Με μια πρωτοφανή έκκληση το ουκρανικό υπ. Ψηφιακής Μετάβασης ζήτησε από χάκερ ανά τον κόσμο να επιτεθούν σε ρωσικούς, ψηφιακούς στόχους. Πολλοί έσπευσαν. Πριν φύγει για τη δουλειά του ο Γενς από τη Δανία περνά κάποιες ώρες υπερασπιζόμενος την Ουκρανία στον κυβερνοχώρο. Ο 40χρονος ειδικός στη πληροφορική παρακολουθεί ρωσικές ιστοσελίδες-στόχους μέσω Telegram κι έπειτα τις «βομβαρδίζει». Πρόκειται για ιστοσελίδες ρωσικών οργανισμών και εταιρειών. Απώτερος στόχος του Δανού χάκερ είναι η διαδικτυακή κατάρρευση αυτών των ιστότοπων.
«Το κάνω για να τιμωρήσω του Ρώσους για τα εγκλήματα πολέμου που διαπράττουν» ανέφερε στην DW μέσω κρυπτογραφημένου μηνύματος. Η διατήρηση της ανωνυμίας είναι απαραίτητη σε τέτοιου είδους συνομιλίες.
Ο αριθμός των φιλο-Ουκρανών «ανταρτών του κυβερνοχώρου» δεν είναι γνωστός. Τα κίνητρά τους αλλά και τα ψηφιακά όπλα που χρησιμοποιούν είναι διαφορετικά και ιδιαίτερα εξελιγμένα. Αυτό που τους ενώνει είναι ο κοινός στόχος: η στήριξη της Ουκρανίας.
Ψηφιακός ανταρτοπόλεμος
Εδώ και δεκαετίες είναι γνωστός ο κυβερνοπόλεμος ως μορφή πολέμου με στόχο την υπονόμευση του εχθρού ή την απόσπαση ευαίσθητων πληροφοριών ή απλώς την πρόκληση σύγχυσης. Όμως ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει προκαλέσει έναν άνευ προηγουμένου «ψηφιακό ανταρτοπόλεμο». Σύμφωνα με όσα αναφέρουν χάκερ, πρόκειται για άτομα που δρουν ανεξάρτητα εξαπολύοντας κυβερνοεπιθέσεις χωρίς συντονισμό από κάποια κεντρική αρχή.
Η ιδέα για τη «στρατολόγηση» εθελοντών χάκερ γεννήθηκε στα τέλη Φεβρουαρίου, όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Σύμφωνα με τον Ουκρανό επιχειρηματία και ειδικό σε συστήματα ΙΤ Γιέγκορ Αουσέφ, με το που άρχισαν να εκτοξεύονται οι πρώτοι ρωσικοί πύραυλοι στην Ουκρανία, ειδικοί από τον χώρο της κυβερνοασφάλειας προσέγγισαν την ουκρανική κυβέρνηση για να προσφέρουν τη συνδρομή τους. «Μοναδικό μας κίνητρο είναι να σταματήσουμε αυτόν τον πόλεμο» ανέφερε ο Αουσέφ στην DW μιλώντας από μια τοποθεσία κοντά στο Κίεβο. Εκτιμά μάλιστα ότι ένα μήνα μετά τη ρωσική εισβολή περίπου 1000 χάκερ δραστηριοποιούνται υπέρ της Ουκρανίας. Ο Ουκρανός εμπειρογνώμονας εκτιμά ότι πολλοί πιθανώς συνεργάζονται με ένα πυρήνα του ουκρανικού στρατού με στόχο τη συλλογή στοιχείων που αφορούν τη Ρωσία.
O ρόλος των Anonymous και η ποινική διάσταση
Από το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία πάντως ενεργό ρόλο διαδραματίζει και το διεθνές κίνημα χάκερ Anonymous, το οποίο κήρυξε «κυβερνοπόλεμο εναντίον της ρωσικής κυβέρνησης» μέσω twitter. Σύμφωνα με όσα είπαν στην DW δύο μέλη των Anonymous, εκατοντάδες χάκερ εξαπολύουν προηγμένες κυβερνοεπιθέσεις. Λιγότερο «προχωρημένοι» χάκερ στέλνουν μηνύματα σε τυχαία νούμερα μέσω εξειδικευμένης ιστοσελίδας επηρεάζοντας τη διασπορά πληροφοριών. Τέλος υπάρχει η κατηγορία εθελοντών χάκερ με ελάχιστες γνώσεις, οι οποίοι έσπευσαν να βοηθήσουν, χωρίς όμως να κατανοούν πλήρως πώς λειτουργούν τα λογισμικά των χάκερ.
Την ώρα πάντως που η ουκρανική κυβέρνηση έχει αγκαλιάσει τους «κυβερνοαντάρτες», ειδικοί προειδοποιούν ότι αντίστοιχες πρακτικές είναι παρακινδυνευμένες. Κι αυτό διότι θα μπορούσαν να πληγούν στόχοι που δεν έχουν σχέση με τον πόλεμο ή να προκαλέσουν ψηφιακά αντίποινα από ακόμη πιο εξελιγμένους χάκερ.
«Κάθε τέτοια επίθεση μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση» εξηγεί ο Ντένις Κένγι Κίπκερ, καθηγητής Δικαίου και Ψηφιακής Ασφάλειας στη Βρέμη. Όπως τονίζει, πολλοί χάκερ δεν γνωρίζουν καν ότι πολλές από τις ενέργειές τους είναι παράνομες. Αυτό πιστεύει σίγουρα ο Δανός χάκερ Γενς, ο οποίος δηλώνει «νομοταγής πολίτης» που σε καιρό ειρήνης δεν θα έκανε όσα κάνει τώρα. Όπως λέει χαρακτηριστικά: «Υπάρχει ένας πόλεμος σε εξέλιξη και θεωρώ ότι πολεμώ, όπως πολλοί άλλοι, στον ψηφιακό στρατό της Ουκρανίας».
Γιάνος Ντέλκερ
Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη
