Το πολιτικό κλίμα στη χώρα είναι τεταμένο. Όπως και σε πολλές άλλες χώρες έτσι και στην Αυστρία η αθρόα μετανάστευση των τελευταίων ετών έγινε αντικείμενο αντεγκλήσεων. Στις περσινές προεδρικές εκλογές ο υποψήφιος των Πρασίνων Αλεξάντερ Φαν ντερ Μπέλεν επικράτησε με οριακή διαφορά του Νόρμπερτ Χόφερ από το ακροδεξιό FPÖ. Στην επαναληπτική εκλογική διαδικασία, που διοργανώθηκε τον Δεκέμβριο λόγω παρατυπιών, ο Φαν ντερ Μπέλεν με ποσοστό κοντά στο 60% νίκησε πιο καθαρά τον αντίπαλό του. Η χώρα φάνηκε να εισέρχεται στη συνέχεια σε μια φάση ηρεμίας, με τον καγκελάριο Κρίστιαν Κερν να κυβερνά σταθερό και αδογμάτιστο τρόπο.
Η σκανδαλώδης υπόθεση Ζίλπερσταϊν
Η ηγεσία του SPÖ έλαβε τότε μια απόφαση που έμελλε να μετανιώσει. Προσέλαβε τον ισραηλινό σύμβουλο προεκλογικών εκστρατειών Ταλ Ζίλμπερσταϊν, ο οποίος είχε διεθνή φήμη ως ειδικού στις αρνητικές προεκλογικές καμπάνιες. Ο Ζίλμπερσταϊν φέρεται να βρισκόταν πίσω από ψεύτικες σελίδες στο facebook με ρατσιστικό και αντισημιτικό περιεχόμενο, οι οποίες είχαν στόχο την πολιτική εξουδετέρωση του επικεφαλής του ÖVP Ζεμπάστιαν Κουρτς. Μετά τη σύλληψη του Ζίλμπερσταϊν τον περασμένο Αύγουστο στο Ισραήλ με τις κατηγορίες για ξέπλυμα μαύρου χρήματος, απιστία και παρακώλυση της δικαιοσύνης, το SPÖ τερμάτισε τη συνεργασία μαζί του. Ήταν όμως πολύ αργά για το SPÖ, που υπέστη τεράστιο πλήγμα από την υπόθεση, η οποία επιπλέον κατέστρεψε κάθε εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο κυβερνητικών εταίρων.
Το κλίμα στον αυστριακό μεγάλο συνασπισμό κατέστη σαφές και στο προχθεσινό τηλεοπτικό ντιμπέιτ ανάμεσα στον Κρίστιαν Κερν και τον κατά 20 χρόνια νεότερό του Ζεμπάστιαν Κουρτς. Για «μονομαχία μίσους» έκανε λόγο η λαϊκή εφημερίδα Österreich, σχολιάζοντας τον επιθετικό τόνο και τις αλληλοκατηγορίες μεταξύ των δύο αντιπάλων.
Το FPÖ τρίβει τα χέρια του
Με αυτά τα δεδομένα, η συνέχιση του μεγάλου συνασπισμού μετά τις εκλογές φαντάζει απίθανο σενάριο. Το ÖVP προηγείται σαφώς στις δημοσκοπήσεις, κάτι που πιστώνεται και στον ευφυή και νεαρό Κουρτς, ο οποίος μετέτρεψε το κάπως παλιομοδίτικο κόμμα του σε ένα ανανεωμένο σχήμα με πολλά νέα πρόσωπα. Επιπρόσθετα, με την συνεπή αντιμεταναστευτική του ρητορική εκφράζει μια ευρέως διαδεδομένη άποψη, η οποία ταιριάζει και στις ακόμη πιο ακραίες θέσεις του FPÖ. Το κόμμα συγκεντρώνει στις δημοσκοπήσεις ίδια ποσοστά με το SPÖ και θα ήταν μια επιλογή συνεργασία για τον συντηρητικό Ζ. Κουρτς. Ο πόλεμος λάσπης μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων κάνει τα στελέχη του FPÖ να τρίβουν τα χέρια τους.
Ένας κυβερνητικός συνασπισμός μεταξύ ÖVP και FPÖ δεν θα ήταν κάτι πρωτοφανές στην Αυστρία, καθώς υπήρξε ήδη το 2000 σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Σε επίπεδο κρατιδίων ακόμη και το SPÖ συνεργάζεται στενά με το FPÖ. Το ταμπού απέναντι στο ακροδεξιό κόμμα έχει σπάσει προ πολλού. Εξάλλου το FPÖ, που υποστήριξε σθεναρά την αποχώρηση της Αυστρίας από την ΕΕ, έχει προσαρμόσει σημαντικά τη ρητορική του, υιοθετώντας στο μεταξύ πιο μετριοπαθείς τόνους που θα επέτρεπαν την ανάληψη κυβερνητικής ευθύνης. Όλα δείχνουν ότι η Αυστρία θα οδηγηθεί σε έναν συνασπισμό μεταξύ ÖVP και FPÖ.
Πάντως πολλοί αναλυτές εκφράζουν ήδη φόβους ότι ο βρώμικος προεκλογικός αγώνας μεταξύ των δύο βασικών ανταγωνιστών στην Αυστρία θα αφήσει τα ίχνη του στη χώρα. «Αν συνεχιστεί αυτό φοβάμαι ότι η δημοκρατία μας θα υποστεί πραγματικό πλήγμα», επισημαίνει ο Μίχαελ Λάνταου, πρόεδρος της κοινωνικής οργάνωσης αρωγής Caritas στην Αυστρία. Ο πολιτικός επιστήμονας Χούμπερτ Σίκινγκερ από τη Βιέννη υπογραμμίζει ότι οι οξείς και επιθετικοί τόνοι άρχισαν να παρατηρούνται από την άνοδο του FPÖ υπό τον πρώην επικεφαλής του κόμματος Γεργκ Χάιντερ. Η ρητορική αυτή βρίσκεται σήμερα «στην ημερήσια διάταξη». Σε αντίθεση με τη Γερμανία, «όπου ο λαϊκισμός στον προεκλογικό αγώνα είναι μάλλον νέο φαινόμενο», εκτιμά ο αυστριακός πολιτικός επιστήμονας.
Κρίστοφ Χάσελμπαχ / Άρης Καλτιριμτζής
