Ο ιστορικός τέχνης και συγγραφέας Κρίστιαν Ζέρεντ μίλησε για μια «μετριότητα όσον αφορά τον σχεδιασμό, αλλά και από καλλιτεχνικής άποψης». Ο τεχνοκριτικός Χάραλντ Κίμπελ επισήμανε ότι απλά «παρουσίασαν στο κοινό τα ψυχολογικά τραύματα ανθρώπων όλου του κόσμου, χωρίς κανένα σχόλιο. Η documenta 14 ασχολήθηκε με τις καταστροφές που υπάρχουν στον κόσμο και έγινε η ίδια μία καταστροφή».
Υπάρχουν όμως και μερικές φωνές που μίλησαν με πολύ καλά λόγια για την έκθεση. Όπως η Έλκε Μπουρ, αρχισυντάκτρια της εκπομπής «Monopol» στο κανάλι «3sat Kulturzeit». Η Έλκε Μπουρ δήλωσε ότι η έκθεση λειτούργησε πολύ καλά με τις δύο βάσεις στο Κάσελ και την Αθήνα, παρουσιάζοντας από μια διαφορετική οπτική γωνία τη Γερμανία, αλλά και την παγκόσμια τέχνη.
Μια όμορφη ανθρώπινη κίνηση για την Ελλάδα
Ωστόσο ούτε η διευθύντρια του μουσείου Ζουζάνε Γκένσχαϊμερ, η οποία ήταν και μέλος της επιτροπής που επέλεξε τον Άνταμ Σιμτσικ για τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή, σχολίασε θετικά την έκθεση. «Χρειαζόταν εξαιρετικά μεγάλη πρωτοβουλία από τον επισκέπτη. Μόνο εάν είχε κανείς πολύ χρόνο και διάβαζε πολύ, ανοιγόταν μπροστά του αυτός ο θαυμάσιος διανοητικός κόσμος».
Όσο για την ιδέα της «εξαγωγής» της documenta στην Αθήνα, οι γνώμες διίστανται. Ο Κρ. Ζέρεντ πιστεύει ότι η έκθεση δεν ήταν αρκετά «παρούσα» στην Αθήνα για να προσεγγίσει το ευρύ κοινό. Ο Κρίστιαν Γιάρμουσεκ, επικεφαλής του γερμανικού συνδέσμου γκαλερί και εμπόρων τέχνης, χαρακτήρισε το εγχείρημα «μια κατά βάση καλή ιδέα και όμορφη ανθρώπινη κίνηση για την Ελλάδα».
Η απάντηση του Άνταμ Σίμτσικ
Πιθανώς όμως αυτή η όμορφη ιδέα να ήταν πολύ ακριβή, αφού τώρα που η έκθεση φτάνει στο τέλος της γνωστοποιούνται στοιχεία για οικονομικά προβλήματα. Η documenta φαίνεται να ξεπερνά τον προϋπολογισμό της κατά κάποια εκατομμύρια. Ο Σίμτσικ δεν το διαψεύδει αυτό, αλλά ασκεί από την πλευρά του κριτική στην πολιτική. Σε επιστολή του που δημοσιεύτηκε την Πέμπτη αναφέρει ότι οι οικονομικές διαστάσεις του πρότζεκτ είχαν επικοινωνηθεί σε όλους τους υπεύθυνους ήδη από το 2013. Παρά τις αλλαγές που προώθησε ο Σίμτσικ, δηλαδή την παράταση της έκθεσης στις 163 μέρες και την παράλληλη διεξαγωγή στην Αθήνα, ο προϋπολογισμός δεν προσαρμόστηκε. Στη επιστολή που συνέταξαν ο Σίμτσικ και οι συνεργάτες του μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι οι συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις για οικονομική και η γενικότερη επιτυχία δεν οδήγησαν μόνο σε εργασιακές συνθήκες εκμετάλλευσης, αλλά και έθεσαν σε κίνδυνο τη δυνατότητα να παραμείνει η έκθεση ένας χώρος δράσης με κριτική διάθεση και τάσεις πειραματισμού. Τα χρήματα που έρχονται στην πόλη κατά τη διάρκεια, αλλά και την προετοιμασία της documenta, ξεπερνούν κατά πολύ το πoσό που η πόλη επένδυσε στην έκθεση.
dpa/epd/Αλεξάνδρα Κοσμά
