Προ ημερών ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν άσκησε βέτο στην έναρξη διαπραγματεύσεων, προκαλώντας αντιδράσεις ανά την Ευρώπη και πρόωρες εκλογές στα Σκόπια. «Στρατηγικό λάθος» αποκαλεί τη νέα αναβολή το σχέδιο ψηφίσματος στο Στρασβούργο. Ο Δημήτρης Παπαδημούλης δηλώνει στην Deutsche Welle ότι «το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προσπαθεί να σώσει την τιμή της ΕΕ σε μια στιγμή που οι κυβερνήσεις τα έχουν κάνει μαντάρα, προκαλώντας κύμα αποσταθεροποίησης στα Δυτικά Βαλκάνια και ενισχύοντας την αναξιοπιστία της ΕΕ. Με τί μούτρα θα πάνε οι Ευρωπαίοι ηγέτες να συζητήσουν με τη Σερβία, με το Κόσοβο, με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη για μία θετική κατεύθυνση;»
«Λάθος» οι δύο ταυτόχρονες υποψηφιότητες;
Από την πλευρά του ο επικεφαλής των ευρωβουλευτών της ΝΔ Ευάγγελος Μεϊμαράκης θεωρεί ότι είναι λάθος να γίνεται ταυτόχρονη συζήτηση για την ενταξιακή διαδικασία και των δύο χωρών, εκφράζοντας επιφυλάξεις για την περίπτωση της Αλβανίας. «Η Αλβανία έχει δείξει ότι δεν σέβεται τα ατομικά και ανθρώπινα δικαιώματα, δεν σέβεται τα δικαιώματα των θρησκειών, δεν έχει εξασφαλίσει το πλαίσιο για την εξάλειψη της διαφθοράς και δεν έχει και μία ευρωπαϊκή συμπεριφορά κανονιστική και συνταγματική. Άρα απαιτούνται ακόμη περισσότερες μεταρρυθμίσεις», λέει ο έλληνας ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle.
Η Αλβανία έλαβε καθεστώς υποψήφιας χώρας από το 2014, ενώ η Βόρεια Μακεδονία το είχε λάβει- ως ΠΓΔΜ- ήδη από το 2005. Κάποιοι προτείνουν να διαχωριστούν οι δύο υποψηφιότητες, ώστε να προχωρήσει η ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας, κάτι που ωστόσο δεν φαίνεται να βρίσκει ανταπόκριση στην πλειοψηφία των ευρωβουλευτών. Όσο για το ζήτημα της ονομασίας, ο επικεφαλής των ευρωβουλευτών της ΝΔ το θέτει ως εξής: «Από τη στιγμή που υπεγράφη μία συμφωνία, με βάση την οποία μπορούμε να ελέγχουμε την υλοποίησή της- εφόσον ξεκινήσουν οι ενταξιακές διαδικασίες- θεωρούμε ότι θα έπρεπε να πάρει (η υποψήφια χώρα) ενταξιακή προοπτική, ώστε να ελέγξουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την πορεία και υλοποίηση της συμφωνίας. Και αν αυτή δεν υλοποιείται να έχουμε το δικαίωμα του βέτο, ώστε να μην ανοίγουν κεφάλαια που θα έπρεπε να ανοίξουν για να ολοκληρωθεί».
«Έχουμε ευθύνη για την περιοχή»
Η ευρωβουλευτής Ζελιάνα Ζόφκο από την Κροατία επισημαίνει ότι η ονομασία δεν αποτελεί καν αντικείμενο του ψηφίσματος στο Στρασβούργο και θεωρεί ότι η προοπτική ένταξης είναι ο καλύτερος μοχλός για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων. Όσο για τις αντιδράσεις στα Σκόπια μετά το γαλλικό «βέτο» στην τελευταία σύνοδο κορυφής: «Νομίζω ότι αντιδρούν πολύ …ευρωπαϊκά προς το παρόν, με ηρεμία, αλλά και επιβεβαιώνοντας την προσήλωση στον ευρωπαϊκό τους δρόμο» λέει η ευρωβουλευτής από την Κροατία στη Deutsche Welle. «Δεν βλέπω ανεύθυνες αντιδράσεις, παρότι τα πνεύματα είναι οξυμένα και επικρατεί φοβερή απογοήτευση».
Η σχετική ηρεμία ίσως οφείλεται και σε διαβεβαιώσεις ότι το ζήτημα σύντομα θα επιστρέψει στην ατζέντα των «27». Σε κάθε περίπτωση θα το αναδείξει η Κροατία στη διάρκεια της ευρωπαϊκής προεδρίας της το πρώτο εξάμηνο του 2020. Άλλωστε, όπως τονίζει η Ζελιάνα Ζόφκο, το Ζάγκρεμπ θεωρεί ότι έχει ιδιαίτερη ευθύνη για ολόκληρη την περιοχή: «Η Κροατία είναι μία χώρα πρώτης γραμμής που έχει τα μεγαλύτερα κοινά σύνορα με τα Δυτικά Βαλκάνια. Μιλάμε για 1.000 χιλιόμετρα κοινών συνόρων με τη Βοσνία Ερζεγοβίνη, τη Σερβία αλλά και το Μαυροβούνιο. Έχουμε ευθύνη για τη διεύρυνση, γιατί είναι το καλύτερο εργαλείο ειρήνευσης και σταθεροποίησης. Εάν αφήσουμε την περιοχή στην επιρροή τρίτων, που ήδη δίνουν το παρών στα Δυτικά Βαλκάνια, τότε ανοίγουμε το κουτί της Πανδώρας».
Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο
