Επιμέλεια κειμένου: Αλέξανδρος Ιβανίδης

Φωτογραφίες: Δημήτρης και Γεώργιος Ιβανίδης

Στην Φρανκφούρτη έλαβε χώρα (εξ αναβολής) το συνέδριο του Economist με αντικείμενο την Ελλάδα και με τίτλο “Η επιστροφή στις χρηματοπιστωτικές αγορές;”, όπου η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΝΩΜΗ, με τρεις συνεργάτες της έχει κάνει αισθητή την παρουσία της.

Σύμφωνα με το πρόγραμμα, πέρα από τους κ.κ. Ευκλείδη Τσακαλώτο, Γιάννη Στουρνάρα και Αλέξη Χαρίτση από ελληνικής πλευράς,  στο συνέδριο παρέστησαν το μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ Μπενουά Κερέ, οι εκπρόσωποι στα κλιμάκια των θεσμών Ντέκλαν Κοστέλο (από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή) και Νικολά Τζιαμαρόλι (από τον ESM), το μέλος της Επιτροπής Σοφών της γερμανικής καγκελαρίας Λαρς Φελντ, το στέλεχος των Moody’s Κόλιν Έλλις κά. Να σημειώσουμε, ότι την ανάγκη άρσης της αβεβαιότητας σχετικά με τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, προκειμένου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία τόνισε το μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ Μπενουά Κερέ.

Benoit Coeuré, Μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ

Στην ομιλία του ο Benoit Coeuré, Μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ, σημείωσε ότι ήταν εξαιρετική επιλογή να πραγματοποιηθεί η εκδήλωση αυτήν την ημερομηνία καθώς υπάρχει μια μεγάλη πρόοδος στο θέμα της Ελλάδας. Τόνισε ότι υπάρχει ανάγκη σαφήνειας σε ό,τι αφορά στη λήψη μέτρων, προκειμένου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη. Για μια σταθερή ανάπτυξη πρέπει να υπάρξει διεύρυνση των διαύλων χρηματοδότησης και μείωση των επιτοκίων δανεισμού για τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Έχουν γίνει ήδη βήματα για την εξυγίανση των τραπεζών, ωστόσο πρέπει να ληφθούν μέτρα για τη διευθέτηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων με την υλοποίηση νόμων που ήδη ψηφίστηκαν. Συγκεκριμένα πρέπει να υπάρξει πλήρης αναμόρφωση του εξωδικαστικού συμβιβασμού, να υλοποιηθούν οι νομικές διατάξεις για την αναδιάρθρωση των δανείων και να προχωρήσει η αναμόρφωση στις ηλεκτρονικές δημοπρασίες. Αν και η επιστροφή των καταθέσεων είναι αναγκαία για τις τράπεζες και το σύστημα δεν υπάρχουν στοιχεία που να δηλώνουν την επιστροφή τους. «Ο δρόμος για ένα υγιές χρηματοοικονομικό μείγμα είναι μακρύς», ανέφερε χαρακτηριστικά. Η μακροοικονομική σταθεροποίηση και η σαφήνεια συνιστούν απαραίτητες προϋποθέσεις, προκειμένου να συμμετάσχει η Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Ο κ. Coeuré έδειξε αισιόδοξος σε ότι αφορά στην επίτευξη συμφωνίας στις 15 Ιουνίου. Έκρινε το ελληνικό πρόγραμμα επιτυχές, ωστόσο τόνισε ότι απαιτείται σκληρή δουλειά ακόμα.

Ευκλείδης Τσακαλώτος, Υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας

Με μια δόση χιούμορ ο Υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος τόνισε στην ομιλία του: «Νιώθω σαν τον προπονητή που δεν ξέρει πού είναι το τέρμα», προκειμένου να καταδείξει τη στάση αναμονής που υπάρχει από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης σχετικά με τις αποφάσεις των εταίρων. «Σαφήνεια», ήταν το βασικό αίτημά του σχετικά με το θέμα του χρέους, σαφήνεια που είναι απαραίτητη για την ανάκαμψη των επενδύσεων. Οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να σταματήσουν να αναβάλλουν όλα για τις καλένδες και να προχωρήσουν σε αποφάσεις που θα λαμβάνουν υπόψη το καλό όλων των Ευρωπαίων πολιτών. «Η Ελλάδα υλοποίησε μεγάλο φάσμα μεταρρυθμίσεων», τόνισε. Σημαντική είναι σύμφωνα με τον Υπουργό η συμμετοχή της μεσαίας τάξης και των χαμηλότερων στρωμάτων στον κύκλο της ανάπτυξης. «Το ΔΝΤ πρέπει να αποφασίσει τι θέλει», σημείωσε χαρακτηριστικά. Δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην ΕΚΤ, που σύμφωνα με τον Υπουργό «λειτουργεί με μυστήριους τρόπους σε ό,τι αφορά στις προϋποθέσεις για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, αλλά και στον τρόπο προσέγγισης των προβλέψεων του ΔΝΤ.» Ανέφερε τα θετικά νέα σε μικροοικονομικό επίπεδο, όπως π.χ. την αύξηση στη βιομηχανική παραγωγή, στη μεταποίηση, στις λιανικές πωλήσεις, στις καταχωρήσεις αυτοκινήτων και στις εξαγωγές καθώς και στη μείωση της ανεργίας. Ο κ. Τσακαλώτος αναφέρθηκε στη σημασία της ηθικής στην οικονομία: «Η έλλειψη ηθικής στην επιστήμη της οικονομίας οδηγεί σε κακές συνέπειες και δυσαρέσκεια».

Paul B. Kazarian, founder, chief executive officer and chairman, Japonica Partners

Σημαντικό θέμα για την Ελλάδα είναι η ανάκτηση της εμπιστοσύνης τόσο για τους φορολογούμενους όσο και για τις κεφαλαιαγορές. Το μήνυμα του κ. Paul B. Kazarian, founder, chief executive officer and chairman, Japonica Partners, ήταν ότι η Ελλάδα μπορεί να κερδίσει την εμπιστοσύνη. Ωστόσο επισήμανε ότι, ενώ ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό μέγεθος για τη βιωσιμότητα του χρέους, δεν υπολογίζεται αναγκαστικά σύμφωνα με τα αναντίρρητα κριτήρια των διεθνών λογιστικών προτύπων. Πρότεινε τη χρήση αριθμών που να αντανακλούν την οικονομική πραγματικότητα κι όχι πολιτικά σενάρια που τελικά έχουν καταστροφικά αποτελέσματα.

Γιάννης Στουρνάρας, Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος

«Είμαστε κοντά στη γραμμή τερματισμού, έχει επιτευχθεί μεγάλη πρόοδος, τα μεγάλα ελλείμματα έχουν εξαλειφθεί», τόνισε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Γιάννης Στουρνάρας. Παραμένουν ωστόσο υψηλά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια όπως και ο δανεισμός. «Πρόκειται για μια μοναδική πρόοδο τόσο στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και του ΟΟΣΑ», ανέφερε χαρακτηριστικά. Η υλοποίηση ωστόσο των μεταρρυθμίσεων δεν είναι το τέλος του δρόμου, αλλά η αρχή ενός νέου παραγωγικού μοντέλου. Πρέπει να γίνουν περισσότερα πράγματα, προκειμένου να βελτιωθεί η διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα και το επιχειρηματικό περιβάλλον. Ενώ η Ελλάδα διαθέτει υψηλά καταρτισμένο προσωπικό, ωστόσο εξάγει προϊόντα χαμηλής ή μεσαίας τεχνολογίας, αν και πλέον από τα αγροτικά προϊόντα έχει στραφεί και σε προϊόντα αυξημένης προστιθέμενης αξίας. Κίνδυνος παραμένει το υψηλό ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων. Προκειμένου να μειωθούν οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές και οι υψηλές εισφορές, θα ήταν απαραίτητο να συμφωνηθεί ένα χαμηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα, π.χ. της τάξης του 2% από το 2020 και μετά. Η Τράπεζα της Ελλάδος έχει προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους. Το θέμα είναι ότι ούτε οι αγορές ούτε η οικονομία αντέχουν κι άλλη αβεβαιότητα, τόνισε ο κ. Στουρνάρας.

Γιώργος Τσοπέλας, senior partner & managing director, MCKinsey & Company, Greece & Cyprus

Σύμφωνα με τον κ. Τσοπέλα, senior partner & managing director, MCKinsey & Company, Greece & Cyprus, το ΑΕΠ της Ελλάδας δύναται να αυξηθεί κατά 55 δις ευρώ με επενδύσεις της τάξεως των 150 δις ευρώ, δημιουργώντας 650.000 θέσεις εργασίας. «Θέλει όμως πολλή δουλειά ακόμα», τόνισε, «κυρίως πρέπει να σταματήσει η διάβρωση των μισθών και συντάξεων και να καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή». Πρέπει να αλλάξει η δημοσιονομική πολιτική, να ενισχυθεί η κατανάλωση, να υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο πάντα με προσοχή στις λεπτομέρειες. Οι βιώσιμες επιχειρήσεις πρέπει να αναδιαρθρωθούν, ενώ οι μη βιώσιμες να αναδιαρθρωθούν. Το όραμα για την ανάπτυξη της Ελλάδας πρέπει να βασίζεται στην αξιοκρατία, στη διαφάνεια, στον σεβασμό, στη φιλοξενία και στην ανταγωνιστικότητα.

Declan Costello, Επικεφαλής της αποστολής για την Ελλάδα, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Την ανάγκη σαφήνειας για το χρέος και την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων τόνισε ο Declan Costello, Επικεφαλής της αποστολής για την Ελλάδα, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το πακέτο των μεταρρυθμίσεων που έχει επωμιστεί η Ελλάδα είναι τεράστιο. Ωστόσο, όπως ανέφερε έχουν ήδη υλοποιηθεί 120 από τις 140 δράσεις που απαιτούνται για την εκταμίευση της δόσης. Οι υπόλοιπες 20 αναμένεται να υλοποιηθούν τις επόμενες μέρες οπότε μετά αναμένεται να ακολουθήσει η εκταμίευση. Από τις 700 συστάσεις του ΟΟΣΑ έχουν πραγματοποιηθεί οι περισσότερες. Το πρόβλημα δεν είναι πλέον οι μεταρρυθμίσεις, ούτε οι δημοσιονομικοί στόχοι, το πρόβλημα εξακολουθεί και υπάρχει στην ανταγωνιστικότητα τιμών. Πλέον πρέπει να δοθεί βοήθεια προκειμένου να αποκτήσει η Ελλάδα πρόσβαση στις αγορές. Απαιτείται σύμφωνα με τον κ. Costello ένα νέο σύμφωνο μεταξύ των θεσμών, αλλά και να υπάρξει εκ μέρους της ελληνικής πλευράς ιδιοκτησία του προγράμματος.

Nicola Giammarioli, Επικεφαλής αποστολής του ESM για την Ελλάδα

Η Ευρώπη θα κάνει οτιδήποτε χρειάζεται για να στηρίξει την Ελλάδα, τόνισε ο κ. Nicola Giammarioli, Επικεφαλής αποστολής του ESM για την Ελλάδα. Βασική προϋπόθεση είναι η υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και η επιστροφή στην ανάπτυξη. Ωστόσο όλοι επικεντρώνονται στην ελάφρυνση του χρέους προκειμένου να επιστρέψει η Ελλάδα στις αγορές, ενώ σύμφωνα με τον κ. Giammarioli με διαφάνεια και σαφήνεια πρέπει να εστιάσουν όλοι στην ανάπτυξη.

Rüdiger Freiherr von Rosen, Πρόεδρος της Frankfurter Gesellschaft, τ. Πρόεδρος Χρηματιστηρίου Φρανκφούρτης

Ο κ. Rüdiger Freiherr von Rosen, Πρόεδρος της Frankfurter Gesellschaft, τ. Πρόεδρος Χρηματιστηρίου Φρανκφούρτης, εστίασε στις δυσκολίες στην εκτέλεση των προγραμμάτων που προέρχονται από μεγάλες συμβουλευτικές επιχειρήσεις. Τα μακροπρόθεσμα χρέη συνιστούν πρόβλημα με καταστροφικές συνέπειες όπως απέδειξε η Συνθήκη των Βερσαλλιών. Το πρόβλημα του χρέους πρέπει να λυθεί, τόνισε ο κ. Freiherr von Rosen, καθώς επιβαρύνει όλους τους ανθρώπους και τις επιχειρήσεις. «Στην Ευρώπη έχουμε θετικές εξελίξεις, καθώς στις εκλογές της Γαλλίας και της Ολλανδίας, αλλά και στη Γερμανία ξεφύγαμε από τους λαϊκιστές». Στη Γερμανία ανέφερε ότι υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες να ξαναβγεί η Καγκελάριος Μέρκελ, ενώ ο Τραμπ αναγκάζει όλους στην Ευρώπη να ασχοληθούν με την Ευρώπη, γεγονός που συνιστά μεγάλη πρόκληση.

Lars Feld, director, Walter Eucken Institute, member of the German Council of Economic Experts

Ως εκπρόσωπος του Ινστιτούτου Walter Eucken ο κ. Lars Feld αναφέρθηκε στις διαπραγματεύσεις του 2015, όπου συμβούλεψαν την ελληνική κυβέρνηση να μην αποκλείσει ούτε το Grexit. Πλέον το θέμα στρέφεται γύρω από τη βιωσιμότητα του χρέους, την ανάπτυξη και τα πρωτογενή πλεονάσματα. Θεωρεί εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθεί μακροπρόθεσμα τόσο υψηλό πλεόνασμα καθώς δεν υπάρχει προηγούμενο. Αναφέρθηκε στο ρόλο του ΔΝΤ, το οποίο σύμφωνα με τα λεγόμενά του, έχει αποκομίσει τα κέρδη του, οπότε δεν το ενδιαφέρει η παραμονή του στο πρόγραμμα. Τέλος πρότεινε τρεις πιθανές λύσεις: Είτε ο κ. Σόιμπλε να εγκαταλείψει τη γραμμή του και το ΔΝΤ να συνεχίσει στο πρόγραμμα, είτε να αναβληθεί η απόφαση για το χρέος για το 2018 χωρίς μέχρι τότε να συνεχίζει τις πληρωμές και τέλος η πιο πιθανή, σύμφωνα με τον κ. Feld, λύση είναι να υπάρξει ένα καινούριο πρόγραμμα με πληρωμές από τον ESM, εφόσον υλοποιηθούν οι μεταρρυθμίσεις, καθώς η επιστροφή στις αγορές συνεπάγεται υψηλότερα επιτόκια δανεισμού.

Γιώργος Τριανταφύλλου, executive director, investment banking services, Greece & Southern Europe, Goldman Sachs

Δεδομένου ότι η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας δεν είναι δεδομένη, οι επενδυτές παραμένουν απρόθυμοι, ανέφερε ο κ Γιώργος Τριανταφύλλου, executive director, investment banking services, Greece & Southern Europe της Goldman Sachs. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια  αποτελούν συστημική απειλή για τις τράπεζες και την οικονομία. Τα ελληνικά χρεόγραφα δεν προσφέρουν τα ίδια κέρδη όπως πριν την κρίση. Οι ελληνικές επιχειρήσεις ανταγωνίζονται τις ευρωπαϊκές σε ένα μη ανταγωνιστικό περιβάλλον, καθώς επιβαρύνονται με υψηλότερα επιτόκια. Ωστόσο σημείωσε ότι η Ελλάδα έχει καλές υποδομές, καλά καταρτισμένο προσωπικό και αγορές που έχουν δεχθεί πολλές μεταρρυθμίσεις. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, η Ελλάδα έχει υποεκτιμηθεί από τους επενδυτές, καθώς προσφέρει ευκαιρίες. Έχουν γίνει κάποιες επενδύσεις ωστόσο στον ξενοδοχειακό κλάδο, στις φαρμακοβιομηχανίες και σε ακίνητα. «Το ζήτημα είναι», τόνισε, «η Ελλάδα να επιστρέψει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των επενδύσεων για το καλό των πολιτών και των πιστωτών της».

Colin Ellis, managing director, chief credit officer EMEA, Moody’s investors Service

 Την ανάγκη για σαφήνεια σε ό,τι αφορά στην ελάφρυνση του χρέους, τόνισε και ο Colin Ellis, managing director, chief credit officer EMEA, Moodys investors Service, καθώς η διαφωνία μεταξύ της Ευρώπης και του ΔΝΤ μόνο προβλήματα προκαλεί. Οι αγορές δεν είναι κλειστές για την Ελλάδα, αλλά πρέπει να υπάρξει ένα σαφές αφήγημα για την οικοδόμηση της εμπιστοσύνης.

Σωκράτης Λαζαρίδης, Πρόεδρος Ομίλου του Χρηματιστηρίου Αθηνών

«Υπάρχουν ευκαιρίες στην Ελλάδα», ανέφερε ο Πρόεδρος του Ομίλου του Χρηματιστηρίου Αθηνών, Σωκράτης Λαζαρίδης, καθώς οι εισηγμένες πλην των τραπεζών έχουν καλές αποδόσεις κατά τη διάρκεια της κρίσης, ενώ έχουν αυξήσει τη λειτουργική τους κερδοφορία. Οι ξένοι επενδυτές εξακολουθούν κι αποτελούν σημαντικό τμήμα των επενδύσεων στο Ελληνικό Χρηματιστήριο, γεγονός που αποδεικνύει την εμπιστοσύνη τους αλλά και τις προοπτικές της αγοράς.

Παντελής Μπούμπουρας, Πρόεδρος & Ιδρυτής Gefest

Κίνητρα, όχι με τη μορφή επιδοτήσεων, για τους επενδυτές της Διασποράς, ζήτησε ο κ. Παντελής Μπούμπουρας, Πρόεδρος & Ιδρυτής της Gefest, καθώς υπάρχει έντονο ενδιαφέρον και ώριμες επενδύσεις. Χρειάζεται προσέγγιση των Ελλήνων του εξωτερικού, ανέφερε, τελειώνοντας με το σλόγκαν: «Δώστε μας τη δυνατότητα να ξαναγοράσουμε την Ελλάδα».

Αλέξης Χαρίτσης, Αν. Υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης

Τις ισχυρές ενδείξεις για ανάκαμψη τόνισε ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, κ. Αλέξης Χαρίτησης. Η Ελλάδα αλλάζει προσανατολισμό και προσπαθεί να γίνει ανταγωνιστική στις διεθνείς αγορές. Σκοπός είναι να γίνουν επενδύσεις σε έρευνα κι ανάπτυξη, στην οικονομία της γνώσης και στο ανθρώπινο κεφάλαιο, πέραν από τις επενδύσεις σε τομείς όπου διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα όπως ο αγροδιατροφικός τομέας και η ενέργεια. Πρέπει να προαχθούν οι συνεργασίες μεταξύ ελληνικών επιχειρήσεων και με τη μορφή συνεταιρισμών, αλλά και μεταξύ ελληνικών και γερμανικών επιχειρήσεων. Τέλος αναφέρθηκε διεξοδικά στις δυνατότητες χρηματοδότησης ελληνικών επιχειρήσεων μέσω Ευρωπαϊκών Ταμείων, αλλά και μέσω του Επενδυτικού νόμου.

Jochen Biedermann, senior adviser, Frankfurt Main Finance

Ο κ. Jochen Biedermann, senior adviser, της Frankfurt Main Finance, ανέφερε ότι με την κρίση υπήρξε απώλεια εμπιστοσύνης προς κάποιους παίκτες, μεταξύ αυτών και προς τις τράπεζες. Το θετικό είναι ότι η Ελλάδα ξεκίνησε εντατικά τη χρήση συστημάτων ηλεκτρονικών πληρωμών χωρίς μετρητά. Οι τράπεζες αναπτύσσουν νέες υπηρεσίες και όλοι στρέφονται προς την καινοτομία. Ο κ. Biedermann τόνισε τη σημασία των τοπικών οικοσυστημάτων, FinTech, τα οποία σημειώνουν μεγάλη επιτυχία στη Φρανκφούρτη και στο εξωτερικό, ενώ υπάρχουν προοπτικές συνεργασίας με την Ελλάδα.

Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος, director of investment promotion, Enterprise Greece

Ο κ. Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος, director of investment promotion της Enterprise Greece

Αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες και στο έργο της Enterprise Greece, π.χ. με την οργάνωση 40 περιπτέρων σε εκθέσεις, επιχειρηματικές αποστολές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, αλλά και με τη δημιουργία 2.500 επιχειρηματικών επαφών. Η Enterprise Greece πιστεύει στη συνεργασία με γερμανικές επιχειρήσεις και τόνισε τη σημασία των γερμανικών άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα.

Αντώνης Μεταξάς, managing partner, Metaxas & Associates law Firm

Από την πλευρά του ο κ. Αντώνης Μεταξάς, managing partner, Metaxas & Associates law Firm, αφού χαιρέτισε το 2ο Συνέδριο του Economist και του Ελληνογερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου στη Γερμανία, τόνισε τη σημασία του ενεργειακού τομέα και των σχεδιαζόμενων αναδιαρθρώσεων, όπως π.χ. της ΔΕΗ. Οι αναδιαρθρώσεις στον ενεργειακό τομέα αποτελούν σημαντικό κομμάτι των προαπαιτουμένων στο πλαίσιο των προγραμμάτων στήριξης.

Δημήτρης Καμαργιάννης, management consultant

Όχι μόνο οι Θεσμοί αλλά και ο ιδιωτικός τομέας πρέπει να διασφαλίσουν ότι η Ελλάδα θα αποτελέσει αναπόσπαστο μέρος της Ευρώπης. Η Ελλάδα και οι Έλληνες έχουν πολλές δυνατότητες, αλλά θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν και ξένες προσωπικότητες. Ακόμα και η τέχνη αποτελεί ένα εξαγώγιμο προϊόν που δύναται να συμβάλει στην τόνωση των ελληνογερμανικών σχέσεων.

Αισιόδοξα μηνύματα για την πορεία της Ευρώπης και της Ελλάδας

 – Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε πορεία ανάκαμψης

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακάμπτει, δήλωσε η κα Joan Hoey, regional director, Europe, The Economist Intelligence Unit, με την οικονομική ανάπτυξη να είναι της τάξεως του 1,8%. Ιδιαίτερη σημασία έχουν οι δράσεις που έχουν αναληφθεί προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης και της ευέλικτης αγοράς εργασίας. Το θέμα είναι αν αυτή η βελτίωση της οικονομικής κατάστασης θα έχει συνέχεια ή αν θα απειληθεί από πολιτικούς, γεωπολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες. Οι λαϊκιστές στη Ευρώπη ναι μεν ηττήθηκαν, αλλά η δυσαρέσκεια παραμένει, τόνισε η κα Hoey. «Σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα», ανέφερε η κυρία Hoey, «αναμέναμε κάποιες εξελίξεις στις 22 Μαΐου, περιμέναμε ότι θα είχε ολοκληρωθεί το θέμα της αξιολόγησης, προκειμένου να μπορεί να συμμετάσχει η Ελλάδα στο πρόγραμμα της ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ και να βγει ξανά στις διεθνείς αγορές. Τώρα θα πρέπει να υπάρξουν νέες συζητήσεις, κατέληξε.

– Υπάρχει φως στο τούνελ για την Ελλάδα

Ο Υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Ομόσπονδου Κρατιδίου της Έσσης, κ. Mark Weinmeister, αφού καλωσόρισε τους συμμετέχοντες στην πιο διεθνή πόλη της Γερμανίας, τόνισε ότι πλέον στην Ελλάδα υπάρχει φως στο τούνελ, τα πράγματα έχουν αλλάξει προς το καλύτερο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,1% φέτος και κατά 2,5% το 2018 για την Ελλάδα. Το αν θα επαληθευτούν οι θετικές προγνώσεις θα φανεί, καθώς το τελευταίο τρίμηνο ήταν αρνητικό για την οικονομία λόγω της καθυστέρησης στις διαπραγματεύσεις και στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων. Από την ανάκαμψη της Ελλάδας θα επωφεληθούν και οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες λόγω της αύξησης των εξαγωγών τους. Απαιτείται βέβαια μια θετική ψυχολογία και να σταματήσουν τα αρνητικά δημοσιεύματα για την Ελλάδα. Ο κ. Weinmeister τόνισε την αισιοδοξία του για το μέλλον και τη δυνατότητα της Ελλάδας να ακολουθήσει τα θετικά παραδείγματα της Ισπανίας και της Ιρλανδίας. Εξέφρασε την ελπίδα του για μια λύση στο πλαίσιο του Eurogroup, προκειμένου να δοθεί η επόμενη δόση.

– Πρέπει να δοθεί οριστική λύση στο Ελληνικό πρόβλημα

Την ανάγκη εξεύρεσης οριστικής λύσης στο ελληνικό πρόβλημα, τόνισε ο Πρόεδρος του Ελληνογερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου, κ. Μιχάλης Μαΐλλης, αν και θετικές εξελίξεις στο χρέος αναμένονται μετά τις γερμανικές εκλογές. Αναφέρθηκε στη δήλωση της Καγκελαρίου της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, κας Άνγκελα Μέρκελ, ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να πάρουν τις τύχες στα χέρια τους. Ειδικά αφού έχουν επιβεβαιώσει την προσήλωσή τους στην ευρωπαϊκή ιδέα. Πάντως σύμφωνα με τον κ. Μαΐλλη δρομολογείται μια πορεία επίλυσης των προβλημάτων, προκειμένου η Ελλάδα να βγει στις διεθνείς αγορές. «Το Grexit δεν είναι πια στο τραπέζι», ανέφερε και ανοίγει ο δρόμος για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Υπάρχουν εξάλλου πολλές θετικές κι ενθαρρυντικές εξελίξεις, όπως π.χ. οι ελληνικές επιχειρήσεις που επιβίωσαν της κρίσης αναγκάστηκαν εκ των πραγμάτων σε ένα αρνητικό οικονομικό περιβάλλον να γίνουν καλύτερες. Οι λέξεις-κλειδιά είναι εξωστρέφεια, αναδιάρθρωση και προσαρμογή του λειτουργικού κόστους. Το αποτέλεσμα είναι αυξημένη κερδοφορία και υψηλότεροι τζίροι. Απαραίτητη είναι βέβαια η διευθέτηση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, που ανέρχονται στο 45% του συνόλου των δανείων. Αυτό θα έχει αποτέλεσμα να απελευθερωθεί πολύτιμη ρευστότητα καθώς από τη μια θα εκκαθαριστούν μη βιώσιμες επιχειρήσεις, ενώ οι βιώσιμες θα αναδιαρθρωθούν και θα επανέλθουν σε κανονική λειτουργία. Σημαντική είναι επίσης η πορεία των αποκρατικοποιήσεων με παράλληλη αξιοποίηση της Δημόσιας Περιουσίας καθώς εισάγεται ιδιωτικο-οικονομικός τρόπος διαχείρισης και λειτουργίας. Οι γερμανικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα παρέμειναν στη χώρα, παρά τις αντιξοότητες και προχώρησαν σε επενδύσεις. Δήλωσε πεπεισμένος για τις δυνατότητες της Ελλάδας αλλά και στην ανάγκη για εξωστρέφεια και πραγματοποίηση νέων επενδύσεων για να επιστρέψει η Ελλάδα στην ανάπτυξη.

Μοσχοβισί: Είμαι αισιόδοξος ότι η Ελλάδα θα τα καταφέρει

Την αισιοδοξία του ότι σύντομα θα υπάρξει συμφωνία για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης εξέφρασε ο Επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων Πιέρ Μοσχοβισί, τοποθετούμενος με ηχογραφημένο του μήνυμα στο Συνέδριο του Economist και του Ελληνογερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου, στη Φρανκφούρτη, με θέμα: «Ελλάδα: Η επιστροφή στις χρηματοπιστωτικές αγορές; («Greece: A comeback to the financial markets?»).

«Τους τελευταίους μήνες βρεθήκαμε κοντά σε συμφωνία για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης. Θα κάνουμε το παν για να φτάσουμε σε συμφωνία το συντομότερο δυνατό. Για να κτίσουμε πάνω στη σημαντική πρόοδο που έχει επιτευχθεί. Θα συνεχίσω, εκ μέρους της Επιτροπής, να πιέζω όλους τους εμπλεκόμενους «παίκτες», στην εξεύρεση λύσης ζητώντας να έχουν κατά νου με υπευθυνότητα, τα 11 εκατομμύρια Ελλήνων πολιτών», τόνισε και συμπλήρωσε: «Είμαι αισιόδοξος ότι η Ελλάδα θα τα καταφέρει και θα ανοίξουμε ένα νέο κεφάλαιο στην μακρά της ιστορία».

Ο ίδιος αναφέρθηκε στη μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή που έχει γίνει. «Η Ελλάδα έδειξε μεγάλη υπευθυνότητα πετυχαίνοντας μια πρωτοφανή δημοσιονομική προσαρμογή που εκτιμάται πάνω από το 16% του ΑΕΠ σε μια περίοδο βαθιάς ύφεσης. Είναι σε καλή θέση. Έχει ένα σημαντικό πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 4,2% καταγράφοντας το 2016 υπεραπόδοση στόχων. Είναι σε θέση να εκπληρώσει τους δημοσιονομικούς της στόχους για τα επόμενα χρόνια».

Ο κ. Μοσχοβισί πάντως ξεκαθάρισε ότι «η Ελλάδα θα πρέπει να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις. Η προώθηση ιδιωτικοποιήσεων είναι προτεραιότητα. Η αντιμετώπιση της ανεργίας είναι επίσης προτεραιότητα γι’ αυτό η επένδυση στην εκπαίδευση και στις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης είναι απαραίτητη. Θα υποστηρίξουμε την Ελλάδα με κάθε τρόπο. Η Ελλάδα από την πλευρά της θα πρέπει να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της. Είναι ο μόνος τρόπος να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη», είπε.

Επέμεινε ωστόσο στην ανάγκη προώθησης πολιτικών για την τόνωση της ανάπτυξης, που όπως υπογράμμισε «παραμένει ένα στοίχημα. Η ΕΕ συνεισφέρει σε αυτήν την προσπάθεια για να δημιουργηθούν δουλειές με διαθέσιμους πόρους από τον κοινοτικό προϋπολογισμό για επενδύσεις ύψους 36 δισ. μέχρι το 2020. Ένα μεγάλο μέρος από αυτά είναι διαθέσιμο. Πήραμε, μάλιστα, μέτρα για να μεγαλώσουμε το αποτύπωμα αυτών των πόρων».

Μάθημα για την ΕΕ

Ο Ευρωπαίος Επίτροπος δεν παρέλειψε να αναφέρει ότι η Ελληνική κρίση αποτέλεσε την αφετηρία για την καλύτερη θεσμική θωράκιση της ΕΕ απέναντι σε κρίσεις. «Η Ελληνική ιστορία δείχνει ότι η ΕΕ μπορεί να βρει λύσεις κάτω κι από τις πλέον δύσκολες συνθήκες. Δείχνει ότι υπάρχει αλληλεγγύη στην Ευρώπη κι ότι αυτή η αλληλεγγύη πάει χέρι – χέρι με την υπευθυνότητα. Επίσης δείχνει ότι μελλοντικές κρίσεις μπορεί να αποφευχθούν μόνο αν προχωρήσει και ολοκληρωθεί η οικονομική και νομισματική ενοποίηση. Έτσι μόνο μπορεί να υποστηριχτεί ένα καλύτερο μέλλον για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες.»

Ο Επίτροπος, αναφέρθηκε σε συγκεκριμένα μαθήματα που έδωσε στους θεσμούς της ΕΕ η διαχείριση της κατάστασης στην Ελλάδα.

«Ένα μάθημα κλειδί από την Ελληνική κρίση είναι ότι η ζώνη του ευρώ, η οικονομική εποπτεία, πρέπει να είναι αρκετά ευρεία και βαθιά για να αποφευχθούν ανισορροπίες. Επίσης ευρωπαϊκά κονδύλια πρέπει να είναι διαθέσιμα για να αντιμετωπίζονται έκτακτες καταστάσεις και σημαντική προβλήματα. Από το 2010 η οικονομική μας διακυβέρνηση έχει δυναμώσει σημαντικά. Τώρα είμαστε καλύτερα εξοπλισμένοι και μπορούμε να προβλέψουμε και να αντιμετωπίσουμε κρίσεις», τόνισε ο κ. Μοσχοβισί, για να προσθέσει: «Υπάρχουν μια σειρά από μαθήματα που πρέπει να ακούσουμε:

1ο Η δημοσιονομική σταθερότητα πρέπει να διαφυλαχθεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.

2ο Το κόστος των καθυστερήσεων είναι σημαντικό αν όχι αμέτρητο.

3ο Η εθνική δημοσιονομική προσαρμογή μπορεί να έχει κόστος σημαντικό με οικονομικούς και κοινωνικούς όρους και για αυτό θα πρέπει να συνοδεύεται και να συμπληρώνεται με εργαλεία σε ευρωπαϊκό επίπεδο.»

Οι επόμενοι στόχοι

«Η ελληνική οικονομική κρίση, η κρίση ρευστότητας, η κρίση χρέους έδειξε με τον πιο έντονο τρόπο ότι η αποκοπή της σύνδεσης μεταξύ κρατικού χρέους και τραπεζών, η διαχείριση της κληρονομιάς των κόκκινων δανείων, ο εξορθολογισμός του τραπεζικού συστήματος, και η τροφοδότηση με ρευστότητα της οικονομίας από τις αγορές χρήματος πρέπει να είναι στις βασικές προτεραιότητες τόσο στην ΕΕ, όσο και στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια» υπογράμμισε ο κ. Μοσχοβισί.

«Η δημοσιονομική προσαρμογή στην Ελλάδα οδήγησε σε μεγάλες περικοπές στις δημόσιες επενδύσεις κάτι που είχε σημαντικό αποτύπωμα στην πραγματική οικονομία πέρα από το αναγκαίο. Δεν υπάρχει, συνεπώς, καλύτερη απόδειξη ότι ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας είναι αναγκαίος για να διατηρηθεί το επίπεδο των δημόσιων επενδύσεων την περίοδο που οι κυβερνήσεις χρειάζεται να εξορθολογήσουν τις δαπάνες τους», συμπλήρωσε.

Ο κ. Μοσχοβισί επέμεινε, επίσης, ότι θα πρέπει να δοθούν θεσμικά κίνητρα ώστε σε όλη την ΕΕ να ενδυναμωθεί η υιοθεσία των μεταρρυθμίσεων. «Θα πρέπει να προσφέρουμε στις κυβερνήσεις τεχνογνωσία για να ολοκληρώνουν τις δομικές αλλαγές έγκαιρα. Έτσι ώστε οι θεσμοί να μπορούν να διαχειριστούν τα σοκ και τα προβλήματα όταν έρχονται. Εάν κάτι μάθαμε από την κρίση είναι ότι οι διαφοροποιήσεις οικονομικές και κοινωνικές βάζουν ρίσκο για το μέλλον της ΟΝΕ. Η Οικονομική και Νομισματική Ένωση είναι πλέον πιο ισχυρή.

Δημιουργήσαμε τα εργαλεία για να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα. Αλλά δεν έχουμε τα μέσα για να αντιμετωπίσουμε όλες τις προκλήσεις της ΟΝΕ. Υπάρχει ακόμη η πρόκληση της προόδου και της ευημερίας και της δικαιοσύνης που οι πολίτες μας περιμένουν. Πρέπει να εργαστούμε στην κατεύθυνση αυτή. Πρέπει να κάνει η ΕΕ την προσπάθεια όπως ακριβώς την έκανε η Ελλάδα για μεταρρυθμίσεις, να ενδυναμώσει τον οικονομικό της δυναμισμό να προστατευτεί χωρίς να φτάσει στα όρια του προστατευτισμού και να προστατέψει εκεί που είμαστε ισχυρή, γι’ αυτό η Κομισιόν παρουσιάζει έκθεση για την εμβάθυνση της ΟΝΕ.

Δεν μπορεί να έχουμε ισχυρή ΕΕ χωρίς αποτελεσματική οικονομική ενοποίηση. Μια ισχυρή Ένωση μπορεί να βοηθήσει τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις των πολιτικών που απαιτούνται. Η Ελληνική ιστορία, όσο δραματική κι αν είναι, μας δείχνει ότι μπορούμε αποτελεσματικά να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις από το Brexit, την άνοδο του λαϊκισμού ή τους γεωπολιτικούς κινδύνους» κατέληξε.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΝΩΜΗ

Ο συγγραφέας, συνεργάτης της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΝΩΜΗΣ στη Φρανκφούρτη Αλέξανδρος Ιβανίδης με τους Γεώργιο και Δημήτρη Ιβανίδη, επιχειρηματίες, συνεργάτες στη Φρανκφούρτη, με βιντεοκάμερα και φωτογραφική μηχανή, κάλυψαν  τη δεύτερη συνεδριακή διαδικασία του The Economist, μετά το Βερολίνο, που πραγματοποιήθηκε πέρυσι.

Οι πρόσφατες εξελίξεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού στέλνουν ένα μήνυμα για αλλαγή. Οι αγορές διεθνώς παρακολουθούν στενά αφ’ ενός τις πολιτικές κατευθύνσεις της νέας αμερικανικής κυβέρνησης και αφ’ ετέρου τις κρίσιμες εξελίξεις στην Ευρώπη, που αντιμετωπίζει μια σειρά από προκλήσεις, μεταξύ άλλων το Brexit και τις επιπτώσεις του, την άνοδο του λαϊκισμού και τα θέματα ασφάλειας, στο φόντο των επικείμενων εκλογικών διαδικασιών απ’ άκρη σ’ άκρη της ηπείρου.

• Πώς θα επηρεάσουν το οικονομικό τοπίο της Ευρώπης αυτές οι προκλήσεις;

Αναμφίβολα, το 2017 θα είναι ένα κρίσιμο έτος για την Ελλάδα, καθώς η χώρα προσπαθεί να σταθεροποιήσει την οικονομία της, να διατηρήσει τη δυναμική των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και να επιστρέψει στην οδό της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης. Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να ολοκληρώσει τη δεύτερη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος, ενώ έχει διακηρύξει ότι η προτεραιότητα για την Ελλάδα είναι να επιστρέψει στις αγορές. Πότε θα καταστεί εφικτή αυτή η επιστροφή;

• Ποιες είναι οι προοπτικές για την Ελλάδα τους ερχόμενους μήνες;

• Υπάρχει ενδιαφέρον από διεθνείς επενδυτές;

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το The Economist με χαρά ανακοίνωσει την πραγματοποίηση της δεύτερης συνεδριακής εκδήλωσης στη Γερμανία, μετά την επιτυχία της περσινής στο Βερολίνο. Το φετινό συνέδριο ξεκίνησε τις εργασίες του το πρωί,  στη Φρανκφούρτη  31 Μαΐου 2017, με τίτλο:

A Glimpse into Europe’s Financial Landscape

Greece: A comeback to the financial markets?

Σε συνεργασία με το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ