8 Απριλίου – 16 Ιουλίου 2017, ΕΜΣΤ – Το ΕΜΣΤ στην documenta 14 10 Ιουνίου – 17 Σεπτεμβρίου 2017 Fridericianum, Κάσελ.
Η πρόταση του Adam Szymczyk να διοργανωθεί η documenta 14 στην Αθήνα και στο Κάσελ, επανεξετάζει τη θέση αυτού του θεσμού αντιστρέφοντας τον συνηθισμένο μέχρι τώρα ρόλο του οικοδεσπότη, με τη διοργάνωση μιας έκθεσης στο πλαίσιο της οποίας θα αποτελεί τον φιλοξενούμενο με την προοπτική ενός αμοιβαίου «μαθήματος από την Αθήνα». Αντίστοιχα, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ), με τη νέα σειρά με τίτλο Το ΕΜΣΤ στον κόσμο, είδε στον τίτλο εργασίας της έκθεσης Μαθαίνοντας από την Αθήνα μια ευκαιρία να αξιοποιήσει με την σειρά του την ευκαιρία που του δίνεται να μάθει από το Κάσελ και ταυτόχρονα να δημιουργήσει ένα δίαυλο που θα επεκτείνει την επαφή του με τον κόσμο. Έτσι, οι δύο οργανισμοί συμφώνησαν να μετατραπεί το ΕΜΣΤ στον κύριο χώρο έκθεσης της documenta 14 στην Αθήνα και να δοθεί η δυνατότητα στο Μουσείο να εκθέσει μέρος της συλλογής του στο Κάσελ, στο Fridericianum.
Η παρουσίαση της documenta 14 απλώνεται σε ολόκληρη την πόλη, σε περισσότερα από 40 δημόσια ιδρύματα, σε πλατείες, κινηματογράφους, πανεπιστημιακούς χώρους βιβλιοθήκες και στο μεγαλύτερο τμήμα του κτηρίου του ΕΜΣΤ ενώ περισσότεροι από 160 καλλιτέχνες απ’ όλο τον κόσμο παρουσιάζουν τα νέα έργα τους.
Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) θα αποτελέσει τον κεντρικό εκθεσιακό χώρο της documenta 14 από τις 8 Απριλίου μέχρι τις 16 Ιουλίου 2017. Με τη σειρά της, η documenta 14 θα φιλοξενήσει τμήμα της μουσειολογικής μελέτης της μόνιμης συλλογής του ΕΜΣΤ στο Fridericianum του Κάσελ από τις 10 Ιουνίου μέχρι τις 17 Σεπτεμβρίου 2017.
Το κτήριο του ΕΜΣΤ σχεδιάστηκε ως ζυθοποιείο το 1961 από τον οραματιστή Έλληνα αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτο (1926-1977) σε συνεργασία με τον Μαργαρίτη Αποστολίδη (1922-2005) – ένα μεγαλοπρεπές οριζόντιο μνημείο από μπετόν στην καρδιά του αστικού ιστού, με τις γραμμές παραγωγής ορατές από τον δρόμο. Η παρουσίαση των καλλιτεχνών της documenta 14 στο συγκεκριμένο πλαίσιο εμπνέεται από την επιθυμία κατοχύρωσης του δημόσιου και κοινωνικού χαρακτήρα της καλλιτεχνικής παραγωγής.
Από την ίδρυσή του το 2000, το ΕΜΣΤ έχει δημιουργήσει μια σημαντική συλλογή με έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών από το 1960 μέχρι σήμερα. Τα προηγούμενα χρόνια, έργα από τη διαρκώς εμπλουτιζόμενη συλλογή του Μουσείου παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο εκθέσεων που έγιναν, κυρίως στο Μέγαρο Μουσικής και το Ωδείο Αθηνών όπου και στεγάζονταν προσωρινά το ΕΜΣΤ, στην προσπάθειά του να είναι δραστήριο και να παρουσιάζει τη συλλογή του παρά τις υφιστάμενες αντιξοότητες που υπήρχαν. Παράλληλα, συνεχίζονταν οι ενέργειες για τη μεταφορά του στη μόνιμη έδρα του, στο χώρο της πρώην ζυθοποιίας Φιξ στη λεωφόρο Συγγρού.
Η μεταφορά αρχικά των διοικητικών του υπηρεσιών πραγματοποιήθηκε το 2015 και το πλάνο να ανοίξει οριστικά τις πόρτες του αυτό το κατ’ εξοχήν δημόσιο ίδρυμα – καθιστώντας το κτήριο, τη συλλογή του και το πρόγραμμα των εκθέσεων προσβάσιμο από όλους τους κατοίκους και επισκέπτες της Αθήνας – εγκαινιάστηκε με το πρόγραμμα Το ΕΜΣΤ στον κόσμο στις 31 Οκτωβρίου 2016. Το ΕΜΣΤ λειτουργώντας τον χώρο των περιοδικών του εκθέσεων και εν αναμονή της πλήρους λειτουργίας του, σύναψε συνεργασίες με διεθνείς οργανισμούς. Έτσι, αναζωογόνησε το κτήριο Φιξ με ένα δυναμικό πρόγραμμα, ενώ ταυτόχρονα χρησιμοποίησε την παρούσα συγκυρία ως μία ιστορική ευκαιρία για να αναλογιστεί δημόσια τι σημαίνει στις μέρες μας η δημιουργία και λειτουργία ενός σύγχρονου μουσείου.
Η διοργάνωση μιας τόσο σημαντικής έκθεσης όπως η documenta, που βρίσκεται στην αιχμή της σύγχρονης τέχνης , έρευνας και θεωρίας, συντηρείται από τις σταθερές συνεισφορές δημόσιων χορηγών όπως ο Δήμος του Κάσελ, το κρατίδιο της Έσσης και το Ομοσπονδιακό Ίδρυμα Πολιτισμού της Γερμανίας, αλλά και από χορηγούς. Η ιστορία της έκθεσης όμως απεικονίζει την ιδεολογική εξέλιξη ενός Δυτικογερμανικού θεσμού ο οποίος μετά το 1989 μεταμορφώθηκε προκειμένου να συμπεριλάβει την παγκόσμια τέχνη, έως την παρούσα στιγμή κατά την οποία θα πρέπει να υπολογιστεί προσεκτικά η σχέση της έκθεσης με την διεθνή αγορά της τέχνης, ο οικονομικός αντίκτυπός της στην πόλη του Κάσελ και η προσβασιμότητά της στο ευρύ κοινό έναντι της αναγκαιότητας να υποστηριχθεί περαιτέρω ο προϋπολογισμός της έκθεσης μέσω των εσόδων από τα εισιτήρια. Η documenta 14 καλείται να απαντήσει στο κρίσιμο ερώτημα σχετικά με το τι σημαίνει δημόσιο προϊόν στις μέρες μας, σε όλα τα επίπεδα- καλλιτεχνικό, πολιτικό και οικονομικό.
Η προσέγγιση της Κατερίνας Κοσκινά και της ομάδας επιμελητών του ΕΜΣΤ εξετάζει τη συλλογή στο πλαίσιο της ιστορίας του Fridericianum που ιδρύθηκε το 1779 ως το πρώτο δημόσιο μουσείο στην ηπειρωτική Ευρώπη και της λειτουργίας του ως βιβλιοθήκης, σύγχρονου εκθεσιακού χώρου και, φυσικά, ως γενέτειρα – εν μέσω ερειπίων – της documenta το 1955. Επιπλέον, η ιστορία του Fridericianum ως έδρα του Κοινοβουλίου του βραχύβιου Βασιλείου της Βεστφαλίας (1807-1813) – πρώτη εκδήλωση κοινοβουλευτικής αντιπροσώπευσης στην ιστορία της Γερμανίας – λειτουργεί ως κίνητρο δημοσιοποίησης της συλλογής του ΕΜΣΤ και ένταξής της στη δημόσια σφαίρα. Υπ’ αυτή την έννοια, η συλλογή μοιράζεται αφηγήσεις, αμφισβητεί επικρατούσες αντιλήψεις και ενεργοποιεί πολιτικά αντανακλαστικά μέσω της αφοσίωσής της στην συντήρηση έργων τέχνης και στην καταγραφή της διαδικασίας παραγωγής τους. Το κτήριο του ΕΜΣΤ και η συλλογή του Mουσείου παραδίδονται στο κοινό, αλλά όχι ταυτόχρονα και όχι στον ίδιο χώρο, διατηρώντας έτσι την επαφή με τις συνθήκες του εκτοπισμού μέσα στις οποίες λειτουργούν σήμερα τόσο το ΕΜΣΤ όσο και η documenta 14.
Ώρες λειτουργίας της documenta 14 στο ΕΜΣΤ:
Τρίτη – Τετάρτη – Παρασκευή – Σάββατο – Κυριακή: 11.00 – 21.00
Πέμπτη: 11.00 – 23.00
Δευτέρα: Κλειστά
Photographs: Stephie Grape
documenta 14 at EMST
8 April – 16 July 2017 at EMST
EMST at documenta 14
10 June – 17 September 2017
at Fridericianum, Kassel
Adam Szymczyk’s proposal to organize documenta 14 in Athens and Kassel interrogates the position of the institution by reversing the role of host that it has grown so accustomed to, instead shaping an exhibition in a context where it is a guest, and where its calling card is an invitation for a shared Learning from Athens. At the same time the National Museum of Contemporary Art, Athens (EMST), with the new series EMST in the World, found within the working title “Learning from Athens” the opportunity to learn from Kassel and create a path for its contact with the world. Thus, the two organizations agreed EMST to become the main venue of documenta in Athens and the Museum to exhibit part of its collection to Fridericianum in Kassel.
The presentation of the artworks of documenta 14 is spread in the whole building of EMST, as well as in the whole city of Athens, in more than 40 different public institutions, squares, cinemas, university spaces and libraries, where most of 160 artists from all over the world will present their new works.
EMST will be the main venue of documenta 14 from April 8 to July 16 2017. documenta 14 will in turn host EMST’s collection at the Fridericianum in Kassel, presenting a curated selection of the museum’s valuable permanent collection of Greek and international contemporary art, from June 10 to September 17 2017.
The EMST building was designed in 1961 as a brewery by the visionary Greek modernist architect Takis Zenetos (1926 – 77) in collaboration with Margaritis Apostolidis (1922 – 2005) – a mighty four-story horizontal slab of concrete inserted into the city’s older fabric, with production lines visible from the street. The presentation of documenta 14 artists and artworks there is inspired by the sense of a libidinal economy, rethinking production, currencies, and flows as always social and always public.
Since it was founded in 2000, the National Museum of Contemporary Art, Athens (EMST) has collected works by Greek and international artists from the 1960s to the present. During the past years, works of the growing collection of EMST were contextualized through exhibitions presented in numerous temporary spaces such as the Athens Concert Hall (Megaron), the Athens Conservatoire, where EMST was temporarily located, as well as in the public space, as an effort to make the Museum active and its collection public despite the challenges it faced. In the meantime, preparations were made for a move into the Museum’s permanent home in the former Fix Brewery on Syngrou Avenue.
The move, initially of its administrative offices, took place in 2015 and the future plan to fully open this quintessential public institution – making its building, its collection, and its exhibition program accessible to all who live in and come to Athens – was inaugurated with the program EMST in the World on October 31, 2016. EMST managed to forge collaborations to show its collection in dialogue with works from other international museums and art institutions. Thus, EMST invigorated the Fix building with a dynamic program, but also took this moment as a historic opportunity to pause and consider what it means to be a contemporary museum today.
documenta’s capacity to produce an exhibition at the forefront of contemporary art and theory is sustained by stable financial commitments from public funders such as the city of Kassel, the state of Hessen, and the German Federal Cultural Foundation as well as by sponsors. The history of this exhibition, however, reveals its ideological underpinnings as a West German institution, transformed after 1989 to encompass global art towards the present moment, in which it needs to carefully balance multiple aspects: its relationship to the international art market, its economic impact on the city of Kassel, and the importance of its accessibility to all publics versus the necessity to bolster the exhibition budget through income from ticket sales. It has become crucial for documenta to answer the question of what it means to be public today, on all levels – artistic, political, and financial.
The approach of Katerina Koskina and the curatorial team of EMST considers the collection vis-à-vis the long history of the Fridericianum, established in 1779 as the first public museum in mainland Europe, then becoming a library, and finally in its contemporary function as a Kunsthalle as well as, of course, the once ruinous birthplace of documenta in 1955. Moreover, the Fridericianum’s history as a house of parliament of the short-lived Kingdom of Westphalia (1807-13) – the first parliamentary representation in the history of Germany – serves as inspiration for the presentation of the EMST collection as it becomes subject of international debate. As such, the collection shares stories, challenges prevalent histories and their protagonists, and engages politics through its commitment to preserving artworks and documenting the processes of their making.The EMST building and the museum’s collection are made public, though not simultaneously and not in the same space, in keeping with the conditions of displacement that both EMST and documenta 14 currently work within.
Opening hours of documenta 14 at EMST:
Tuesday – Wednesday – Friday – Saturday – Sunday: 11.00 – 21.00
Thursday: 11.00 – 23.00
Monday: Closed
Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
