Που θα πλήξει και την παγκόσμια οικονομία!
– Το συνολικό χρέος των αμερικανικών νοικοκυριών έφθασε ήδη στα 12,96 τρισεκατομμύρια δολάρια και δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερο!
-Σοβαρές επιφυλάξεις έχουν οι ειδικοί αναλυτές για το αν η αμερικανική οικονομία και οι παγκόσμιες αγορές μπορούν να αντέξουν δύο ή τρεις ακόμη αυξήσεις των αμερικανικών επιτοκίων δανεισμού!
Επιμέλεια: Ευθύμιος Χατζηϊωάννου
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Ομοσπονδιακής Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed ) μία από τις κυριώτερες αδυναμίες της αμερικανικής οικονομίας, είναι το υψηλό χρέος των αμερικανικών νοικοκυριών, το οποίο δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερο! Άλλο πρόβλημα είναι, ότι οι αμερικανικές μετοχές, οι παγκόσμιες μετοχές, τα ομόλογα υψηλής απόδοσης έχουν πολύ υψηλές τιμές, σε ορισμένες περιπτώσεις υψηλότερες από ποτέ, με τους ειδικούς αναλυτές να φοβούνται, ότι μπορεί να μην αντέξουν σημαντική σκλήρυνση της νομισματικής πολιτικής, προτού καταρρεύσουν!
Παρά το γεγονός, ότι στις ΗΠΑ η οικονομική ανάπτυξη και τα εταιρικά κέρδη είναι σε καλό επίπεδο, η ανεργία έχει υποχωρήσει στο χαμηλότερο επίπεδο της δεκαετίας και ο πληθωρισμός είναι χαμηλός, οι αναλυτές έχουν σοβαρές επιφυλάξεις για το αν η αμερικανική οικονομία και οι παγκόσμιες αγορές μπορούν να αντέξουν δύο ή τρεις ακόμη αυξήσεις των αμερικανικών επιτοκίων δανεισμού. Ήδη, μάλιστα, οι πρώτες ρωγμές στην ανοδική πορεία των παγκόσμιων αγορών εμφανίστηκαν στις αρχές του μήνα. Το ξεπούλημα ομολόγων υψηλής απόδοσης επεκτάθηκε στη Wall Street και σε άλλα χρηματιστήρια, αυξήθηκε η μεταβλητότητα και η διαφορά μεταξύ της απόδοσης των αμερικανικών βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων ομολόγων περιορίστηκε στο μικρότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας, ενώ έχει υποχωρήσει σημαντικά η απόδοση των ομολόγων υψηλής απόδοσης.
Το συνολικό χρέος των αμερικανικών νοικοκυριών έφθασε τα 12,96 τρισεκατομμύρια δολάρια το τρίτο τρίμηνο του 2017, είναι, δηλαδή, κατά 280 δισεκατομμύρια δολάρια υψηλότερο από το προηγούμενο ρεκόρ, που είχε σημειωθεί το τρίτο τρίμηνο του 2008!
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η απόδοσή τους υποχώρησε πρόσφατα κάτω από το 5% και σχεδόν κάτω από το 2% στην Ευρώπη. Πράγμα, που σημαίνει, ότι τα ομόλογα, που ανήκουν στην κερδοσκοπική βαθμίδα, έχουν μικρότερη απόδοση από τα αμερικανικά δεκαετή ομόλογα. Οπότε, μπορεί να αντιληφθεί κανείς, πόσο ευάλωτες είναι αυτές οι αγορές στην αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων δανεισμού, αν και η αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) κάνει ό,τι μπορεί για να ενημερώσει σχετικά τους επενδυτές και να τα αυξήσει πιο σταδιακά από κάθε άλλη φορά.
Όπως επισημαίνουν οι αναλυτές, το πρόβλημα είναι, ότι η Fed δεν γνωρίζει ποιό είναι το ύψος του φυσικού επιτοκίου δανεισμού, δηλαδή το επίπεδο των επιτοκίων δανεισμού, όπου η οικονομία αναπτύσσεται σύμφωνα με τον μακροπρόθεσμο ρυθμό της. Κάτω από αυτό το επίπεδο, ίσως να ενθαρρύνονται οι απερίσκεπτες επενδύσεις και ο δανεισμός, ενώ πάνω από αυτό, ίσως να προκληθεί ύφεση της οικονομίας. Η Fed θεωρεί, πως το φυσικό επιτόκιο δανεισμού βρίσκεται σήμερα γύρω στο 2,75%-2,80%. Τον Ιούνιο το υπολόγιζε στο 3% και στις αρχές του 2015 στο 4%. Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί, ότι δεν θα το μειώσει και άλλο.
Σύμφωνα με την έρευνα της Fed, το συνολικό χρέος των αμερικανικών νοικοκυριών έφθασε τα 12,96 τρισεκατομμύρια δολάρια το τρίτο τρίμηνο, είναι, δηλαδή, κατά 280 δισεκατομμύρια δολάρια υψηλότερο από το προηγούμενο ρεκόρ, που είχε σημειωθεί το τρίτο τρίμηνο του 2008.
“Ο μόνος τρόπος να συνεχιστεί η ανάπτυξη της οικονομίας, είναι μέσω περισσότερου χρέους και η αποπληρωμή αυτού του χρέους είναι ακριβώς αυτό, που περιορίζει την ανάπτυξη”!
Η καθηγήτρια Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, Τζόνα Μοντγκόμερι, λέει, πως η Fed ελπίζει, όπως και την περίοδο 2004-2006, ότι μπορεί να συνεχιστεί η αύξηση του χρέους των νοικοκυριών σε τέτοιο βαθμό ώστε να τροφοδοτεί την γενικότερη οικονομική ανάπτυξη, καθώς θα αυξάνονται σταδιακά τα επιτόκια δανεισμού. Είναι, όμως, καταδικασμένη να αποτύχει, όπως και την προηγούμενη φορά. Η κ. Μοντγκόμερι υποστηρίζει, ότι είναι σχεδόν αδύνατον να μειωθεί το χρέος των νοικοκυριών, χωρίς να προκληθεί ύφεση της οικονομίας. «Ο μόνος τρόπος να συνεχιστεί η ανάπτυξη της οικονομίας, είναι μέσω περισσότερου χρέους και η αποπληρωμή του χρέους είναι ακριβώς αυτό, που περιορίζει την ανάπτυξη. Είναι μια παγίδα χρέους», τονίζει η ίδια.
Πάντως, όπως λένε οι αναλυτές, έχει γίνει αντιληπτό, ότι η αγορά ομολόγων δεν φαίνεται να πιστεύει, πως η Fed είναι ικανή να φέρει εις πέρας την αποστολή. Η διαφορά απόδοσης μεταξύ βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων αμερικανικών ομολόγων είναι η μικρότερη της τελευταίας δεκαετίας, γεγονός που υποδηλώνει, πως η αξιοσημείωτη ανάπτυξη της οικονομίας την τελευταία οκταετία χάνει δυναμική. Μπορεί, όμως να υποδηλώνει κάτι χειρότερο, δηλαδή, ότι υπάρχει το ενδεχόμενο της εμφάνισης ύφεσης, που μπορεί να είναι χειρότερη από την προηγούμενη! Ήδη, απέχουμε ελάχιστες μονάδες βάσης από την αντιστροφή των βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων αποδόσεων και αυτό είναι το κλασικό και πολύ ακριβές σημάδι μιάς επερχόμενης ύφεσης, που θα πλήξει, όχι μόνον την αμερικανική, αλλά και την παγκόσμια οικονομία!
