Εκδημοκρατισμός στην τέχνη. Δεν είναι μόνο οι πάμπλουτοι συλλέκτες που μπορούν να αγοράσουν ένα έργο τέχνης. Πολίτες «συνεταιρίζονται» και γίνονται κάτοχοι ενός μικροσκοπικού τμήματος του καλλιτεχνικού έργου.Όταν ο Γιόνας, η Ολίβια, ή ο Ραφαέλ επισκέπτονται το Κέντρο Πάουλ Κλεε στη Βέρνη της Ελβετίας για να θαυμάσουν από κοντά τον “δικό τους” Πικάσο γίνονται δεχτοί με πολλά χαμόγελα και τους χαιρετούν προσωπικά. «Σε ευχαριστούμε Γιόνας που μπόρεσες να το κάνεις εφικτό», αναγράφεται σε μια επιγραφή δίπλα στον πίνακα. Και οι τρεις επισκέπτες δεν είναι πλούσιοι συλλέκτες. Ανήκουν όμως σε μια πρωτοβουλία πολιτών, η οποία το 2027 δημιούργησε μια διαδικτυακή πλατφόρμα για την αγορά έργων τέχνης με μόλις 45 ευρώ! Έτσι συγκεντρώθηκαν μέσα σε δυο ημέρες 25.000 άνθρωποι, οι οποίοι δαπάνησαν από 45 ευρώ και έγιναν όλοι τους συνιδιοκτήτες ενός πίνακα του Πικάσο.

Η διαδικτυακή πλατφόρμα ονομάζεται Qoqa και έχει ανοίξει νέους δρόμους στην αγορά έργων τέχνης. Οι ιδιοκτήτες μπορούν όποτε θέλουν να θαυμάζουν το έργο που αγόρασαν μέσα από μια web κάμερα και μπορούν να αναρτούν σχόλια στον τοίχο του μουσείου.

Το Κέντρο Πάουλ Κλεε στη Βέρνη είχε στόχο να καταδείξει τη χρήση των ψηφιακών μέσων με τη σύγχρονη τέχνη. «Πώς λειτουργεί μια μεγάλη διαδικτυακή κοινότητα; Επικοινωνούμε ήδη με επιτυχία στο διαδίκτυο, αλλά θέλουμε να βελτιωθούμε» επισημαίνει ο διευθυντής του περίφημου εικαστικού κέντρου Τόμας Σοραπέρα. Εκτός αυτού, πέρα δηλαδή από τη διαδικτυακή κοινότητα, ήθελαν να κινητοποιήσουν και τους ίδιους τους γείτονές τους. Ήθελαν να συζητήσουν, να μιλήσουν μαζί τους. Και τότε γεννήθηκε η ιδέα και της συνεργασίας των μικρών τοπικών επιχειρήσεων με το μουσείο.

Τέχνη και δημοκρατία…

«Ο εκδημοκρατισμός της τέχνης είναι πολύ της μόδας, σε αντίθεση με τη δεκαετία του 1990», όπως ισχυρίζεται η Κάρεν φαν ντεν Μπεργκ, καθηγήτρια Θεωρίας της Τέχνης από το πανεπιστήμιο Ζέπελιν στο Φρισντριχσχάφεν. Τη δεκαετία εκείνη κυριαρχούσαν στην αγορά της τέχνης Άραβες και Ρώσοι ολιγάρχες.

«Με δυο γιοτ και τρεις Μαζεράτι θα δεν μπορούσαν πλέον να εντυπωσιάσουν, αλλά με έναν Πικάσο οπωσδήποτε», συμπληρώνει σκωπτικά η Κάρεν φαν ντεν Μπεργκ. Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι τιμές εκτοξεύθηκαν στα ύψη. Εντωμεταξύ καλλιτέχνες και πολίτες, θέλοντας να αντισταθούν σε αυτή την κίνηση, οργάνωσαν πρωτοβουλίες και συνεργάστηκαν με μουσεία. Μεμονωμένοι πολίτες άρχισαν να συνασπίζονται για να αγοράσουν έργα τέχνης. Άλλοι συνεργάζονται για να καλύψουν τα έξοδα μίας μεγάλης διοργάνωσης. Η Victoria Art Gallery στο Μπαθ της Νότιας Αγγλίας παρουσιάζει την έκθεση με τον τίτλο «Τουλούζ Λωτρέκ και τα αριστουργήματα της Μονμάρτης». Η έκθεση στάθηκε δυνατόν να διοργανωθεί, διότι οι πολίτες συνενώθηκαν και κατάφεραν να συγκεντρώσουν 14.000 ευρώ.

Και δεν φαίνεται να είναι μόνο οι απλοί πολίτες που απολαμβάνουν αυτή την τακτική. Η ιδέα άρεσε και στον Κλοντ, τον γιο του Πικάσο. «Στην αρχή σκέφθηκα τι περίεργη ιδέα, τόσοι πολλοί άνθρωποι να έχουν την επιθυμία να κατέχουν ένα τόσο δα κομματάκι ενός έργου τέχνης. Τώρα όμως το βρίσκω πολύ συγκινητικό».

Κριστιάνε Έλριχ (DPA)

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ