Μιλά σήμερα στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΓΝΩΜΗ ο Αλέξανδρος Μιχαηλίδης, καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Κύπρου  για τις οικονομίες  Ελλάδας και Κύπρου.

Συνέντευξη στον Αποστόλη Ζώη.

«Υπάρχουν επενδυτές που πιστεύουν ότι κάποια χώρα θα φύγει από το ευρώ μέχρι την 1/1/2013 (συγκεκριμένα μιλούν για την Ελλάδα). Είναι δύσκολο να πει κάποιος τι θα γίνει αλλά νομίζω ακόμη ότι είμαστε στο βασικό σενάριο όπου το ευρώ δε διασπάται αλλά θα πρέπει να υπάρξουν αλλαγές για να δημιουργηθεί σταθερότητα και ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ. Οι πρόσφατες αποφάσεις για δανεισμό των τραπεζών απ’ευθείας από το Μηχανισμό Σταθερότητας παρά μέσω του κράτους και η κίνηση για ενιαίο φορέα τραπεζικής εποπτείας στην Ευρωζώνη είναι καλές κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Η μείωση των επιτοκίων στις 05/07/2012 είναι επίσης καλοδεχούμενη. Έχουμε λίγο χρόνο ακόμη και ελπίζω να χρησιμοποιηθεί σοφά για να δημιουργηθούν συνθήκες ανάπτυξης (να σταματήσουν οι λευκές απεργίες για παράδειγμα σε περιόδους τουριστικής αιχμής, να δώσουμε όλοι κάτι παραπάνω μέρα με τη μέρα για να γίνουν περισσότερο παραγωγικές οι δύο χώρες και ταυτόχρονα η ευρωζώνη)». Αυτά ανάμεσα σε άλλα δηλώνει σήμερα στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΝΩΜΗ  ο Αλέξανδρος Μιχαηλίδης, Καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου από το 2010. Ήταν λέκτορας (2001-2006) και αναπληρωτής καθηγητής (2006-2010) στο τμήμα Οικονομικών του London School of Economics. Επίσης ήταν λέκτορας (1998-2000) και επίκουρος καθηγητής (2000-2001) στο τμήμα Οικονομικών του Πανεπιστημίου Κύπρου. Έχει δοκτωράτο στα Οικονομικά από το Princeton (1997) και Πτυχίο Οικονομικών από το Harvard (1993).

Το οικονομικό αδιέξοδο της Κύπρου έχει κοινά σημεία με αυτό της Ελλάδας; Μορείτε να αναφερθείτε αναλυτικά;

«Υπάρχουν κάποια κοινά και κάποια διαφορετικά στοιχεία. Θεωρώ ότι στην Ελλάδα είναι το μεγάλο χρέος του κράτους σε συνδυασμό με τη διεθνή οικονομική κρίση που σήμανε το τέλος της εύκολης αναχρηματοδότησης του χρέους που δημιούργησε την ύφεση και τα προβλήματα στον τραπεζικό τομέα. Όσο μεγαλύτερα προβλήματα έχει το κράτος τόσο μεγαλύτερα είναι τα επιτόκια στα οποία πρέπει να δανείζεται και είναι αναπόφευκτο αυτό να επηρεάσει τις ντόπιες τράπεζες διότι οι οίκοι αξιολόγησης θα έχουν το ιδιωτικό χρέος των τραπεζών πάντα σε χειρότερη βαθμίδα από το χρέος του κράτους. Και αυτό θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στα επιτόκια και στην ανάπτυξη. Στην Κύπρο κάπως συνέβηκε αυτό μετά το 2008 και εντεύθεν με την απότομη αύξηση κοινωνικών δαπανών και την ταυτόχρονη μείωση δημόσιων εσόδων λόγω της κρίσης. Από το τέλος του 2008 μέχρι το τέλος του 2011 το δημόσιο χρέος πήγε από 48% του ΑΕΠ σε 72% του ΑΕΠ, μια πολύ μεγάλη αύξηση για ένα τόσο σύντομο διάστημα. Άρα σε κάποιο βαθμό υπήρχε η αρνητική επιρροή του χρέους στις τράπεζες όπως στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα όμως η Κύπρος είχε και ένα πολύ μεγαλύτερο δανεισμένο ιδιωτικό τομέα. Στο τέλος του 2011 το συνολικό ιδιωτικό χρέος ήταν 288% του ΑΕΠ, κάτι που σήμαινε ότι οι τράπεζες στην Κύπρο είχαν κάνει πολύ μεγαλύτερα ανοίγματα στα δανειοδοτικά τους χαρτοφυλάκια  παρά οι αντίστοιχες τράπεζες στην Ελλάδα. Αυτό θεωρώ ήταν διαφορετικό στις δύο χώρες. Μετά από κάποιο στάδιο δεν έχει σημασία αν έρχεται πρώτα η κότα ή το αυτό. Οι οικονομίες μπήκαν και οι δύο στο φαύλο κύκλο δημοσιονομικών προβλημάτων-χειροτέρευσης τραπεζικών χαρτοφυλακίων-χαμηλής ρευστότητας και είναι δύσκολο να ξεφύγεις από την ύφεση όταν αυτό γίνει».

Πώς βλέπετε την επόμενη μέρα στην Ελλάδα και ποια θα είναι για την Κύπρο;

«Η επόμενη μέρα θα είναι δύσκολη και για τις δύο χώρες. Όσο πιο γρήγορα το αντιληφθούν οι πολίτες και στις 2 χώρες τόσο πιο γρήγορα θα μπορούν να δεχτούν κάποιες μειώσεις μισθών και περισσότερη εργασία για να μπουν ξανά οι οικονομίες σε ρυθμούς ανάπτυξης. Δυστυχώς, είναι ένα δύσκολο τοπικό και διεθνές περιβάλλον αλλά δεν υπάρχουν άλλες επιλογές. Τα πράγματα φαίνονται περισσότερο δύσκολα για  την Ελλάδα που ήδη βρίσκεται στον 5ο χρόνο ύφεσης. Ελπίζω σταδιακά να υπάρξει αλλαγή προς το καλύτερο».

Τελικά μπορούμε να πούμε πως η οικονομική πολιτική μιας χώρας διαμορφώνεται κατά κύριο λόγο από τις αγορές και κατά δεύτερο λόγο από το ίδιο το κράτος με τις εθνικές πολιτικές;

«Διαφωνώ. Οι αγορές αντικατοπτρίζουν τη συλλογική σοφία και προσδοκίες διάφορων επενδυτών σε όλο τον κόσμο. Επενδύουν στην Κίνα και στη Βραζιλία διότι βλέπουν ανάπτυξη. Θέλουν αλλαγές σε μια χώρα πριν βάλουν τα λεφτά τους μέσα διότι δεν θέλουν να επενδύσουν κάπου που δεν υπάρχει δυνατότητα ανάπτυξης. Αλλά είναι το κάθε κράτος που έχει την ευθύνη να διασφαλίσει σταθερότητα και ευκολία στο επιχειρείν. Δυστυχώς εδώ είναι που πρέπει το κράτος να έρθει να κάνει τα πράγματα εύκολα για επιχειρήσεις μέσω λιγότερης φορολογίας, λιγότερης γραφειοκρατίας, μεγαλύτερης σταθερότητας, λιγότερης διαφθοράς για να μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη. Τότε θα αλλάξουν και οι γνώμες των αγορών».

Πώς βλέπετε το μέλλον του ευρώ αλλά και της ευρωζώνης; Θα αντέξει τους έντονους και σκληρούς ανταγωνισμούς; Ή θα πάμε σε Ευρώπη δύο ταχυτήτων;

«Είναι δύσκολη η ερώτηση. Υπάρχουν επενδυτές που πιστεύουν ότι κάποια χώρα θα φύγει από το ευρώ μέχρι την 1/1/2013 (συγκεκριμένα μιλούν για την Ελλάδα). Είναι δύσκολο να πει κάποιος τι θα γίνει αλλά νομίζω ακόμη ότι είμαστε στο βασικό σενάριο όπου το ευρώ δε διασπάται αλλά θα πρέπει να υπάρξουν αλλαγές για να δημιουργηθεί σταθερότητα και ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ. Οι πρόσφατες αποφάσεις για δανεισμό των τραπεζών απ’ευθείας από το Μηχανισμό Σταθερότητας παρά μέσω του κράτους και η κίνηση για ενιαίο φορέα τραπεζικής εποπτείας στην Ευρωζώνη είναι καλές κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Η μείωση των επιτοκίων στις 05/07/2012 είναι επίσης καλοδεχούμενη. Έχουμε λίγο χρόνο ακόμη και ελπίζω να χρησιμοποιηθεί σοφά για να δημιουργηθούν συνθήκες ανάπτυξης (να σταματήσουν οι λευκές απεργίες για παράδειγμα σε περιόδους τουριστικής αιχμής, να δώσουμε όλοι κάτι παραπάνω μέρα με τη μέρα για να γίνουν περισσότερο παραγωγικές οι δύο χώρες και ταυτόχρονα η ευρωζώνη)».

Μπορούμε να ονειρευόμαστε έναν κόσμο περισσότερο δίκαιο οικονομικά και κοινωνικά με λιγότερες ανισότητες και αδικίες; Είναι αυτό εφικτό;

«Κοιτάξετε, το γεγονός ότι υπάρχουν προοδευτικοί φόροι, επιδόματα συντάξεως και ανεργίας, μας λέει ότι οι ανεπτυγμένες κοινωνίες ενδιαφέρονται για το καταμερισμό του εισοδήματος και πλούτου σε μια οικονομία. Από την άλλη, δεν πρέπει να περιμένουμε την Κυβέρνηση να μας παίρνει όλο το μισθό και να τον αναδιανέμει σε όλους ισόποσα. Δεν πρέπει να το περιμένουμε αυτό διότι τότε κανένας δε θα εργάζεται γιατί κανένας δε θα έχει κίνητρο να παράγει, και άρα η Κυβέρνηση δε θα έχει τίποτα να μοιράσει. Από αυτή την άποψη θέλουμε να μην υπάρχουν πάμφτωχοι σε μία κοινωνία, αλλά θέλουμε και κίνητρα για να δουλέψει κάποιος περισσότερο ή να πάρει το ρίσκο που χρειάζεται για να πετύχει μια επένδυση. Θεωρώ ότι εκείνο που πρέπει να προσπαθούμε να διασφαλίσουμε είναι να έχει το κάθε νεογέννητο την ίδια δυνατότητα να «πετύχει». Είτε προέρχεται από πλούσια είτε από φτωχή οικογένεια. Αυτό γίνεται με το να υπάρχουν καλά δημόσια σχολεία και νοσοκομεία. Αυτό είναι εφικτό, αν και δεν συμβαίνει στο βαθμό που θα έπρεπε σε πολλές μοντέρνες οικονομίες. Θεωρώ αυτό το στόχο εφικτό».

 

 

 

 

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ