Του Δρ. Κωνσταντίνου Νικολακόπουλου*  Κοσμήτορα του Τμήματος Ορθοδόξου Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο Μονάχου.

Είναι πολύ χαρακτηριστικό το γεγονός, ότι η Ορθοδοξία δεν μπορεί να περιορισθεί πια στον παραδοσιακά στενό γεωγραφικό χώρο της νοτιοανατολικής Ευρώπης ή της ανατολικής Μεσογείου. Η ορθόδοξη παρουσία, τόσο στο λειτουργικό-λατρευτικό όσο και στον ακαδημαϊκό-θεολογικό τομέα, έχει πια εδραιωθεί στη Γερμανία τις τελευταίες δεκαετίες. Όχι μόνο η επίσημη αναγνώριση αρκετών Ορθοδόξων Μητροπόλεων ως νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, αλλά και η ακαδημαϊκή παρουσία της Ορθοδοξίας σ’ αυτή τη χώρα είναι πλέον αδιαμφισβήτητο γεγονός. Στην τελευταία περίπτωση γνωστό παράδειγμα αποτελεί το αρχικό Ινστιτούτο Ορθοδόξου Θεολογίας που ιδρύθηκε στο Πανεπιστήμιο Ludwig-Maximilian του Μονάχου το χειμερινό εξάμηνο 1984/85 και μερικά χρόνια αργότερα (1995) διευρύνθηκε σημαντικά και μετεξελίχτηκε σε αυτόνομο Τμήμα Ορθοδόξου Θεολογίας. Σήμερα λοιπόν μπορεί να γίνεται λόγος για μία ανεξάρτητη ακαδημαϊκή κατεύθυνση στις σπουδές στην Ορθόδοξη Θεολογία, όπου παρά την επιστημονική συνεργασία με τις άλλες δύο ετερόδοξες Θεολογικές σχολές του Μονάχου (Ρωμαιοκαθολική και Ευαγγελική), δεν υφίσταται καμμία διοικητική εξάρτηση. H Σύγκλητος του Πανεπιστημίου και το Βαυαρικό Υπουργείο Επιστημών ενέκριναν τους κανονισμούς σπουδών και εξετάσεων, οι οποίοι ετέθησαν σε εφαρμογή στις 3 Ιουνίου 1997. Εκτός αυτών, στις 14 Μαΐου 1997 συστάθηκε το επίσημο διοικητικό όργανο του Τμήματος, η λεγόμενη Κοινή Επιτροπή του Τμήματος Ορθοδόξου Θεολογίας, λόγω του ότι συμμετέχουν σε αυτήν και εκπρόσωποι των δύο άλλων Θεολογικών και της Φιλοσοφικής Σχολής. Η Επιτροπή αυτή, της οποίας προεδρεύει πάντα ορθόδοξος καθηγητής, έχει πολλαπλές αρμοδιότητες, όπως ακριβώς οι συνελεύσεις καθηγητών σε κάθε πανεπιστημιακή Σχολή.

Στόχος του Τμήματος είναι η κατάρτιση ιερέων, καθηγητών, κατηχητών, υπαλλήλων Μητροπόλεων και περαιτέρω μελλοντικών εκκλησιαστικών συνεργατών στην Ορθόδοξη Θεολογία. Εκτός αυτού καταβάλλεται προσπάθεια για μία ευρύτερη εκπροσώπηση της Ορθόδοξης Θεολογίας στην επιστημονική έρευνα και διδασκαλία, τη δημιουργία της νέας γενιάς επιστημόνων, καθώς και την επιστημονική αναστροφή και ανταλλαγή με άλλες θεολογικές σχολές (ομόδοξες και ετερόδοξες) και τα συγγενή πεδία εντός της πανεπιστημιακής κοινότητας. Επίσης αντικείμενο ιδιαίτερης σημασίας αποτελεί για το Τμήμα μας ο οικουμενικός διαχριστιανικός και διαθρησκειακός διάλογος. Η διδασκαλία και η έρευνα του γνωστικού αντικειμένου «Ορθόδοξη Θεολογία» πραγματοποιούνται με βάση τους γνωστούς τέσσερεις ευρύτερους κλάδους της Θεολογίας, όπως αυτοί έχουν γίνει αποδεκτοί τόσο από τα διεθνή πανεπιστημιακά ιδρύματα όσο και από εκείνα των ορθοδόξων χωρών. Οι φοιτητές καλούνται να αποκτήσουν θεολογικές και μεθοδολογικές γνώσεις μέσα από αυτό το ευρύ επιστημονικό φάσμα. Οι κλάδοι αυτοί είναι: Α. Βιβλική θεολογία (Εισαγωγή, ερμηνεία και θεολογία Παλαιάς και Καινής Διαθήκης, μελέτη βιβλικών γλωσσών) Β. Ιστορική Θεολογία (πατρολογία, εκκλησιαστική ιστορία και ιστορία της θεολογίας, σπουδή στις χριστιανικές ομολογίες) Γ. Συστηματική θεολογία (απολογητική, δογματική, ηθική, σπουδή στην οικουμενική θεολογία) Δ. Πρακτική Θεολογία (ποιμαντική, λειτουργική, ομιλητική, εκκλησιαστικό δίκαιο και παιδαγωγική του μαθήματος των θρησκευτικών) Το πρόγραμμα πτυχιακών σπουδών διαρκεί εννέα εξάμηνα, ενώ στη σχολή γίνονται δεκτοί οι ορθόδοξοι όλων των εθνικοτήτων, αλλά και όλοι όσοι ενδιαφέρονται για το αντικείμενο. Παράλληλα με το προπτυχιακό πρόγραμμα, προσφέρεται και η δυνατότητα διδακτορικής εργασίας στην Ορθόδοξη Θεολογία. Πέρα από αυτό μπορεί κανείς να σπουδάσει την Ορθόδοξη Θεολογία και ως μια δευτερεύουσα επιστήμη, συνδυάζοντάς την με κάποια άλλη επιστήμη. Η επαρκής γνώση της γερμανικής γλώσσας θεωρείται απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή ολοκλήρωση των σπουδών, καθώς όλα τα μαθήματα διδάσκονται στα γερμανικά.

Το Τμήμα Ορθοδόξου Θεολογίας του Μονάχου είναι το μοναδικό κρατικό πανεπιστημιακό ίδρυμα όλων των αδελφών Ορθοδόξων Εκκλησιών στα όρια της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας (αλλά και σε ολόκληρη τη δυτική Ευρώπη), το οποίο εκπαιδεύει την επόμενη γενιά ορθοδόξων θεολόγων σε πλήρες πρόγραμμα σπουδών. Επίσης θεωρείται πολύ σημαντικό το γεγονός, ότι οι φοιτητές παράλληλα με τις σπουδές τους στην Ορθόδοξη Θεολογία, έρχονται σε επαφή και με τη δυτική θεολογία, καθώς επίσης και γενικότερα με την ιστορία, τον πολιτισμό και την ιδιαιτερότητα της χώρας, στην οποία φιλοξενούνται, διαμένουν ή και πιθανώς γεννήθηκαν. Το γεγονός αυτό συμβάλλει στην ομαλή ένταξη των πάνω από δυο εκατομμύρια ορθοδόξων πολιτών και κατοίκων της Γερμανίας. Το Τμήμα Ορθοδόξου Θεολογίας παρουσιάζει μέχρι σήμερα μία σταθερή εξέλιξη και μία εντυπωσιακή σειρά μορφωτικών και εκπαιδευτικών εκδηλώσεων σε συνεργασία με άλλες Θεολογικές Σχολές. Έχει κατά συνέπεια ενταχθεί πλήρως στο νέο ακαδημαϊκό περιβάλλον. Έχει απονείμει αρκετούς πτυχιακούς και διδακτορικούς τίτλους όλα αυτά τα χρόνια, ενώ παράλληλα συνεργάζεται με πανεπιστήμια της ανατολικής και νοτιοανατολικής Ευρώπης στο πλαίσιο προγραμμάτων ανταλλαγής φοιτητών Erasmus, παρέχοντας στους ενδιαφερόμενους τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα σπουδών για δύο με τέσσερα εξάμηνα. Το γεγονός ότι το Πανεπιστήμιο Μονάχου είναι το μοναδικό κρατικό ακαδημαϊκό ίδρυμα στη Δυτική Ευρώπη που στεγάζει τη θεολογική εκπαίδευση και των τριών μεγάλων Θεολογιών του Χριστιανισμού μαζί (Ρωμαιοκαθολικισμός, Προτεσταντισμός, Ορθοδοξία) δεν είναι τυχαίο. Ανάμεσα στις τρεις Θεολογίες έχουν αναπτυχθεί στενοί δεσμοί συνεργασίας, έτσι ώστε να μιλάει κανείς για εκπροσώπηση ολόκληρου του χριστιανικού κόσμου. Ιδιαίτερη σημασία σε αυτή την προσπάθεια έχουν τα κοινά μαθήματα και οι εκπαιδευτικές εκδηλώσεις με τη συμμετοχή εκπροσώπων και των τριών αυτών Θεολογιών, όπως επίσης και το Κέντρο Οικουμενικών Μελετών (ZöF), όπου εκπροσωπούνται και οι τρεις ανωτέρω κατευθύνσεις. Η ίδρυση του Τμήματος Ορθοδόξου Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου αποτελεί χαρακτηριστική ένδειξη της πολιτικής του βαυαρικού κρατιδίου, αλλά και γενικότερα της γερμανικής κυβέρνησης, για την επίτευξη της ευρωπαϊκής ενοποίησης μέσα από την ποικιλομορφία και τη συνύπαρξη των λαών. Οι κοινές χριστιανικές μας ρίζες είναι το θεμέλιο σε αυτή την προσπάθεια.

 

*Ο καθηγητής κ. Νικολακόπουλος υπηρετεί την Ορθόδοξη Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Μονάχου από το 1985, όταν πρωτοϊδρύθηκε το „Ινστιτούτο Ορθοδόξου Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο Μονάχου”, ενώ από το 1991 διορίστηκε ως επιστημονικός συνεργάτης του πρώτου διδάξαντος στην Έδρα, καθηγητού κ. Θεοδώρου Νικολάου. Ως γνωστό η αρχική Έδρα Ορθοδόξου Θεολογίας μετεξελίχθηκε σταδιακά σε Ινστιτούτο και το 1994 σε αυτόνομο Τμήμα Ορθοδόξου Θεολογίας. Η επιτυχέστατη θεολογική και επιστημονική διακονία και προσφορά του κ. Νικολακόπουλου είναι γνωστή στον Πανορθόδοξο χώρο στο Μόναχο, στη Βαυαρία και στη Γερμανία, καθώς επίσης και σε άλλες ορθόδοξες χώρες, όπως επίσης και στην θεολογική και εκκλησιαστική ζωή των άλλων αδελφών εκκλησιών. Με το υπέροχο βυζαντινό ψαλτικό του ταλέντο συμμετέχει σε πλείστες ορθόδοξες και πανορθόδοξες ακολουθίες ως Πρωτοψάλτης της Ιεράς Μητροπόλεως Γερμανίας και ως χοράρχης και διευθυντής του Βυζαντινού Χορού Ιεροψαλτών, μεταλαμπαδεύοντας νάματα ορθοδοξίας τοις πάσι.

 

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ