεν είναι επιχρυσωμένα και κατασκευάστηκαν κατά τα τέλη του 18ου αιώνα. 

Στον κυρίως ναό υπάρχει ξύλινο προσκυνητάρι, πλούσια και καλλιτεχνικά διακοσμημένο με ένθετες παραστάσεις από φίλντισι. Της ίδιας ακριβώς τεχνοτροπίας και από τα ίδια υλικά, είναι και τρία ξύλινα αναλόγια δύο στον κυρίως ναό και ένα στο παρεκκλήσι των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Άλλο σπουδαίο έργο ξυλογλυπτικής είναι και ο ηγουμενικός θρόνος του κυρίως ναού, ο οποίος κατασκευάστηκε το έτος 1617 και φέρει πλούσια και λεπτή καλλιτεχνική ένθετη διακόσμηση από φίλντισι. 

Άξιοι ιδιαίτερης προσοχής είναι οι τέσσερις ξυλόγλυπτοι σταυροί που εκτίθενται στις προθήκες του μουσείου της μονής. Ο παλαιότερος είναι του έτους 1594 και φέρει μεταλλική επένδυση με ημιπολύτιμους λίθους. Οι υπόλοιποι τρεις ξυλόγλυπτοι σταυροί είναι οι λεγόμενοι σταυροί του ιεροδιακόνου Δανιήλ. Ο ένας απ’ αυτούς έχει και την χρονολογία κατασκευής του που είναι το 1609. Και οι τρεις έχουν την ίδια λεπτή κατεργασία, τις ίδιες περίπου παραστάσεις και αποτελούν πραγματικά αριστουργήματα ξυλογλυπτικής και μικροτεχνίας. Ο μικρότερος από τους τρεις σταυρούς έχει και μεταλλικό δέσιμο με 23 ημιπολύτιμους ένθετους λίθους. Ακόμη, στο μουσείο σώζεται και μια μικρή ξύλινη κασέλα, με ενδιαφέρουσα ξυλόγλυπτη διακόσμηση. Στο χώρο της τραπεζαρίας, σώζεται μία τράπεζα του 16ου αιώνα, η οποία φέρει πολύ έντονα επάνω της, τα σημάδια του χρόνου και της φθοράς. Η πάνω της επιφάνια είναι κατασκευασμένη από ένα και μόνο επίμηκες κομμάτι ξύλο, κομμένο παράλληλο προς τον άξονα του δέντρου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, σε συνδυασμό και με τις μεταβολές της θερμοκρασίας και της υγρασίας, το σκέβρωμα του ξύλου και τη δημιουργία ανοιγμάτων μεταξύ των ινών του.

Στον ίδιο χώρο εκτίθενται επίσης και δύο αναλόγια, διακοσμημένα με φίλντισι.

Κομμάτια από φίλντισι λείπουν, εξαιτίας της ρίκνωσης και διόγκωσης του ξύλου από τις μεταβολές της υγρασίας και της θερμοκρασίας. 

Δίπλα και βόρεια της αίθουσας της τραπεζαρίας, βρίσκεται το δωμάτιο του μαγειρείου. Στο χώρο αυτό αφθονούν τα παλιά ξύλινα σκεύη οικιακής χρήσης, όπως σκάφες για το πλύσιμο, πολλές γαβάθες και κουτάλες για την προετοιμασία και το σερβίρισμα του φαγητού, ένα ξύλινο, αρκετά μεγάλο γουδί από σκαλισμένο, εγκάρσια κομμένο κορμό δέντρου. Ακόμη, ένας πολύ παλιός ξύλινος πάγκος εργασίας, αρκετές ξύλινες τάβλες, στις οποίες είναι λαξευμένες κατά μήκος τους, κοιλότητες οι οποίες χρησιμοποιούνταν ως πιάτα.

Επίσης, υπάρχει ξύλινο φτυάρι για να βάζουν και να βγάζουν το ψωμί και τα φαγητά στο φούρνο, μερικά βαρέλια για την αποθήκευση υγρών, δύο χαμηλά ξύλινα τραπεζάκια, μία ξύλινη μικρή κατασκευή για να αποθηκεύονται σε αυτό οι κουτάλες, μία κατασκευή από ξύλινα δοκάρια, η οποία χρησίμευε στο να κρεμιέται από αυτή το καζάνι πάνω από τη φωτιά. Ακόμη, στο χώρο του μαγειρείου διακρίνουμε ξυλοδεσιές οι οποίες χρησιμοποιούνταν για το κρέμασμα διάφορων σκευών, καθώς επίσης και άλλες ξυλοδεσιές οι οποίες είναι εντοιχισμένες σε όλο τους το μήκος. Ενδιαφέρουσα ξύλινη κατασκευή, είναι και η πόρτα της εισόδου του μαγειρείου η οποία είναι αρκετά παλιά. 

Άλλος χώρος με ενδιαφέρουσες παλιές ξύλινες κατασκευές είναι το κελάρι της μονής. Δομική ξύλινη κατασκευή με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον είναι το ταβάνι του κελαριού.  Στο βάθος του κελαριού υπάρχει ένα μεγάλο βαρέλι πού χρησιμοποιούνταν για την αποθήκευση κρασιού. Τα ξύλα συγκράτησης του βαρελιού έχουν υποστεί πολύ μεγάλο σκέβρωμα, κυρίως λόγω του πολύ μεγάλου μήκους τους. Στο χώρο υπάρχουν και άλλα πιο μικρά ξύλινα βαρέλια, όπως και ξύλινοι μεγάλοι κουβάδες για την αποθήκευση των σταφυλιών, καθώς επίσης και ξύλινες κατασκευές για το πάτημά τους. Άλλες ενδιαφέρουσες ξύλινες κατασκευές, αποθηκεμένες στο κελάρι είναι κάποια εργαλεία ή μέρη εργαλείων τα οποία χρησιμοποιούνταν στις γεωργικές εργασίες των μοναχών. Αυτά είναι κάποια μέρη από άροτρο, λαβές από γεωργικά εργαλεία και ξύλινες ρόδες άμαξας. Ξύλινα παγούρια και άλλα μικροαντικείμενα σώζονται ακόμη στο χώρο του κελαριού.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ξυλοδεσιές του χώρου, όπως επίσης και η παλιά πόρτα της εισόδου του κελαριού.

Απέναντι ακριβώς από την είσοδο του κελαριού, υπάρχει μία καινούρια σχετικά βιτρίνα η οποία περιέχει όλα τα εργαλεία u960 που χρησιμοποιούσαν οι μοναχοί ή οι εργάτες για την κατασκευή ξύλινων αντικειμένων και κατασκευών. Μέσα στη βιτρίνα, είναι τοποθετημένο και ένα αρκετά παλιό ασυντήρητο ξύλινο σκαμνί. Πολύ κοντά στην βιτρίνα, βρίσκεται το οστεοφυλάκιο της μονής με την ενδιαφέρουσα παλιά ξύλινη πόρτα του. Όλο το κάσωμα είναι κι αυτό ξύλινο και επίσης η πόρτα έχει περαστεί πρόσφατα με κάποιο είδος λαδιού. 

Μία πολύ ενδιαφέρουσα ξύλινη δομική κατασκευή είναι το χαγιάτι του πύργου της μονής, με τον ξύλινο εργάτη ο οποίος βοηθούσε στο κατέβασμα και το ανέβασμα του διχτυού. Ο εργάτης είναι σε σχετικά κακή κατάσταση και σίγουρα είχε προσβληθεί στο παρελθόν από ξυλοφάγα έντομα, όπως μαρτυρούν άλλωστε και οι χαρακτηριστικές οπές στην επιφάνεια του. Το πάτωμα και ένα μεγάλο μέρος της στέγης και της λοιπής κατασκευής έχει αντικατασταθεί. Σώζονται ακόμη και μερικές κάσες και σκελετοί παλιών ξύλινων παραθύρων.

 

 

1 ΣΧΟΛΙΟ

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ