«Να αντλούμε συνεχώς μαθήματα από αυτούς τους καταπληκτικούς ανθρώπους, τους τόσο κοντινούς μας ηλικιακά, προγόνους που δεν δίστασαν να γίνουν ολοκαύτωμα για να σώσουν την τιμή τους. Το ’40-’44 είναι το έπος των ανωνύμων, το «ανώνυμο θαύμα», όπως το χαρακτήρισε ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης, που τότε ως διπλωμάτης στρατεύθηκε κατάσαρκα στον εθνικό αγώνα». Αυτά ανάμεσα σε άλλα ανέφερε ο Πρέσβης της Ελλάδος στη Γερμανία κ. Θεόδωρος Δασκαρόλης, στον πανηγυρικό για την Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940, που εκφωνήθηκε στον Ιερό Ναό Αναλήψεως Βερολίνου, την Κυριακή 30 Οκτωβρίου. Αναλυτικά ο πανηγυρικός παρουσιάζεται παρακάτω:
«Σεβασμιώτατε,
Αγαπητές συμπατριώτισσες, αγαπητοί συμπατριώτες,
Συγκεντρωθήκαμε σήμερα εδώ, στην εκκλησία μας, για να αποτίσουμε φόρο τιμής σε αυτήν τη μεγάλη ημέρα, την 28η Οκτωβρίου 1940, που σηματοδοτεί την απόφαση της γενιάς των γονέων και των παππούδων μας να αντισταθούν στην ιταμή επιβουλή του φασισμού και του ναζισμού.
Τα περισσότερα έθνη, είναι γνωστό, ότι γιορτάζουν μία εθνική επέτειο – την επέτειο της εθνικής ανεξαρτησίας ή χειραφέτησής τους, ή τα γενέθλια του ηγεμόνα τους. Εμείς οι ΄Ελληνες , ορθώς, γιορτάζουμε δύο εθνικές επετείους ισάξιας σπουδαιότητας.
Γιατί εάν την 25η Μαρτίου, τιμούμε την ημέρα της εθνικής μας παλιγγενεσίας, την 28η Οκτωβρίου τιμούμε το φρόνημα της αντίστασης, την άρνηση, ακόμη και εάν αυτό απαιτεί υπέρμετρες θυσίες, στον αυταρχισμό και στην υποδούλωση.
Το φρόνημα της αντίστασης είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με όλες τις εκφάνσεις της εθνικής μας περιπέτειας, της εθνικής μας πορείας. Συνιστά μάλιστα, συστατικό στοιχείο της ύπαρξής μας, καθ’εαυτής. Ορθώς, ένας μεγάλος ιστορικός έχει διαπιστώσει ότι, – μεταφέρω τα λόγια του – «… ο ελληνικός ετούτος ιστορικός λαός υπάρχει διά της αντιστάσεως.» Την αλήθεια αυτή, την έχουν επιβεβαιώσει οι ΄Ελληνες σε όλη τη μακρά ιστορική διαδρομή τους.
Την 28η Οκτωβρίου 1940, η γενιά των γονέων και των παππούδων μας προέβαλαν το συλλογικό «εμείς», αντί του ιδιοτελούς «εγώ» και όλοι ενωμένοι, πέρα από ιδεολογικές και πολιτικές τοποθετήσεις, σύσσωμοι συστρατεύθηκαν απέναντι στον ιταμό εισβολέα. Παρά την στρατιωτική υπεροπλία των Ιταλών, οι ΄Ελληνες μαχητές τους απώθησαν και έγραψαν, χάρη στο ψυχικό τους σθένος, σελίδες δόξας στα βουνά της Πίνδου και της Αλβανίας, κερδίζοντας τον θαυμασμό όλου του ελεύθερου κόσμου.
Την ίδια στάση της αντίστασης τήρησαν και λίγους μήνες μετά, στις 6 Απριλίου 1941, όταν εισέβαλαν στην Ελλάδα τα ναζιστικά στρατεύματα. Μολονότι ήξεραν ότι δεν θα μπορούσαν να τους αναχαιτίσουν, δεν πτοήθηκαν από τη σιδερόφρακτη υπεροπλία των Γερμανών, αποφασισμένοι να δώσουν ένα μάθημα γενναιότητας και αξιοπρέπειας.
Επιτρέψτε μου να παραθέσω στο σημείο αυτό, ένα απόσπασμα από μία εκπομπή που πραγματοποίησε τις μέρες της γερμανικής εισβολής, από το ραδιόφωνο του BBC, o εξόριστος, πολέμιος του ναζισμού, μεγάλος Γερμανός συγγραφέας, Τhomas Mann, απευθυνόμενος στους συμπατριώτες του, Γερμανούς ακροατές: «΄Ενας ΄Ελληνας στέκει αντιμέτωπος με επτά Γερμανούς στρατιώτες. Ο ΄Ελληνας είναι εκεί, είναι ο ίδιος πάντα πρόμαχος του πανάρχαιου συμβόλου της ελευθερίας, στις Θερμοπύλες. Kαι εσείς Γερμανοί ακροατές, ποιοί είσθε εσείς;» Για να καταλήξει στην ίδια εκπομπή: « Γερμανικέ λαέ, πόσο πιο πολύ από την ήττα των ηγετών σου, θα πρέπει να φοβάσαι τη νίκη τους!»
Προφητικός αναμφισβήτητα, ο λόγος του Τhomas Mann. Σε ένα σημείο ίσως, μάλλον αστόχησε στην πρόβλεψή του, όταν προέβλεψε, παραμονές της εισβολής των γερμανικών στρατευμάτων στην Αθήνα, την αναπόφευκτη ανύψωση της μισητής «Σβάστικα» στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης. Δεν μπόρεσε να προβλέψει ότι μόλις ένα μήνα μετά την ολοκληρωτική κατάληψη της Ελλάδος από τα κατοχικά στρατεύματα, δύο νεαροί ΄Ελληνες, τόλμησαν με κίνδυνο της ζωής τους, να κατεβάσουν το σύμβολο της υποδούλωσης από την Ακρόπολη. Για μία ημέρα, έστω, η Αθήνα ένιωσε πάλι ελεύθερη. ΄Ηταν η πρώτη πράξη αντίστασης, η πρώτη αναλαμπή ελπίδας στην Ευρώπη που τη σκέπαζε το σκοτάδι της βαρβαρότητας και του αυταρχισμού.
Να αντλούμε συνεχώς μαθήματα από αυτούς τους καταπληκτικούς ανθρώπους, τους τόσο κοντινούς μας ηλικιακά, προγόνους που δεν δίστασαν να γίνουν ολοκαύτωμα για να σώσουν την τιμή τους. Το ’40-’44 είναι το έπος των ανωνύμων, το «ανώνυμο θαύμα», όπως το χαρακτήρισε ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης, που τότε ως διπλωμάτης στρατεύθηκε κατάσαρκα στον εθνικό αγώνα.
Η αντίσταση είναι μία στάση διαρκής. ΄Οπως τότε, έτσι και σήμερα, καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε συλλογικά την οικονομική κρίση, να σταθούμε όρθιοι και να αντιμετωπίσουμε τις πολλαπλές πιέσεις που δεχόμαστε ως χώρα.
Γνωρίζουμε καλά, από ιστορική εμπειρία τα δεινά του πολέμου, γι’ αυτό και ξέρουμε να εκτιμούμε τα αγαθά της ειρήνης. Επιδιώκουμε καλές σχέσεις συνεργασίας με όλους τους γείτονές μας. Επ΄ουδενί όμως είμαστε διατεθειμένοι να αποδεχθούμε την αμφισβήτηση των εθνικών κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, ούτε να τα διαπραγματευθούμε. Η κληρονομιά του ’40-’44 μας έχει αφήσει παρακαταθήκη να υπερασπιζόμαστε κάθε σπιθαμή της ελληνικής γης. Κατά το ίδιο μέτρο υποστηρίζουμε και συμπαραστεκόμαστε στον αγώνα των Κυπρίων αδελφών μας για μία έντιμη λύση του Κυπριακού, για μία ελεύθερη και ενωμένη Κύπρο χωρίς στρατεύματα κατοχής, απαλλαγμένη από το καθεστώς των εγγυήσεων που υποθηκεύουν την ανεξαρτησία και την κυριαρχία της.
Να αντλούμε συνεχώς μαθήματα, από τη λαμπρή αγωνιστική εμπειρία του ΄40-’44. Μαθήματα θάρρους, ομοψυχίας, ανιδιοτέλειας και αξιοπρέπειας.
Χρόνια μας πολλά».
