Η απρόσκοπτη διανομή πρώτων υλών και προϊόντων είναι ο ακρογωνιαίος λίθος του παγκοσμιοποιημένου οικονομικού περιβάλλοντος. Η πανδημία του κορωνοϊού όμως επέφερε βαρύ πλήγμα στην καρδιά του συστήματος.Όταν άρχισε να εξαπλώνεται ο κορωνοϊός στο Γουχάν της Κίνας άρχισαν να γίνονται αμέσως αισθητές και οι πρώτες δονήσεις στην παγκόσμια οικονομία.Εξαρχής άρχισαν να καταγράφονται τεράστιες καθυστερήσεις στον εφοδιασμό των διεθνών αγορών με προϊόντα κινεζικής παραγωγής. Οι επιπτώσεις στις θαλάσσιες μεταφορές ήταν άμεσες. Στη γνωστή γερμανική εταιρία logistics Kühne & Nagel για παράδειγμα, η μείωση του όγκου των αποστολών για μεταφορές από και προς την Κίνα μειώθηκε κατά το πρώτο τρίμηνο του 2020 σε διψήφιο ποσοστό.
Ως προς τον όγκο των εμπορευμάτων το σημαντικότερο μέσο μεταφοράς είναι τα πλοία, ενώ ως προς την αξία τους τον πρωταγωνιστικό ρόλο παίζουν οι αερομεταφορές.
Το γεγονός ότι πέρα από τις αμιγώς εμπορικές περιορίστηκαν στο ελάχιστο και οι επιβατικές πτήσεις, είχε επίσης δραματικές επιπτώσεις στη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας. «Μπορεί στις εναέριες συγκοινωνίες να περιορίστηκαν πρωτίστως τα επιβατικά δρομολόγια, αλλά μέσω αυτών διακινείται και μεγάλο μέρος των εμπορευμάτων», εξηγεί ο Έρικ Χέιμαν από την Deutsche Bank Research.
Απώλειες μαμούθ για τη ναυτιλία
Μολονότι σε πολλά μέρη του πλανήτη έχει ξεκινήσει και πάλι στο μεταξύ η βιομηχανική παραγωγή, το παγκόσμιο δίκτυο των logistics εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα. Πολλά λιμάνια υπολειτουργούν σήμερα είτε λόγω των νέων αυστηρών λόγω της πανδημίας προδιαγραφών είτε επειδή απλώς δεν διαθέτουν επαρκές προσωπικό. Στην Ευρώπη οι ναυτιλιακές επιχειρήσεις έχουν περιορίσει στο μισό τη μεταφορική τους ικανότητα προκειμένου να εξισορροπήσουν προσφορά και ζήτηση. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε ο Σύνδεσμος Γερμανών Εφοπλιστών, ο τζίρος της γερμανικής ναυτιλιακής βιομηχανίας μειώθηκε τον Μάρτιο και τον Απρίλιο κατά 30-40%.
Το ήδη αρνητικό κλίμα έρχονται να επιδεινώσουν και οι δυσάρεστοι οιωνοί από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Η αμερικανική οικονομία βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση#, ενώ η νότια Αμερική κινδυνεύει να εξελιχθεί σε νέα εστία της πανδημίας. «Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην περιοχή αυτή στον κλάδο των εναέριων και θαλάσσιων μεταφορών θα πρέπει να αναμένουν δραστική μείωση του κύκλου των εργασιών τους», εκτιμά ο επικεφαλής του Γερμανικού Συνδέσμου Μεταφορών και Διανομής Προϊόντων Φρανκ Χούστερ.
Το πλήγμα για τον κλάδο των logistics εν γένει είναι τεράστιο, επισημαίνει ο Ρόμπερτ Φελκλ, διευθυντής του Συλλόγου Μεταφορέων Βρέμης. Η κρίση δεν πλήττει όμως όλους του μεταφορείς στον ίδιο βαθμό, όπως διευκρινίζει. «Όποιος εργάζεται για λογαριασμό της αυτοκινητοβιομηχανίας απώλεσε σχεδόν το 100% του τζίρου» όπως λέει. Τεράστια είναι η μείωση της ζήτησης και για παροχές υπηρεσιών logistics στους τομείς ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών προϊόντων, μηχανημάτων αλλά και ένδυσης.
Στον αντίποδα, κατακόρυφη -εν μέρει- αύξηση παρουσιάζει η ζήτηση και συνεπώς η διακίνηση φαρμακευτικών προϊόντων και τροφίμων. «Καλά πάνε τα πράγματα και στο πεδίο της αποθήκευσης προϊόντων», προσθέτει ο ο επικεφαλής του Γερμανικού Συνδέσμου Μεταφορών και Διανομής Προϊόντων Φρανκ Χούστερ.
Πέρασαν τα χειρότερα;
Ο ίδιος εκτιμά ωστόσο ότι τα χειρότερα πέρασαν. Στην ανατολική Ασία βλέπουμε την επανεκκίνηση της οικονομίας και μαζί της ξεκινά και πάλι η μεταφορά προϊόντων προς την Ευρώπη, όπως λέει. Την ίδια ώρα η παραγωγή στον κλάδο της χημείας και την αυτοκινητοβιομηχανία της Γερμανίας αλλά και η βιομηχανική παραγωγή στην Ευρώπη εν γένει έχουν αρχίσει να ανεβάζουν ρυθμούς. Το ίδιο ισχύει για το εμπόριο. «Όλα αυτά ξεκινούν και πάλι, έστω και κάπως συγκρατημένα», όπως λέει.
Η διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι ένας πολύ σημαντικός κλάδος της γερμανικής βιομηχανίας, με τον ετήσιο συνολικό τζίρο των επιχειρήσεων -που σημειωτέον απασχολούν τρία εκατομμύρια εργαζομένους- να κινείται στα 279 δις ευρώ.
Μέχρι στιγμής πάντως δεν έχουν χαθεί θέσεις εργασίας στον κλάδο των logistics στη Γερμανία, με μεγάλο μέρος των επιχειρήσεων να έχοτν κάνει χρήση της δυνατότητας της επιδοτούμενης μερικής απασχόλησης. «Αυτό βέβαια μπορεί να αλλάξει άρδην εάν δεν υπάρξει άμεση βελτίωση της κατάστασης», προειδοποιεί ο Χούστερ.
Ο Ρόμπερτ Φελκλ, διευθυντής του Συλλόγου Μεταφορέων Βρέμης διευκρινίζει ότι για σειρά ετών ο κλάδος των logistics στη Γερμανία αντιμετώπιζε τεράστιες ελλείψεις προσωπικού. «Γι΄ αυτό και σήμερα κάνουν ό,τι μπορούν για να κρατήσουν τους εργαζομένους τους». Στη Βρέμη το 95% των επιχειρήσεων-μελών του συλλόγου δεν σχεδιάζει άμεσες απολύσεις λόγω της κρίσης που προκάλεσε η πανδημία.
Ίνζα Βρέζε
