Μιλάει ο πολυβραβευμένος συγγραφέας και μεταφραστής Πέτρος Μάρκαρης.
Συνέντευξη στη Γεωργία Κωστακοπούλου
«Οι σημερινοί ηγέτες της Ευρώπης, παρασυρμένοι από μια οικονομία, στην οποία ηγείται το χρηματοπιστωτικό σύστημα, έχουν εγκλωβιστεί σε έναν οικονομικό μονόδρομο και έχουν παραμερίσει, ή υποτιμήσει, όλες τις άλλες αξίες που ένωναν τους Ευρωπαίους. Η δύναμη της Ευρώπης, που εξασφάλισε την επιβίωση της από δυο παγκοσμίους πολέμους βρισκόταν στην διαφορετικότητα των πολιτισμών και στην αποδοχή και την αλληλεπίδραση τους. Σήμερα, όλα αυτά υποβαθμίζονται στο όνομα μιας ομοιογένειας, η οποία είναι ευρύτερα οικονομική και στενότερα χρηματοπιστωτική”. Αυτά τονίζει ο πολυβραβευμένος συγγραφέας και μεταφραστής Πέτρος Μάρκαρης. Ο Πέτρος Μάρκαρης έχει γράψει θεατρικά έργα και σενάρια ελληνικών τηλεοπτικών σειρών. Έχει μεταφράσει έργα πολλών Γερμανών δραματουργών, όπως του Μπρεχτ και του Γκαίτε. Έχει συνεργαστεί με τον σκηνοθέτη Θεόδωρο Αγγελόπουλο στα σενάρια των ταινιών του τελευταίου. Έχει εκδώσει πλήθος βιβλίων.
-Εκτιμάτε πως η Αμερική και μαζί μ’ αυτήν η Ευρώπη έχουν μπει σε πολύ επικίνδυνα μονοπάτια; Το υποτιμούν, αυτό οι Ευρωπαίοι;
«Η Ευρώπη βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι και δυστυχώς τα μονοπάτια που ανοίγονται μπροστά της είναι δύσβατα. Εχει να αντιμετωπίσει το μεγάλο πρόβλημα που λέγεται Ιταλία. Εχει να αντιμετωπίσει τρεις εκλογικές αναμετρήσεις: τις βουλευτικές στην Ολλανδία, τις προεδρικές στην Ιταλία και τις βουλευτικές στην Γερμανία. Σ΄αυτές προστίθεται και η έκβαση του Brexit με άγνωστους όρους και συνέπειες. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι, ωστόσο, κατά τη γνώμη μου, η κρίση των συστημικών κομμάτων στην Ευρώπη. Πολλοί Ευρωπαίοι αντιμετωπίζουν τα συστημικά κόμματα των χωρών τους με αισθήματα δυσπιστίας έως και απέχθειας. Αυτό είναι ένα εξαιρετικά επικίνδυνο φαινόμενο, γιατί η δημοκρατία είναι ένα σύστημα και ως σύστημα έχει ανάγκη τα συστημικά κόμματα. Η κρίση των συστημικών κομμάτων μπορεί, συνεπώς, να εξελιχθεί σε κρίση της δημοκρατίας. Η αβεβαιότητα που επικρατεί στις ΗΠΑ μετά τις προεδρικές εκλογές αυξάνει τους κινδύνους και τις συναφείς δυσχέρειες, με αποτέλεσμα να μην ξέρουμε πού θα οδηγηθεί η Ευρώπη το 2017».
-Έχουν κάνει τις πρέπουσες αναλύσεις για να δουν , να διαπιστώσουν ποιοι είναι αυτοί που τους τιμωρούν;
«Κανείς δεν τιμωρεί την Ευρώπη. Πρόκειται για μια αλληλουχία λαθών και οι Ευρωπαίοι πληρώνουν σήμερα τα λάθη των ηγετών τους. Ο Λουκάς Τσούκαλης σε μια μελέτη του με τίτλο «Υπεράσπιση της Ευρώπης» (εκδόσεις Παπαδόπουλος 2016) αναλύει διεξοδικά την πορεία της Ευρώπης και τα λάθη που έγιναν στην πορεία αυτή. Οταν διαβάσει κανείς το βιβλίο καταλαβαίνει πού λοξοδρόμησε η Ευρώπη. Μιλάμε συνέχεια για μεταρυθμίσεις. Η Ευρώπη κι αν τις χρειάζεται ως θεσμός. Ας μη γελιόμαστε, η Ευρώπη είναι το μεγαλύτερο εγχείρημα που έγινε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και πρέπει να διατηρηθεί. Οποιαδήποτε άλλη λύση θα είναι πολύ χειρότερη».
-“Δυστυχώς, είπατε σε μια εκδήλωση στην Κολωνία πρόσφατα, πως η μεγάλη αντίφαση της Ευρώπης είναι ότι ένα μεγάλο σχέδιο διοικείται με μικρές ιδέες μικρών ανθρώπων. Μπορείτε να το αναλύσετε;
«Οι σημερινοί ηγέτες της Ευρώπης, παρασυρμένοι από μια οικονομία, στην οποία ηγείται το χρηματοπιστωτικό σύστημα, έχουν εγκλωβιστεί σε έναν οικονομικό μονόδρομο και έχουν παραμερίσει, ή υποτιμήσει, όλες τις άλλες αξίες που ένωναν τους Ευρωπαίους. Η δύναμη της Ευρώπης, που εξασφάλισε την επιβίωση της από δυο παγκοσμίους πολέμους βρισκόταν στην διαφορετικότητα των πολιτισμών και στην αποδοχή και την αλληλεπίδραση τους. Σήμερα, όλα αυτά υποβαθμίζονται στο όνομα μιας ομοιογένειας, η οποία είναι ευρύτερα οικονομική και στενότερα χρηματοπιστωτική. Οι διαφορετικοί λαοί της Ευρώπης μπορούσαν να υπάρξουν ισότιμα μέσα σε μια διαφορετικότητα πολιτισμών τους. Οι διαφορετικοί λαοί της Ευρώπης δεν μπορούν, ωστόσο, να υπάρξουν ισότιμα μέσα σε ένα ενιαίο οικονομικό σύστημα που ισοπεδώνει τις διαφορετικότητες κάθε λαού και κάθε χώρας».
-Ποια είναι η εκτίμησή σας για τη σημερινή κατάσταση στην Τουρκία;
«Η Τουρκία ανοίγει παντού μέτωπα, τα οποία δεν μπορεί να τα διαχειριστεί και πολύ λιγότερο να τα κλείσει. Την ίδια στιγμή η οικονομία της βρίσκεται σε τροχιά κατάρρευσης. Και μέσα σε όλα αυτά υπάρχουν μια κυβέρνηση και έναν κυβερνών κόμμα, που ο λόγος ύπαρξης τους περιορίζεται στην τροποποίηση του συντάγματος και στην εκλογή ενός προέδρου δημοκρατίας με σχεδόν ανεξέλεγκτες εξουσίες».
-Ποια Πόλη είναι αυτή που συναντάτε σήμερα, όταν την επισκέπτεστε;
«Μια Πόλη, η οποία έχει ελάχιστη σχέση με την πόλη που μεγάλωσα. Εχει χάσει την πολυμορφία και τη ζωντάνια της. Περπατάς στον Πέραν, το οποίο έσφυζε από κόσμο και βλέπεις ελάχιστους ανθρώπους και άδεια μαγαζιά. Βλέπεις ακόμα φίλους και γνωστούς, οι οποίοι ζουν με τον φόβο του αύριο, είτε αυτό το αύριο σημαίνει τρομοκρατικό χτύπημα, είτε σημαίνει καινούργιους διωγμούς και συλλήψεις. «Μια φίλη μου είπε πρόσφατα: «Ζω σε μια χώρα, όπου κάθε ένας που αντιπολιτεύεται ή ασκεί κριτική στον πρόεδρο της δημοκρατίας συλλαμβάνεται σαν τρομοκράτης. Και ένας πραγματικός τρομοκράτης μπαίνει την παραμονή της Πρωτοχρονιάς σε ένα νυχτερινό κέντρο, σκοτώνει τριάντα εννιά ανθρώπους και φεύγει ανενόχλητος.»
