Μία άθλια ψευτοελίτ οδηγεί, συνειδητά και κυνικά, την χώρα στην παραγωγική κατάρρευση και τον πνευματικό ευνουχισμό, χωρίς να μπορεί να καταλάβει ότι αύριο θα φάει τις σάρκες της.
Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου.
Η διεθνής οικονομία αλλάζει. Σε όλα τα επίπεδα, ιδιαίτερα δε στους παραδοσιακούς συντελεστές της παραγωγής πλούτου και δημιουργίας θέσεων εργασίας. Κορυφαίοι οικονομολόγοι και παρατηρητές των εξελίξεων κάνουν λόγο για την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, που αυτή την φορά είναι ψηφιακή. Ήδη, οι παγκόσμιες ψηφιακές δραστηριότητες αντιπροσωπεύουν το 12% του παγκόσμιου ΑΕΠ, έναντι 1% που αντιπροσώπευαν μόλις πριν μία δεκαετία. Την ίδια στιγμή, νέα μέσα επικοινωνίας και κοινωνικής δικτύωσης παίζουν καθοριστικό ρόλο στην καθημερινή ζωή και καλύπτουν ένα όλο και ευρύτερο πεδίο των δραστηριοτήτων –από ηλεκτρονικές αγορές, έως τραπεζικές συναλλαγές.
Σύμφωνα με τελευταία έρευνα της γνωστής εταιρείας συμβούλων McKinsey, η ψηφιακή οικονομία το 2018 θα αντιπροσωπεύει περί τα 6 τρισεκατομμύρια δολλάρια κύκλο εργασιών και θα στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στο αποκαλούμενο «Διαδίκτυο των Πραγμάτων». Το τελευταίο συμβάλει στην μείωση του οριακού κόστους των υλικών αγαθών και υπηρεσιών και προωθεί την διασύνδεση όλων των ανθρώπων και όλων των αντικειμένων σε ένα νοήμον δίκτυο, το οποίο θα μειώνει το κόστος των ψηφιακών αγαθών.
Υπό τις παραπάνω συνθήκες, νέοι ορίζοντες διανοίγονται για την παραγωγή και την διανομή αγαθών, οι οποίοι συνεπάγονται και νέες κοινωνικές σχέσεις σε όλα τα επίπεδα. Κατά κύριο δε λόγο συνεπάγονται και πρωτόγνωρες καταναλωτικές συμπεριφορές, σε μία εποχή σοβαρότατης κρίσης μετασχηματισμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό σημαίνει ότι ο καταναλωτής της ψηφιακής εποχής θα είναι πιο «ψαγμένος», περισσότερο απαιτητικός και σίγουρα λιγότερο πιστός. Θα υπαγορεύει έτσι διαφορετικές απ’ ό,τι στο παρελθόν στρατηγικές προσεγγίσεώς του, γεγονός που εκ των πραγμάτων δίνει μιαν άλλη διάσταση στην έννοια της «μάρκας» και της δημιουργίας επώνυμης ζήτησης.
Μέσα σε αυτό το νέο και από κάθε άποψη προκλητικό περιβάλλον η Ελλάδα είναι απροετοίμαστη όχι μόνον να αντιμετωπίσει τις νέες συνθήκες, αλλά και να καταλάβει το γεμάτο προκλήσεις περιεχόμενό τους. Έτσι, η κρίση που πλήττει την χώρα δεν είναι μόνον κοινωνικο-οικονομική. Είναι επίσης κρίση αντιλήψεως της πραγματικότητας και προσαρμογής σε αυτήν.
Την ώρα που ο κόσμος αλλάζει γρήγορα και σε βάθος, υπάρχουν στην χώρα δυνάμεις που αντιστέκονται στο μέλλον με όπλο τους το ακίνητο παρελθόν. Δυστυχώς δε, από τις αρχές του 1980 και μετά, με ιδεολογικό όχημα τον σκοταδιστικό λαϊκισμό και την συνεπακόλουθη διάδοση της ανοησίας, οι άνθρωποι αυτοί κατάφεραν να καταλάβουν όλες τις αρθρώσεις της κοινωνίας και, ως εκ τούτου, να επιβάλλουν τις αρχές τους –ήτοι την διαπλοκή, την διαφθορά, την αμάθεια και την λογική του έχειν έναντι του είναι.
Ο δρόμος εξόδου της ελληνικής κοινωνίας από την κατάσταση αυτή θα είναι μακρύς και δύσκολος. Και δεν είναι καθόλου βέβαιον ότι η έξοδος θα πετύχει. Διότι, μία κοινωνία που βαθμιαία εγκαταλείπεται από τις ζωντανές παραγωγικές της δυνάμεις και την γόνιμη φαιά ουσία της, σίγουρα δεν θα έχει πολλές δυνάμεις για να πάει κόντρα στο ρεύμα της παρακμής και στην ακινησία που το τροφοδοτεί.
«Οι επιχειρήσεις φοβούνται το μέλλον. Κατά συνέπεια, δεν επενδύουν. Δεν αναλαμβάνουν κανένα απολύτως ρίσκο. Αυτό είναι πολύ αρνητικό. Όταν ο ποδηλάτης παραμένει ακίνητος, τελικά πέφτει», μάς έλεγε τις προάλλες ένας τραπεζίτης, ο οποίος προβλέπει σταδιακή παραγωγική κατάρρευση της χώρας.
Η Ιστορία διδάσκει ότι, όταν παρατηρείται παραγωγική κατάρρευση, οι κοινωνίες βουλιάζουν –αγκυλωμένες από την ακινησία. Αυτήν που σκοπίμως, και άρα συνειδητά, προκάλεσε στην χώρα μία άθλια ψεύτικη ελίτ, που σε κάποια φάση θα αρχίσει και αυτή να τρώει τις σάρκες της, αν αυτό δεν συμβαίνει ήδη…
