Του Γκαμπριέλ Κολλετίς καθηγητή οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Toulouse 1-Capitole.

Μετάφραση από τα γαλλικά: Γιάννης Καυκιάς.

Καθώς φαίνεται, το ελληνικό κράτος δεν έτυχε και τόσο χρηστής διοίκησης ή διαχείρησης. Δικαίως καταγγέλθηκε, συχνά, το πελατειακό σύστημα. Σημαντικό μέρος των φορολογικών εσόδων είχαν την τάση να εξαφανίζονται, καταλήγοντας σε αυτό που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί γενικευμένη διαφθορά.

Ωστόσο, όσο κι αν είναι γενικευμένη, η διαφθορά δεν αντιπροσωπεύει τα ίδια οικονομικά μεγέθη για τους διάφορους «επωφεληθέντες» και υπάρχει κάποια υποκρισία στον ισχυρισμό ότι οι «προνομιούχοι» και οι «μη προνομιούχοι» επωθελήθηκαν εξίσου από την υπερβολική ανεκτικότητα του κράτους ή από τη διαφθορά.  Μπορεί ένα τμήμα των Ελλήνων να πλούτισε κατά την τελευταία περίοδο, αλλά το δημόσιο συμφέρον παραμελήθηκε.

Δεν είναι δυνατόν να παραβλέψουμε τους άχρηστους δρόμους, που κατασκευάστηκαν κατά τρόπο παράλογο, την γενικευμένη κερδοσκοπία στον τομέα των ακινήτων, την άναρχη και επικίνδυνη για ορισμένους αρχαιολογικούς χώρους και για τη φύση τουριστική ανάπτυξη. Όπως και δεν είναι δυνατόν να παραβλέψουμε την εκμετάλλευση των μεταναστών κυρίως από τους «προνομιούχους» αλλά και, σε μικρότερο βαθμό βέβαια, από τους «μη προνομιούχους»….

Δεν είναι δυνατόν να παραβλέψουμε την κατάσταση κατάρρευσης στην οποία έχουν πεςριέλθει ορισμένες δημόσιες υπηρεσίες όπου βασιλεύουν τα «φακελάκια» και, κατα συνέπεια, η άνιση πρόσβαση στην περίθαλψη όπως και στην παιδεία.

Εκείνο από το οποίο πάσχει η Ελλάδα είναι, ακριβώς, το γεγονός ότι παραμέλησε «τα κοινά», την RES PUBLICA. Δεν είναι, αλήθεια, χαρακτηριστικό το γεγονός ότι, στα ελληνικά ο όρος «Republique » μεταφράζεται με τον όρο «Δημοκρατία»;

Η παραμέληση «των κοινών» και το δημοκρατικό έλλειμμα είναι, στην πραγματικότητα, έννοιες συνώνυμες.  Το ελληνικό πολιτικό σύστημα είναι, σήμερα, βαριά άρρωστο (ο ρόλος των μεγάλων οικογενειών, το πελατειακό σύστημα, η υψηλή αμοιβή των βουλευτών, έχουν συχνά επικριθεί). Όμως, το μεγαλύτερο πρόβλημα που τίθεται είναι η παραμέληση του δημόσιου συμφέροντος.

Ένα από τα πιό χαρακτηριστικά παραδείγματα της παραμέλησης του δημόσιου συμφέροντος είναι η σχέση με τη φύση. Στην Ελλάδα, η φύση είναι, αναμφίβολα, από τις ωραιότερες του κόσμου. Την προστατεύουν, όμως, οι Έλληνες; Είναι μήπως λογικό να ξεπερνάει η παραγωγή απορριμάτων του κάθε Έλληνα τα 371 κιλά ετησίως, δηλαδή το διπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσον όρο; Δικαιολογείται μήπως το γεγονός ότι η Ελλάδα καταδικάστηκε από το δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Λουξεμβούργο) για την ύπαρξη ιδιαιτέρως πολυάριθμων παράνομων σκουπιδότοπων; Δικαιολογείται μήπως το γεγονός ότι αργοπεθαίνει η λίμνη Κορώνεια, κοντά στη Θεσσαλονίκη, καθώς το βάθος της πέρασε από τα πέντε μέτρα στο ένα μέτρο μέσα σε τριάντα χρόνια; Γι αυτές τις περιπτώσεις, όπως και για πολλές άλλες, η Ελλάδα είναι αντικείμενο προσφυγών, από μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο Δικαστήριο του Στρασβούργου που τιμωρεί την αδράνεια της (των) κυβέρνησης (κυβερνήσεων).

Παραμελώντας το δημόσιο συμφέρον, ειδικώτερα την προστασία της φυσικής της κληρονομιάς, η ελληνική κοινωνία λειτουργεί, εδώ και πάρα πολλά χρόνια, κατά τρόπον που ελάχιστη σχέση έχει με την αθηναϊκή άμεση δημοκρατία η οποία χαρακτηριζόταν από την άρνηση της αντιπροσώπευσης, την απόρριψη της επαγγελματοποίησης της πολιτικής, την απόρριψη του κράτους ως θεσμού αυτονομημένου από την Κοινωνία. Από την άλλη, η σημερινή ελληνική κοινωνία δεν είναι, προφανώς, αυτόνομη12: έχει απωλέσει την ανεξαρτησία της και την κυριαρχία της. Κυριαρχείται από το νόμο του άλλου – ετερονομία- , όπου ο άλλος δεν είναι τόσο άλλες χώρες αλλά οι χρηματοπιστωτικές αγορές που επιδιώκουν να επιβάλλουν μια νέα δουλεία χρησιμοποιώντας ως μοχλό τα ελλείμματα και το δημόσιο χρέος. Τα βαθύτερα προβλήματα της Ελλάδας έχουν να κάνουν σε μεγάλο βαθμό με την άκρως ελλειπή έγνια για το δημόσιο συμφέρον και με το δημοκρατικό έλλειμμα, και λιγώτερο με το ύψος των ελλειμμάτων.

 

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ