Από την 11η Σεπτεμβρίου και μετά οι τρομοκρατικές επιθέσεις έχουν επηράσει πολύ την αρχιτεκτονική και τον σχεδιασμό πόλεων. Αίτημα η μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια. Αλλά επιθυμούμε κτήρια-φρούρια και «οχυρωμένες» πλατείες;Εδώ και μήνες δίπλα στον Τάμεση φιγουράρει ένα ανοσιούργημα με πρόσοψη που μοιάζει με χρυσά κουκουνάρια. Πρόκειται για τη νέα αμερικάνικη πρεσβεία στο Λονδίνο, τυπικό δείγμα αρχιτεκτονικής υψηλής ασφαλείας που προέκυψε από τα χρόνια που ακολούθησαν μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001. Πρόκειται για αρχιτεκτονική ασφάλειας με την πραγματική έννοια του όρου. Το φουτουριστικό κτήριο μοιάζει με πύργο. Λειτουργεί από τον περασμένο Ιανουάριο και διαθέτει περισσότερη ασφάλεια, από όσο μπορεί να υποθέσει ένας περαστικός.

Κτήρια-φούρια και βιντεοκάμερες

Το δωδεκαώροφο κτήριο με τα γυάλινα κουτάκια δεν καταστρέφεται από βόμβα και αυτοτροφοδοτείται ενεργειακά. Υπάρχουν κρυμμένα τείχη για την προστασία του κτηρίου. Ένα δις ευρώ δαπάνησαν οι ΗΠΑ για την κατασκευή του. Αλλά και στις γερμανικές πόλεις υπάρχουν τέτοιες βαριές αρχιτεκτονικές κατασκευές. Η νέα κεντρική έδρα της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Πληροφοριών στο Βερολίνο και το νέο κτήριο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη Φραγκφούρτη ανήκουν ανάμεσα σε αυτά. Και τα μέτρα οχύρωσης δεν τελειώνουν μόνο στα κτήρια. Στη δημόσια συζήτηση των τελευταίων χρόνων στη Γερμανία έχει ενταθεί ο διάλογος για την ασφάλεια σε δημόσιους χώρους. Δεν προήλθε λόγω των τρομοκρατικών επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου, αλλά τα επόμενα χρόνια, όπως διαβεβαιώνει ο Γιαν Αμπτ, από το Γερμανικό Ινστιτούτο Επιστήμης Πολεοδομίας DIFU. «Προέκυψε τα χρόνια που γίνονταν επιθέσεις με κάθε διαθέσιμο μέσο, όπως βυτιοφόρα. Αυτά τα γεγονότα δεν επηρέασαν μόνο το αίσθημα ασφαλείας, αλλά άλλαξαν και το πρόσωπο των πόλεων», αναφέρει ο Γερμανός ειδικός.

Στον πεζόδρομο της Στουτγάρδης υπάρχουν κολωνάκια που εμποδίζουν τη διάβαση αυτοκινήτων στην καρδιά της πόλης. Στην Κολωνία τον Καθεδρικό προστατεύουν επίσης κολωνάκια. Στο γιορτή μπίρας του Μονάχου έχουν τοποθετηθεί επιπλέον βιντεοκάμερες και σταθερά δοχεία με λουλούδια. Από το 2016 η περιοχή που γίνεται η Oktoberfest έχει περιφραχτεί. Η σχέση των Γερμανών απέναντι σε τέτοια μέτρα ασφάλειας είναι αμφίσημη. Ναι μεν ο κόσμος θέλει ασφάλεια αλλά όχι βιντεοκάμερες. «Στη Γερμανία αντιμετωπίζονται αρνητικά οι βιντεοκάμερες αλλά στη Βρετανία γίνεστε αντικείμενο παρακολούθησης όλη την ημέρα» λέει ο Αμπτ, που για λογαριασμό του DIFU έχει κάνει επιστημονικές μελέτες σε πολλές πόλεις.

«Τόποι συνάντησης και συνύπαρξης»

Ο Αμπτ αμφισβητεί το όφελος από τα ατέλειωτα μέτρα προστασίας στην πολεοδομία. «Η επιλογή των στόχων για τρομοκρατικές επιθέσεις είναι ευέλικτη, δηλαδή ‘προστατεύω μια πλατεία’ αλλά ο δράστης μπορεί να αλλάξει στόχο επιλέγοντας άλλη πλατεία, όπου θα έχει την ίδια μιντιακή προσοχή» επισημαίνει. Από την επίθεση στη χριστουγεννιάτικη αγορά του Μπραϊτσάιντ στο Βερολίνο τον Δεκέμβριο του 2016 έχει μπει σε πρώτο πλάνο η ασφάλεια των δημόσιων χώρων. Η Ίνγκριντ Χερμανσντέρφερ, αρχιτέκτονας που εργάζεται στην αστυνομία, συμβουλεύει την πόλη σε πολλά οικοδομικά σχέδια. Το μέτρο ασφάλειας που υιοθετήθηκε είναι τα κολωνάκια κι άλλα μετακινούμενα εμπόδια. Παρόλα αυτά η Χερμανσντέρφερ βλέπει και τα όρια αυτών των μέτρων. «Η αστυνομία δεν βλέπει την αναγκαιότητα να βάζει κολωνάκια παντού γιατί ξέρει ότι απόλυτη ασφάλεια δεν μπορεί να υπάρξει» υποστηρίζει χαρακτηριστικά.

Μερικοί δήμοι και κοινότητες ζητούν περισσότερη ενημέρωση, «η συνεργασία ανάμεσα στις τοπικές πολεοδομικές αρχές, τη δικαιοσύνη και την αστυνομία επεκτείνεται» λέει ο Μάρκους Λέβε, πρόεδρος των Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων, ο οποίος είναι επίσης δήμαρχος του Μίνστερ. Φέτος τον Απρίλιο πέντε άνθρωποι έχασαν εκεί τη ζωή τους, μαζί τους και ο δράστης που ήταν σε κατάσταση αμόκ. Παρόλα αυτά ο Λέβε είναι αντίθετος με μέτρα «οχύρωσης» των πόλεων. «Δεν πρέπει να οδηγούμεθα από τον τρομοκρατικό κίνδυνο όταν σχεδιάζουμε τις πόλεις μας. Πόλεις και πλατείες θα πρέπει να μένουν προσβάσιμες, είναι τόποι συνύπαρξης και συνάντησης και δεν μπορούμε να τους περιχαρακώνουμε».

Έλενα Μετς, Μαξιμίλιαμ Πέρσεκε, dpa/ Ειρήνη Αναστασοπούλου

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ