α) Ο ζερβός, η ζερβή, το ζερβό και ζερβί, επίθετο = ο αριστερός ζερβά, επίρρημα = αριστερά∙ ο ζερβοχέρης, η ζερβοχέρα, ο ζερβοκουτάλας ή ζερβοχουλιάρας = αυτός που τρώει, γράφει και κάνει άνετα όλες τις χειρωνακτικές εργασίες με το αριστερό χέρι∙ αντίθετο: ο δεξιός [έχουμε διαβάσει σχετικό σημείωμα μ’ όλες τις έννοιές του, ιδιαίτερα στην πολιτική, αλλά και στο ότι στη γερμανική και στην αγγλική γλώσσα σημαίνει επίσης τον σωστό, ορθό και, πρωτίστως, τον δίκαιο, το δίκιο (recht, right)]. Για τη λέξη ζερβός δεν έχουμε πειστική ετυμολογία, μάλλον πρέπει να ανάγεται στις λέξεις ζαμβρός ή ζαβός, εξού και ζαβολιάρης, ζαβολιάρα, κ.ά.

β) Στην Ελλάδα, ο ζερβός απαντά και επίσης ως επώνυμο: Ζερβός και Ζέρβας. Με το επώνυμο Ζέρβας ήμουν παιδιόθεν εξοικειωμένος, αφού ως Ηπειρώτης από το Προδρόμιον Σουλίου, εγνώριζα ότι οι Ζερβαίοι ήταν γνωστή φάρα Σουλιωτών. Ακόμη περισσότερο, το επώνυμο Ζέρβας έγινε γνωστό σ’ όλη την Ελλάδα από τον αξιωματικό Ναπολέοντα Ζέρβα, ιδρυτή της ένοπλης Εθνικής Αντίστασης κατά των ιταλο-γερμανο-τσάμηδων στην Ήπειρο. Αυτός νίκησε τον εχθρό (γερμανο-τσάμηδες) στις 17-08-1944 στη φονική μάχη της Μενίνας (Νεράιδα στον Καλαμά Θεσπρωτίας). Ο ίδιος ο Ζέρβας, γνωστός κυρίως ως Αρτινός, είχε μιλήσει με υπερηφάνεια για την απώτερη σουλιώτικη καταγωγή του. Πρόσφατα (Απρίλιος 2019), γνωρίστηκα τυχαία μ’ έναν γείτονά μου στη Θήβα, κι αφού αλληλοσυστηθήκαμε, τον ρώτησα αν το επώνυμό του, Ζέρβας, έχει σχέση με την Ήπειρο. Μου απάντησε: «Ναι, είμαστε από τα ιστορικά Δολιανά των Ιωαννίνων».

γ) Κωνσταντίνος Ζέρβας λέγεται ο νεοεκλεγείς δήμαρχος της πολύ-πολιτισμικής Θεσσαλονίκης μας. Αναρωτήθηκα αν κι αυτός σχετίζεται με τη γενέτειρά μου, Ήπειρο. Η απάντηση ήρθε από τον συγχωριανό μου και συγγραφέα Μάριο, που ζει στο Göttingen της Γερμανίας: «Είναι γιος του Θεσπρωτού Βασίλη Ζέρβα, πολιτικού μηχανικού, και της Λιλίκας Ζέρβα – Ωρολογά, φιλολόγου». Μου είπε ακόμη πως ο Κων/νος Ζέρβας είναι συναισθηματικά δεμένος με την καταγωγή του. Ο νέος δήμαρχος Θεσσαλονίκης είναι πολιτικός μηχανικός, αριστούχος του ΑΠΘ, έχοντας κάνει μεταπτυχιακές σπουδές ως υπότροφος στις ΗΠΑ. Εκτιμώ πως θα είναι ακριβώς αυτός που θέλει σήμερα η Θεσσαλονίκη και, προπαντός, όχι όπως ήταν ο προκάτοχός του. Συγχαρητήρια στον δημοφιλή Ζέρβα και καλή επιτυχία στα καθήκοντά του.

Νίκος Αθ. Μίνης

Θηβαίος εξ Ηπείρου

Θήβα, Ιούνιος 2019

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ