Οι Βρετανοί θρηνούν. Θρηνούν την βασίλισσά τους, την μακροβιότερη βασίλισσα στην παγκόσμια ιστορία που πέθανε σε ηλικία 96 χρονών. Για πολλούς ήταν η ενσάρκωση της Βρετανίας.Ήταν η μακροβιότερη βασίλισσα στη βρετανική ιστορία, στην υπηρεσία του λαού. Έτσι το έβλεπε και η ίδια η Ελισάβετ. Ήδη ως πριγκίπισσα, στα 21α γενέθλιά της το 1947, απευθύνθηκε στους μελλοντικούς της υπηκόους σε όλη την Κοινοπολιτεία. «Δεσμεύομαι ενώπιόν σας ότι σε όλη μου τη ζωή, μεγάλη ή σύντομη, θα υπηρετώ εσάς και τη μεγάλη Αυτοκρατορική οικογένεια, στην οποία ανήκουμε όλοι». Η Ελισάβετ ηχογράφησε τη σύντομη ομιλία για το ραδιόφωνο κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στο Κέιπ Τάουν. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας της χρησιμοποίησε τα μέσα ενημέρωσης και τη σύγχρονη επικοινωνία, Η στέψη της το 1953 ήταν η πρώτη που μεταδόθηκε τηλεοπτικά. Ένα παγκόσμιο γεγονός.
Μεγάλη κρίση με το θάνατο της Νταϊάνας
Ποτέ άλλοτε δεν είχε τηρηθεί τόσο σχολαστικά μια τόσο ασυνήθιστη υπόσχεση. Σε περιόδους με συνεχείς μεταβολές στα ήθη και στην πολιτική, η Αυτού Μεγαλειότης παρέμεινε σταθερή, ήταν βράχος για το έθνος και μερικές φορές για ολόκληρο τον κόσμο. Η «Βασίλισσα της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, άλλων Βασιλείων, Επικεφαλής της Κοινοπολιτείας και Υπερασπιστής της Πίστεως», όπως είναι το πλήρης τίλτος της, ήταν δημοφιλής σε πολλά μέρη του κόσμου, ειδικά στη Γερμανία. “Ένα είδος υποκατάστατου μονάρχη”, είπε στη DW η Γερμανίδα ερευνήτρια βασιλικών οίκων Μόνικα Βίνφορτ. “Στην πραγματικότητα, αυτοί οι ευγενείς κάνουν πολύ συνηθισμένα πράγματα. Παντρεύονται, κάνουν παιδιά και πεθαίνουν. Αλλά το κάνουν με ένα αντιπροσωπευτικό τρόπο”. Κάποτε ο πρίγκιπας Κάρολος, ο μεγαλύτερος γιος της βασίλισσας, περιέγραψετην οικογένειά του ως «σαπουνόπερα». Σε όλα αυτά τα χρόνια η βασίλισσα έχει υπομείνει κάθε δράμα, διαζύγιο, σκάνδαλο. Μόνο το 1997 οι Βρετανοί βρήκαν πολύ κρύο το ότι θρήνησε δημόσια την απώλεια της Νταϊάνας μετά από πολύ δισταγμό. Και μίλησε στην τηλεοπτική κάμερα μετά από δημόσια κριτική στο παλάτι του Μπάνκινχαμ. Μίλησε ως βασίλισσα και γιαγιά φορώντας κατάμαυρο ταγέρ και μαργαριταρένιο κολιέ. Ο κόσμος συμφιλιώθηκε.
Η βασίλισσα ήταν παρούσα σε χιλιάδες συνατήσεις, είχε κάνει εκατοντάδες ταξίδια στο εξωτερικό και πάντα χαμογελούσε, χωρίς να κάνει ποτέ πολιτικές δηλώσεις. „Πάντα όμως ήξερε τι συνέβαινε”, έλεγε η πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Μάργκαρετ Θάτσερ. “Έχει άριστη γνώση των εξελίξεων και τεράστιο πλούτο από εμπειρίες. Οι συμβουλές και οι συστάσεις της είναι πάντα πολύ ακριβείς. Ως πρωθυπουργός, έχω ωφεληθεί πάρα πολύ και από τα δύο”. Η βασίλισσα Ελισάβετ έχει δει 15 διαφορετικούς αρχηγούς κυβερνήσεων να κατοικούν στην Νταουνιγκ Στριτ κατά τη διάρκεια της βασιλείας της, από τον Ουίνστον Τσόρτσιλ μέχρι τη Λιζ Τρας. Η υποδοχή στο ανάκτορο Μπαλμόραλ της Σκοτίας της νέας πρωθυπουργού στις 6 Σεπτεμβρίου 2022 ήταν η τελευταία δημόσια εμφάνιση της αποδυναμωμένης βασίλισσας. Με φρέσκια περμανάντ, με φούστα με σκωτσέζικο μοτίβο και γκρι ζακέτα, ακουμπισμένη σε μπαστούνι. Η μονάρχης ήταν χαμογελαστή και φωτογραφήθηκε για τελευταία φορά. Τις τελευτείες ημέρες είχε αποσυρθεί στη Σκοτία και σύμφωνα με τους γνώστες των εσωτερικών του παλατιού ήθελε επίσης να πεθάνει εδώ. Το σχετικά ρουστίκ Μπαλμόραλ στη μέση της άγριας σκωτσέζικης φύσης ,όπου έκανε μακρείς περιπάτους, πεζοπορίες και βόλτες με άλογα, ήταν το αγαπημένο μέρος της Ελισάβετ μέχρι το τέλος.
“Μεγαλειοτάτη και μητέρα”
Κάθε εβδομάδα, η βασίλισσα δεχόταν τους πρωθυπουργούς για εμπιστευτικές συνομιλίες. Αλλά στο παλάτι δεν ήταν καλεσμένοι μόνο πρωθυπουργοί, αλλά και δικαστές, συνδικαλιστές, επιχειρηματίες και απλός κόσμος. „Για μένα ακρόαση σημαίνει ότι μπορώ να συναντήσω ανθρώπους χωρίς να με ακούει κανείς άλλος. Μπορεί να αποκομίσει κανείς μια μεγάλη εικόνα του τι πραγματικά συμβαίνει στην κυβέρνηση ή στη δημόσια διοίκηση. Πολλοί από αυτούς είναι κανονικοί άνθρωποι, αλλά μπορώ να συναντήσω οποιονδήποτε θέλω να συναντήσω”. Με αυτά τα λόγια περιέγραψε η βασίλισσα στο BBC σε συνέντευξή της τον τρόπο εργασίας της. Τα τελευταία χρόνια η βασίλισσα δέχθηκε πολλά χτυπήματα. Ο εγγονός της Πρίγκιπας Χάρι και η σύζυγός του Μέγκαν διαχώρισαν τη θέση τους από την βασιλική οικογένεια και από τότε διαφημίζονται ως παρεξηγημένα βασιλικά παιδιά. Τον Μάρτιο του 2021 η Μέγκαν, κόρη μιας μαύρης μητέρας και ενός λευκού πατέρα, κατηγόρησε την οικογένεια Ουίνδσορ για ρατσισμό σε τηλεοπτική συνέντευξη που προκάλεσε παγκόσμια προσοχή. Πιο σοβαρή όμως είναι η περίπτωση του πρίγκιπα Άντριου. Ο δεύτερος μεγαλύτερος γιος της Βασίλισσας μυνήθηκε σε δικαστήριο της Νέας Υόρκης σε σχέση με σκάνδαλο σεξουαλικής κακοποίησης που αφορούσε στον πολυεκατομμυριούχο των ΗΠΑ Τζέφρι Έπσταϊν. Ο μηνύτρια κατηγόρησε τον Άντριου ότι πριν από πάνω από 20 χρόνια την κακοποίησε επανειλημμένα σεξουαλικά όντας ανήλικη. Ο Άντριου το αρνήθηκε αυτό αλλά ήρθαν σε εξωδικαστικό συμβιβασμό.
Πάνω από όλα όμως ο πρίγκιπας Φίλιππος, με τον οποίο η Ελισάβετ ήταν παντρεμένη για περισσότερα από 73 χρόνια, πέθανε τον Απρίλιο του 2021, σχεδόν εκατό ετών. «Είναι πολύ απλά το στήριγμά μου και η δύναμή μου όλα αυτά τα χρόνια», είπε κάποτε για εκείνον. Αλλά λίγο μετά την κηδεία η βασίλισσα ανέλαβε και πάλι τα καθήκοντά της ως αρχηγός κράτους, αλλά τελευταία αναγκάστηκε να ακυρώσει επανειλημμένα συντήσεις της για λόγους υγείας. Ο μεγαλύτερος γιος της, πρίγκιπας Κάρολος, γεννημένος το 1948, περίμενε καιρό να τη διαδεχθεί. Δεν της κρατούσε κακία, αλλά την αποκάλεσε σχεδόν με στοργή «Μεγαλειότατε και μαμά» στην τελετη για το 60ο ιωβηλαίο του θρόνου. Ο Κάρολος προσπάθησε να είναι χαλαρός, κάτι που δεν άρεσε στη μητέρα του. «Μεγαλειοτάτη, μου είπαν ότι εκατομμύρια άνθρωποι ονειρεύονται να πιουν τσάι μαζί σας μια μέρα», είπε. Η βασίλισσα δεν άλλαξε έκφραση στο πρόσωπό της, αν και το κοινό γέλασε εγκάρδια. Και μόνο όταν ο Κάρολος την επευφήμησε τρεις φορές και ο κόσμος τραγούδησε τον ύμνο της, η Μητέρα του Έθνους ικανοποιήθηκε: «Ο Θεός σώζει τη βασίλισσα».
Μπερντ Ρίγκερτ
Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου
