Το εμβληματικό φεστιβάλ όπερας του Μπαϊρόιτ επιστρέφει δυναμικά, όπως πάντα με Βάγκνερ. Καλεσμένη και η Άγκελα Μέρκελ, για τελευταία φορά ως καγκελάριος.Το Φεστιβάλ του Μπαϊρόιτ ξεκινά παραδοσιακά στις 25 Ιουλίου, με εξαίρεση το 2020, που ακυρώθηκε λόγω πανδημίας, όπως τόσα άλλα σημαντικά φεστιβάλ ανά τον κόσμο.Φέτος όμως δεν θα υπάρξει κόκκινο χαλί. Η ανησυχία για εξάπλωση της μετάλλαξης Δ του κορωνοϊού είναι έντονη και στους κόλπους των διοργανωτών του ιστορικού φεστιβάλ όπερας. To απόγευμα αναμένεται και η καθιερωμένη άφιξη της Άγκελα Μέρκελ, η τελευταία της εμφάνιση με το αξίωμα της καγκελαρίου.
Το φετινό φεστιβάλ διοργανώνεται με αυστηρό υγειονομικό πρωτόκολλο, με υποχρεωτική χρήση μάσκας τύπου FFP2 και είσοδο σε εμβολιασμένους, όσους προσκομίζουν αρνητικό τεστ κορωνοϊού ή έχουν ήδη νοσήσει και αναρρώσει.
Η πρώτη γυναίκα μαέστρος στο Μπαϊρόιτ
Το Φεστιβάλ Μπαϊρόιτ ξεκινά με τον «Ιπτάμενο Ολλανδό», μια από τις νεανικές όπερες που συνέθεσε ο Ρίχαρντ Βάγκνερ, σε σκηνοθεσία του Ρώσου Ντμίτρι Τσερνιάκοφ. Ο Τσερνιάκοφ θεωρείται κορυφαίος ειδικός στα βαγκνερικά έργα και έχει φέρει επανάσταση στην σκηνοθεσία όπερας στη Ρωσία. «Ο συνθέτης Βάγκνερ και τα έργα του είναι εντελώς διαφορετικά από όλες τις υπόλοιπες όπερες. Για να σκηνοθετήσει κανείς ένα έργο του Βάγκνερ, απαιτείται ένα είδος ψύχωσης, νευρικού κλονισμού. Η προσέγγιση του Βάγκνερ είναι δυνατή μόνο με προσωπικές θυσίες» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Ρώσος σκηνοθέτης.
Όμως τα βλέμματα όλων φέτος είναι περισσότερο στραμμένα στην Ουκρανή μαέστρο Οξάνα Λυνίβ, η οποία είναι η πρώτη γυναίκα που αναλαμβάνει την ορχηστρική διεύθυνση βαγκνερικού έργου – και συγκεκριμένα του «Ιπτάμενου Ολλανδού»- στο Φεστιβάλ Μπαϊρόιτ. «Ο Βάγκνερ έγραψε σημαντικούς ρόλους για γυναίκες στις όπερές του, τις απεικόνισε με έναν εξαιρετικά χειραφετημένο τρόπο. Γι αυτό νομίζω θα ήταν περήφανος που σχεδόν 140 χρόνια μετά τον θάνατό του μια γυναίκα ζωντανεύσει ξανά επί σκηνής τη μουσική του».
Τα βαγκνερικά έργα ξυπνούν μετά από ένα χρόνο
Μετά την ακύρωση σημαντικών παραστάσεων πέρυσι, το Φεστιβάλ Μπαϊρόιτ επανέρχεται πλούσιο και ανανεωμένο. Μεταξύ άλλων παρουσιάζονται η όπερα «Τανχόιζερ» σε σκηνοθεσία του Τομπίας Κράτσερ και μουσική διεύθυνση του Άξελ Κόμπερ αλλά και οι «Αρχιτραγουδιστές της Νυρεμβέργης» υπό τους Μπάρι Κόσκι και Φιλίπ Ζορντάν.
Δεν λείπουν όμως και κάποιες αναβολές, όπως το Δαχτυλίδι των Νιμπελούνγκεν, η επική τετραλογία του Βάγκνερ, σε σκηνοθεσία του Βάλεντιν Σβαρτς, η οποία αναβάλλεται για το 2022, για δεύτερη μάλιστα φορά.
Πάντως τα εμπόδια και οι κρίσεις δεν είναι κάτι άγνωστο για το διάσημο γερμανικό φεστιβάλ, το οποίο ξεκίνησε το 1876, με πρωτοβουλία του ίδιου του Ρίχαρντ Βάγκνερ.Το Φεστιβάλ Μπαϊρόιτ χρεοκόπησε μάλιστα από την πρώτη χρονιά και επανήλθε το 1882. Επίσης ακυρώθηκε συνολικά 16 φορές από το 1882 μέχρι το 1944. Η κρίση του κορωνοϊού ήρθε απλά να προστεθεί ως άλλη μια δοκιμασία, σαν την αναμέτρηση του βαγκνερικού ήρωα Ζίγκφριντ από το «Δαχτυλίδι των Νιμπελούνγκεν» με τον δράκο, όπως λέει χαρακτηριστικά η Καταρίνα Βάγκνερ, καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Μπαϊρόιτ.
Αναστασία Μπούτσκο
Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη
