Λίγες μέρες χώριζαν τον Απρίλιο του 1945 τους γερμανούς αντιστασιακούς στα στρατόπεδα εξόντωσης από τη σωτηρία. Όμως ο Χίτλερ, εκδικητικός μέχρι τέλους, ήταν αποφασισμένος να συμπαρασύρει τους «συνωμότες» στο θάνατο.Τα ξημερώματα της 9ης Απριλίου του 1945 οι γερμανοί ναζί εκτελούσαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης τους τελευταίους γερμανούς αντιστασιακούς. Στο στρατόπεδο Φλόσενμπουργκ απαγχονίστηκαν έξι άνδρες. «Το τέλος. Για μένα το ξεκίνημα της ζωής» έλεγε ο προτεστάντης θεολόγος Ντίτριχ Μπονχέφερ, εμβληματική μορφή της γερμανικής αντίστασης κατά του Χίτλερ, αποχαιρετώντας έναν βρετανό συγκρατούμενό του. Εκείνη τη μέρα, σαν σήμερα πριν από 75 χρόνια, οδηγήθηκαν στον θάνατο οι αξιωματικοί Βίλχελμ Κανάρης, Χανς Όστερ και Λούντβιχ Γκέρε, καθώς και οι νομικοί Καρλ Σακ και Τέοντορ Στρουνκ. Και οι έξι προσπάθησαν μάταια να δολοφονήσουν τον Αδόλφο Χίτλερ και να ανατρέψουν το ναζιστικό καθεστώς.

Τη νύχτα αυτή εκτελούνταν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Ντάχαου ο ξυλουργός Γκέοργκ Έλζερ, ο οποίος το 1939 προσπάθησε να σκοτώσει με αυτοσχέδιο εκρηκτικό μηχανισμό τον Χίτλερ στη μπυραρία Μπουργκερμπροϊκέλερ του Μονάχου. Σχεδόν ταυτόχρονα στο στρατόπεδο Ζαξενχάουζεν εκτελούνταν ο κουνιάδος του θεολόγου Μπονχέφερ και νομικός Χανς φον Ντονάνιϊ, o οποίος συνεργάστηκε στενά με τους συνωμότες που εκτελέστηκαν στο Φλόσενμπουργκ.

Για μην συμβάλουν στην ανοικοδόμηση της Γερμανίας

Ένα περίπου μήνα αργότερα ο Αδόλφος Χίτλερ και το ναζιστικό καθεστώς δεν υπήρχαν πια. Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμο τελείωσε στις 8 Μαΐου του 1945 με την άνευ όρων συνθηκολόγηση της Γερμανίας. Όπως όμως δηλώνει ο ιστορικός Γιοχάνες Τούχελ, επικεφαλής του Μνημείου Γερμανικής Αντίστασης Βερολίνου, στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων dpa «μέχρι και την ύστατη στιγμή οι ναζί καταδίωκαν τους αντιπάλους τους για να μην συμβάλουν στην ανοικοδόμηση της μεταπολεμικής Γερμανίας. Οι εκτελέσεις στις 9 Απριλίου ήταν πράξη εκδίκησης που ανταποκρίνονταν στην εκδικητική προσωπικότητα του Αδόλφου Χίτλερ».

Ελάχιστοι άνθρωποι στη Γερμανία προέβαλαν αντίσταση κατά των ναζί. Οι εκτελέσεις των γερμανών αντιστασιακών δείχνουν ότι προέρχονταν από διάφορα κοινωνικά στρώματα: από τον ναύαρχο Βίλχελμ Κανάρη, αρχηγό της Υπηρεσίας Αντικατασκοπίας μέχρι τον μαραγκό Γκέοργκ Έλζερ. Ανάμεσα στους αντιστασιακούς συγκαταλέγονταν νέοι άνθρωποι όπως οι φοιτητές Σοφί και Χανς Σολ, μέλη της οργάνωσης «Λευκό Τριαντάφυλλο», συντηρητικοί, σοσιαλδημοκράτες και κομμουνιστές.

Αρχικά ήθελαν να αποτρέψουν τον πόλεμο και μετά να τον τερματίσουν

Από το 1938 υψηλόβαθμοι στρατιωτικοί και δημόσιοι λειτουργοί προσπάθησαν να δολοφονήσουν τον Αδόλφο Χίτλερ. Αρχικά με στόχο να αποτρέψουν τον πόλεμο και στη συνέχεια για να τον τερματίσουν. Στόχος τους ήταν, όπως γράφει στο βιβλίο του «Πραξικόπημα» ο συγγραφέας Γιόαχιμ Φεστ, να πουν το μεγάλο όχι στον Χίτλερ και στα όσα πρέσβευε το καθεστώς του. Ο άνθρωπος που έφθασε πιο κοντά από οποιονδήποτε άλλο στη δολοφονία του Φίρερ ήταν ο αριστοκράτης αξιωματικός Κλάους φον Στάουφενμπεργκ στις 20 Αυγούστου του 1944. Και αυτή η απόπειρα ωστόσο απέτυχε.

Για μεγάλο χρονικό διάστημα ο Βίλχελμ Κανάρης προστάτευε ως αρχηγός της Υπηρεσίας Αντικατασκοπίας συνωμότες, όπως ο στρατηγός Χανς Όστερ. Στο κελί του λίγο πριν εκτελεστεί ο ναύαρχος έστειλε το εξής μήνυμα σε συγκρατούμενό του: «Δεν ήμουν προδότης. Ως Γερμανός έκανα απλά το καθήκον μου».

Ο μαραγκός που ήθελε να δολοφονήσει τον Φίρερ

Στους συνωμότες της Υπηρεσίας Αντικατασκοπίας ανήκε και ο θεολόγος Ντίτριχ Μπονχέφερ, ο οποίος προσπάθησε να ενημερώσει, μέσω εκκλησιαστικών διασυνδέσεων, το εξωτερικό ότι στη ναζιστική Γερμανία υπάρχει μια ομάδα αξιωματικών που επιδιώκει την ανατροπή του Αδόλφου Χίτλερ. 75 χρόνια μετά την εκτέλεσή του ο γερμανός θεολόγος θεωρείται ένας από τους κορυφαίους αντιστασιακούς κατά των ναζί. Πλήθος δρόμοι και σχολεία, αλλά και ενορίες φέρουν το όνομά του.

Για πολλά χρόνια η μεταπολεμική Γερμανία δυσκολευόταν να αναγνωρίσει τη συμβολή του Γκέοργκ Έλζερ στην γερμανική αντίσταση. Για 30 νύχτες ο μαραγκός έσκαβε ένα άνοιγμα σε κολώνα του Μπουργκερμπροϊκέλερ για να τοποθετήσει εκεί τον εκρηκτικό μηχανισμό, με τον οποία σχεδίαζε να δολοφονήσει τον Χίτλερ και τους στενότερους συνεργάτες του. Λίγα λεπτά όμως πριν από την έκρηξη ο δικτάτορας εγκατέλειψε τη μπυραρία του Μονάχου. Σύμφωνα με τον ιστορικό Γοχάνες Τούχελ σήμερα πια ο Γκέοργκ Έλζερ τιμάται ως θαρραλέος άνθρωπος, ο οποίος αποπειράθηκε να σκοτώσει ένα τύραννο και την ελίτ του με σκοπό να αποτρέψει ένα πόλεμο.

Φρίντεμαν Κόλερ (dpa)

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ