Ο Δρ. Αθανάσιος Η. Γκανάς γεννήθηκε στα Τρίκαλα το 1963. Κατέχει πτυχίο Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (1986), πτυχίο MSc in Structural Geology (Τεκτονική Γεωλογία) από το Carleton University, Ottawa (1990) και διδακτορικό δίπλωμα PhD in Geological Remote Sensing (Γεωλογική Τηλεπισκόπηση) University of Reading, UK (1997). Το κύριο του ερευνητικό ενδιαφέρον είναι η Ενεργός Τεκτονική – Γεωδυναμική και η μέτρηση της παραμόρφωσης με διαστημική γεωδαισία (GPS, InSAR). Από το έτος 2000 υπηρετεί στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και έχει εκτελέσει με επιτυχία 29 επιστημονικά προγράμματα, εθνικά (ΕΣΠΑ) και διεθνή (FP6-FP7-ESA). Είναι επιστημονικός υπεύθυνος ερευνητικών προγραμμάτων της European Space Agency (ESA) – ERS and ENVISAT missions. Έχει δημοσιεύσει 57 εργασίες σε μεγάλα, διεθνή επιστημονικά περιοδικά (με σύστημα κριτών) και impact factor > 1 (Journal of Geophysical Research, Tectonophysics, Journal of Geodynamics, Journal of Structural Geology, International Journal of Remote Sensing, Geomorphology, and Bulletin of the Seismological Society of America). Έχει 1199 αναφορές στο έργο του όπως καταγράφονται στην διεθνή βάση Google Scholar (h-factor = 19). Το έτος 1998 έλαβε το βραβείο Κτενά από την Ακαδημία Αθηνών. Το έτος 2002 έλαβε το ειδικό βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για τον σεισμό της Αθήνας μαζί με τους Γ. Παπαδόπουλο και Σ. Παυλίδη. Το έτος 2007 έλαβε το βραβείο του Ιδρύματος Fulbright με θέμα “Earthquake recurrence and seismic hazard forecast along the Cascadian and Hellenic subduction zones”. Το 2007 ήταν επισκέπτης ερευνητής στην Αμερικανική Γεωλογική Υπηρεσία USGS (Menlo Park, CA). Το έτος 2010 έλαβε την διεθνή διάκριση «AGU Editors’ Citations for Excellence in Refereeing». Από τον Μάϊο του 2009 είναι μέλος της Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου του ΟΑΣΠ. Τον Μάρτιο του 2010 εξελέγη στο Δ.Σ της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρίας. Τον Αύγουστο του 2010 ορίστηκε τακτικό μέλος του ΔΣ του ΟΑΣΠ. Το 2012 ορίστηκε μέλος της Εθνικής Επιτροπής Παρακολούθησης του ηφαιστείου της Σαντορίνης. Το 2014 ορίστηκε αντιπρόεδρος της Μόνιμης Επιτροπής Σεισμοτεκτονικής του ΟΑΣΠ. Το 2015 ορίστηκε μέλος της Επιτροπής για τις Φυσικές Καταστροφές της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Γεωλόγων (EFG). Τον Απρίλιο του 2016 εξελέγη Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρίας και Γραμματέας της Επιτροπής Τεκτονικής.
-κ. Γκανά είναι ανεξάντλητοι οι πόροι του πλανήτη; Ποια η δική σας άποψη;
«Είναι γνωστό ότι οι πόροι του πλανήτη δεν είναι ανεξάντλητοι ενώ η ένταση των φυσικών φαινομένων (σεισμοί, ηφαίστεια, κατολισθήσεις, πλημμύρες) συνεχίζει να μας εκπλήσσει. Ενώ η ανθρωπότητα προοδεύει τεχνολογικά η τρωτότητα της κοινωνίας αυξάνει».
-Δηλαδή;
«Δεκάδες μεγαλουπόλεις (π.χ. Τόκιο, Λος Άντζελες, Κωνσταντινούπολη, Νέο Δελχί, Άγιος Φραγκίσκος) βρίσκονται πάνω σε μεγάλα σεισμικά ρήγματα ή σε μικρή απόσταση από αυτά με βέβαιο κίνδυνο να υποστούν εδαφικές επιταχύνσεις από μισό έως και άνω του 1 g (επιτάχυνση της βαρύτητας) στον επόμενο σφοδρό σεισμό. Ο πλανήτης γίνεται ολοένα και πιο ευάλωτος λόγω και της κλιματικής αλλαγής. Η ανάγκη να κατανοήσουμε το πώς δουλεύει ο πλανήτης γίνεται επιτακτικότερη. Η άγνοια της γεωλογίας από τους νέους ανθρώπους, η υποβάθμιση της γεωλογίας από τις κυβερνήσεις, τα διάφορα κέντρα χρηματοδότησης (Ε.Ε κλπ) συσσωρεύει προβλήματα στις οικονομίες και στις κοινωνίες».
-Ποια είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα;
«Μεταξύ των μεγαλυτέρων προβλημάτων που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα είναι η επάρκεια ύδατος, ενέργειας και ορυκτών πόρων αλλά και η προστασία απέναντι στα φυσικά φαινόμενα (που εξελίσσονται σε φυσικές καταστροφές). Ειδικότερα στην Ελλάδα τα προβλήματα επάρκειας ύδατος ξεκίνησαν από την δεκαετία του 1980, το πρόβλημα της ενέργειας είναι υπαρκτό εδώ και δεκαετίες ενώ και πολλοί ορυκτοί πόροι παραμένουν στο υπέδαφος (π.χ. της Χαλκιδικής, της Θράκης και αλλού) σε πείσμα της αναγκαιότητας των καιρών για οικονομική ανάπτυξη. Αυτές οι προκλήσεις θα χρειαστούν σίγουρα μία νέα γενιά Ελλήνων γεωεπιστημόνων κατάλληλα εφοδιασμένων με γνώσεις και εμπειρία».
-Γίνεται αυτό στην πράξη;
«Αντί να φροντίσουμε ως κοινωνία να προετοιμαζόμαστε για να αντιμετωπίσουμε με επιτυχία αυτές τις προκλήσεις γινόμαστε μάρτυρες στην χώρα μας μίας διαχρονικά αδιάφορης έως και εχθρικής πολιτικής προς τις γεωεπιστήμες: τα επαγγελματικά δικαιώματα των γεωλόγων συρρικνώνονται λόγω της υποβάθμισης της επιστήμης της γεωλογίας στα κρίσιμα υπουργεία (π.χ. Υποδομών και Δικτύων), της ανεξέλεγκτης λειτουργίας συγγενών τμημάτων σε ΤΕΙ και ΑΕΙ, το ΙΓΜΕ υποβαθμίστηκε, η ΔΕΠ έκλεισε, ενώ το μάθημα της Γεωλογίας έχει σχεδόν εξαλειφθεί από τα ωρολόγια προγράμματα στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Χρειαζόμαστε σήμερα τα νέα παιδιά να βρουν έμπνευση και παραδείγματα για να ασχοληθούν με τον πλανήτη μας και τα προβλήματα του. Χρειαζόμαστε περισσότερους γεωλόγους στα σχολεία μας.
Επιπλέον, αυτό που είναι σίγουρο διεθνώς είναι ότι η ζήτηση για γεωεπιστήμονες θα αυξηθεί».
-Και γιατί αυτό θα συμβεί;
«Αυτό θα συμβεί λόγω της παραμένουσας ζήτησης για στρατηγικά μέταλλα, καθαρό νερό, ασφαλέστερο αντισεισμικό σχεδιασμό, υδρογονάνθρακες και λιθάνθρακες. Επίσης, οι νέες τεχνολογίες σε μεταφορές, επικοινωνίες, υπολογιστές, χρειάζονται ορυκτά και σπάνιες γαίες. Ταυτόχρονα, πολλές χώρες (και η πατρίδα μας) στρέφονται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ήλιο, άνεμο, γεωθερμία) με φανερή την ανάγκη απασχόλησης γεωεπιστημόνων σε αντίστοιχες έρευνες, μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, εκτίμηση του διαθέσιμου δυναμικού, παρακολούθηση των δραστηριοτήτων κλπ. Ακόμη και αν η ελληνική οικονομία δεν θα μπορέσει να απορροφήσει τους νέους Έλληνες γεωλόγους θα υπάρξουν πάμπολλες ευκαιρίες διεθνώς».
