Στη Δυτική Γερμανία η θανατική ποινή καταργήθηκε ήδη το 1949 με τη δημιουργία του νέου Συντάγματος. Στην Ανατολική Γερμανία όμως διατηρήθηκε μέχρι τη 17η Ιουλίου του 1987, αν και η τελευταία εκτέλεση είχε γίνει το 1981.Το πρωί της 26ης Ιουνίου 1981 ακούστηκε ένας πυροβολισμός στο μικρό δωμάτιο της κεντρικής υπηρεσίας εκτελέσεων της Ανατολικής Γερμανίας στη Λειψία. Ο Βέρνερ Τέσκε έπεσε νεκρός στο πάτωμα χτυπημένος από μια σφαίρα. Ο ανώτερος αξιωματικός των μυστικών υπηρεσιών της χώρας, της περιβόητης Stasi, εκτελέστηκε. Ήταν η τελευταία εκτέλεση της θανατικής ποινής στη Γερμανία. Στην τότε ακόμη διαιρεμένη Γερμανία.

Χρειάστηκαν όμως έξι χρόνια μέχρι να καταργηθεί επισήμως η θανατική ποινή. Στις 17 Ιουλίου του 1987 το κυβερνητικό συμβούλιο της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας έλαβε την απόφαση για κατάργηση της θανατικής ποινής. «Πριν από την πρώτη του επίσημη συνάντηση με τον καγκελάριο Χέλμουτ Κολ, τον Σεπτέμβριο στη Βόννη, ο πρόεδρος Έριχ Χόνεκερ έλαβε τη σχετική απόφαση. Ως ένδειξη ανθρωπισμού της κυβέρνησής του, όπως δήλωνε αργότερα ο Χανς Γιούργκεν Γκράζεμαν, εκπρόσωπος για ένα διάστημα της υπηρεσίας που διερευνούσε τα αδικήματα που είχαν διαπραχθεί στη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας.

Εάν η επίσημη αυτή επίσκεψη ήταν και ο πραγματικός λόγος της κατάργησης της θανατικής ποινής δεν μπορεί να το πει με βεβαιότητα ο ιστορικός Γερν Μίχαελ Γκολ από το πανεπιστήμιο της Λειψίας.

Αναπάντητα ερωτήματα και Stasi

Γεγονός είναι πάντως πως η βουλή επικύρωσε την κατάργηση της θανατική ποινής στις 18 Δεκεμβρίου του 1987 και ενέκρινε τις σχετικές αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα της χώρας. Η επίσκεψη του Χόνεκερ στον Κολ ήταν ήδη παρελθόν. «Μια αιτιώδης συνάφεια ανάμεσα στην επίσκεψη εκείνη και την κατάργηση της θανατικής ποινής δεν είναι απαραίτητο ότι υπήρχε» δηλώνει ο Γκολ και επισημαίνει πως ήδη από τη δεκαετία του 1960 οι εκτελέσεις της θανατικής ποινής γίνονταν κρυφά. «Ήδη από τότε δεν ήταν μια συνήθης ποινή της ποινικής διαδικασίας».

Υπάρχουν ωστόσο κενά όσον αφορά την έρευνα της θανατικής ποινής στην Ανατολική Γερμανία. Τα αναπάντητα ερωτήματα θα μπορέσουν να απαντηθούν μόνον όταν ολοκληρωθεί η έρευνα των αρχείων της Stasi που αφορά το συγκεκριμένο θέμα. Ένα από τα κύρια αιτήματα μετά τη διάλυση της Stasi ήταν η διαλεύκανση των υποθέσεων των ανθρώπων που καταδικάστηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν.

Εκτιμάται ότι εκδόθηκαν 231 αποφάσεις θανατικής ποινής στην Ανατολική Γερμανία και οι 166 εκτελέστηκαν. Στη Δυτική Γερμανία η θανατική ποινή αποτελούσε παρελθόν ήδη από το 1949. Στο Άρθρο 102 του γερμανικού Συντάγματος που ισχύει μέχρι σήμερα αναφέρεται ρητά ότι «η θανατική ποινή καταργείται».

Σε ένα μόνο κρατίδιο δεν έχει ακόμα καταργηθεί επίσημα η θανατική ποινή και αυτό είναι το κρατίδιο της Έσσης. Ωστόσο το Σύνταγμα και εδώ είναι σαφές,το ομοσπονδιακό δίκαιο που προβλέπει την κατάργηση υπερισχύει του δικαίου του κρατιδίου.

Γιοργκ Ανπεργκερ (DPA) / Μαρία Ρηγούτσου

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ