Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο με θέμα «Εκκλησιαστικά κειμήλια: από τη λειτουργική χρήση στη μουσειακή προβολή;», διοργανώνει η Ιερά Μητρόπολη Δημητριάδος, το Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου, στο Συνεδριακό Κέντρο Θεσσαλίας (Μελισσάτικα).
Συνδιοργανωτές φορείς είναι το Τμήμα Ιστορίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, το Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου και ο Φορέας Πολιτισμού«Μαγνήτων Κιβωτός» και η Ακαδημία Λαϊκού Πολιτισμού και Τοπικής Ιστορίας.
Το Επιστημονικό Συνέδριο διοργανώνεται με αφορμή τα Εγκαίνια και την έναρξη λειτουργίας του Εκθετηρίου Εκκλησιαστικών Κειμηλίων ” Μήτηρ Θεοῦ ἡ Ὀξεία Ἐπίσκεψις” στη Μακρινίτσα Πηλίου (Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου, 17.30, Μακρινίτσα).
Στόχοι του Συνεδρίου είναι η διερεύνηση των όρων ίδρυσης και του καθεστώτος λειτουργίας των εκκλησιαστικών μουσείων, καθώς και η αναζήτηση απαντήσεων με θεολογικούς όρους σε ερωτήματα που αφορούν στη μετακίνηση των ιερών κειμηλίων από τους ναούς στο χώρο του μουσείου. Θα αναδειχθούν επίσης και άλλα ζητήματα, όπως ο μορφωτικός, εκπαιδευτικός και ποιμαντικός χαρακτήρας των εκκλησιαστικών μουσείων, η συμβολή των εκθεμάτων τους στην ανάδειξη των επιμέρους εκφάνσεων της εκκλησιαστικής τέχνης και στη διασύνδεσή της με τη ζωή της Εκκλησίας, τη λειτουργική πράξη και τον πολιτισμό, εντός του οποίου η τέχνη αυτή αναπτύχθηκε. Τέλος, ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στη σημασία του διαχρονικού αιτήματος συνεργασίας και σύμπραξης εκκλησιαστικών, αρχαιολογικών και εκπαιδευτικών φορέων στη διαφύλαξη και τη διαχείριση των εκκλησιαστικών κειμηλίων, ιδιαίτερα στην εποχή των νέων τεχνολογιών.
Προσκεκλημένοι να παρακολουθήσουν τις εργασίες του Συνεδρίου είναι εκπρόσωποι των Ιερών Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος και της Εκκλησίας της Κρήτης, καθώς και ειδικοί επιστήμονες, ερευνητές, εκπαιδευτικοί, ιερείς, εκκλησιαστικοί επίτροποι, στελέχη ενοριών, στελέχη Δήμων, Περιφερειών, Μουσείων καί Πολιτιστικών Φορέων, φοιτητές και κάθε ενδιαφερόμενος πολίτης.
Η έναρξη του Συνεδρίου θα πραγματοποιηθεί στις 9.00 π.μ. στο Συνεδριακό Κέντρο Θεσσαλίας (Μελισσάτικα) με τις εγγραφές των συμμετεχόντων, θα ακολουθήσουν οι Χαιρετισμοί των επισήμων, ενώ την κήρυξη έναρξης του Συνεδρίου θα κάνει ο Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος.
Πρόγραμμα Πανελληνίου Ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου «Ἐκκλησιαστικά κειμήλια: Ἀπό τή λειτουργική χρήση στή μουσειακή προβολή;» Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου 2018 Συνεδριακό Κέντρο Θεσσαλίας
9.00 – 9.15
Ἐγγραφές Ἐναρκτήρια Προσευχή
9.15 – 9.40
Χαιρετισμοί επισήμων Κήρυξη Ἐνάρξεως Ἐργασιῶν Πανελληνίου Ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου ἀπό τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Δημητριάδος καί Ἁλμυροῦ κ.κ. Ἰγνάτιο.
Α’ Συνεδρία: Τό Ἐκθετήριο Ἐκκλησιαστικῶν Κειμηλίων «Μήτηρ Θεοῦ ἡ Ὀξεία Ἐπίσκεψις» στή Μακρινίτσα. Προεδρεύων: Νικόλαος Τσούκας, Γενικός Γραμματέας τοῦ Φορέα Πολιτισμοῦ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Δημητριάδος καί Ἁλμυροῦ «Μαγνήτων Κιβωτός», γιά τήν Διάσωση τοῦ Πολιτιστικοῦ Ἀποθέματος.
9.40–10.00
Εἰσηγητής: Ἀρχιμανδρίτης Δαμασκηνός Κιαμέτης, Πρωτοσύγκελλος Ἱ. Μ. Δημητριάδος. Θέμα: Τό χρονικό τῆς ἵδρυσης τοῦ Ἐκθετηρίου Ἐκκλησιαστικῶν Κειμηλίων «Μήτηρ Θεοῦ ἡ Ὀξεῖα Ἐπίσκεψις» στή Μακρινίτσα.
10.00-10.20
Εἰσηγήτρια: Μαρία Νάνου, Διευθύντρια τοῦ Τομέα Ἔρευνας, Διαχείρισης καί Συντήρησης Μνημείων καί Κειμηλίων τῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν Σπουδῶν Βόλου. Θέμα: Οἱ συλλογές τοῦ Ἐκθετηρίου Ἐκκλησιαστικῶν Κειμηλίων «Μήτηρ Θεοῦ ἡ Ὀξεῖα Επίσκεψις» στή Μακρινίτσα καί ἡ πρό(σ)κληση τῆς διάδρασης τοῦ ἐπισκέπτη μέ τόν τόπο καί τήν ἱστορία του.
10.20-10.40
Εἰσηγητής: Ἀλέξανδρος Καπανιάρης, Μεταδιδακτορικός Ἐρευνητής τοῦ Τμήματος Ἱστορίας καί Ἐθνολογίας Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, Διδάσκων στό Ἑλληνικό Ἀνοικτό Πανεπιστήμιο. Θέμα: Σχεδιάζοντας τό ἔντυπο καί ψηφιακό ἐκπαιδευτικό ὑλικό γιά τό ἐκπαιδευτικό πρόγραμμα τοῦ Ἐκθετηρίου Ἐκκλησιαστικῶν Κειμηλίων Μακρινίτσας «Μήτηρ Θεοῦ ἡ Ὀξεία Ἐπίσκεψις».
10.40 – 11.00 Συζήτηση – ἐρωτήσεις
11.00 – 11.20 Διάλειμμα – καφές
Β’ Συνεδρία: Ἐκκλησιαστικά μουσεῖα – διαφύλαξη καί προβολή κειμηλίων: θεολογικές προσεγγίσεις καί πρακτικές συνεργασίας φορέων ἐκπαίδευσης καί πολιτισμοῦ μέ τήν Ἐκκλησία. Προεδρεύουσα: Νίκη Νικονάνου, Ἀναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδαγωγικοῦ Τμήματος Προσχολικῆς Ἐκπαίδευσης Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
11.20-11.40
Εἰσηγητής: Γεώργιος Φουστέρης, Ἐπίκουρος Καθηγητής τῆς Ἀνωτάτης Ἐκκλησιαστικῆς Ἀκαδημίας Θεσσαλονίκης. Θέμα: Θεολογικές καί πρακτικές παράμετροι στή διαχείριση ἐκκλησιαστικῶν κειμηλίων καί μνημείων.
11.40 – 12.00
Εἰσηγήτρια: Μαρία-Ξένη Γαρέζου, Προϊσταμένη τοῦ Τμήματος Διαχείρισης Ἐθνικοῦ Ἀρχείου Μνημείων καί Ἀρχαιολογικοῦ Κτηματολογίου τῆς Διεύθυνσης Διαχείρισης Ἐθνικοῦ Ἀρχείου Μνημείων τοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ καί Ἀθλητισμοῦ. Θέμα: Μουσειακή πολιτική καί ἐκκλησιαστικά μουσεῖα.
12.00 – 12.20
Εἰσηγητής: Ἰωάννης Βαραλῆς, Ἐπίκουρος Καθηγητής τοῦ Τμήματος Ἱστορίας, Ἀρχαιολογίας καί Κοινωνικῆς Ἀνθρωπολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Θέμα: Προγράμματα καταγραφῆς, ψηφιακῆς ἀνάλυσης καί προβολῆς ἐκκλησιαστικῶν κειμηλίων Ἀνατολικῆς Θεσσαλίας: καλές πρακτικές συνεργασίας.
12.20 – 12.40
Εἰσηγητής: Ἰωάννης Χουλιαρᾶς, Προϊστάμενος Ἐφορείας Ἀρχαιοτήτων Θεσπρωτίας. Θέμα: Προβολή καί ἐκπαιδευτική ἀξιοποίηση τῶν ἐκκλησιαστικῶν κειμηλίων: ἕνα γόνιμο πεδίο συνεργασίας τοπικῶν Ἐφορειῶν Ἀρχαιοτήτων καί Ἐκκλησιαστικῶν Φορέων.
12.40 – 13.00 Συζήτηση – ἐρωτήσεις
13.00 – 14.00
Παράθεση κρύου γεύματος Γ’ Συνεδρία: Διαχείριση ἐκκλησιαστικῶν κειμηλίων: ἐφαρμοσμένα παραδείγματα. Προεδρεύων: Παντελῆς Καλαϊτζίδης, Διευθυντής τῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν Σπουδῶν Βόλου, Διδάσκων στό Ἑλληνικό Ἀνοικτό Πανεπιστήμιο.
14.00 – 14.20
Εἰσηγητής: Ἐμμανουήλ Βαρβούνης, Καθηγητής Λαογραφίας, Πρόεδρος τοῦ Τμήματος Ἱστορίας καί Ἐθνολογίας Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Θέμα: Ἡ διαχείριση τῶν ἐκκλησιαστικῶν κειμηλίων τῆς Σάμου καί τό «Κέντρο Ἐκκλησιαστικῶν, Ἱστορικῶν καί Πολιτισμικῶν Μελετῶν» τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σάμου καί Ἰκαρίας.
14.20-14.40
Εἰσηγητής: Γεώργιος Τσιγάρας, Ἀναπληρωτής Καθηγητής Ἱστορίας τῆς Βυζαντινῆς καί Μεταβυζαντινῆς Τέχνης τοῦ Τμήματος Ἱστορίας καί Ἐθνολογίας Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Θέμα: Ἡ σημασία τῶν Ἐκκλησιαστικῶν Μουσείων στή διατήρηση τῆς πολιτιστικῆς παράδοσης καί ἡ συμβολή τους στήν τοπική ἱστορία: τό παράδειγμα τῆς Θράκης.
14.40-15.00
Εἰσηγητής: Δημοσθένης Στρατηγόπουλος, Ἐπίκουρος Καθηγητής Βυζαντινῆς καί Μεταβυζαντινῆς Γραμματείας – Ἑλληνικῆς Παλαιογραφίας τοῦ Τμήματος Ἱστορίας καί Ἐθνολογίας Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Θέμα: Τά χειρόγραφα καί τά παλαίτυπα τῶν Ἐκκλησιαστικῶν Μουσείων Ξάνθης καί Κομοτηνῆς καί ἡ ἐκπαιδευτική ἀξιοποίησή τους.
15.00 – 15.30
Συζήτηση – ἐρωτήσεις Λήξη τοῦ Συνεδρίου ἀπό τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Δημητριάδος καί Ἁλμυροῦ κ. κ. Ἰγνάτιο Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου 2018
7.00 – 10.30
Ἀρχιερατική Θεία Λειτουργία στόν Ἱ. Ναό Ἀναλήψεως τοῦ Χριστοῦ Βόλου, ἱερουργοῦντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δημητριάδος καί Ἁλμυροῦ κ.κ. Ἰγνατίου.
Παράθεση πρωινοῦ στήν αἴθουσα-ἀρχονταρίκι τοῦ Πνευματικοῦ Κέντρου τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ. Μετάβαση στή Μακρινίτσα. Ἐπίσκεψη στά ἐκκλησιαστικά μνημεῖα τοῦ οἰκισμοῦ.
17.30 : Τελετή Ἐγκαινίων Ἐκθετηρίου Ἐκκλησιαστικῶν Κειμηλίων «Μήτηρ Θεοῦ ἡ Ὀξεῖα Ἐπίσκεψις» Παράθεση Δείπνου.
