Γράφει ο:
Δρ Κωνσταντίνος Γ. Κρητικός,
Επιμελητής Α’ Ε.Σ.Υ., MD, PhD, SCOPE C.
Παθολογικό Τμήμα, Νοσοκομείου – Μαιευτηρίου «Έλενα Βενιζέλου»,
Διδάκτωρ Ιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών,
Reader at OXFORD UNIVERSITY Press, U.K.
Ειδικευθείς στην Παθολογία στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ»,
Αντιπρόεδρος Σ.Ε. Γ.Ν.Μ.Α. «Έλενα Βενιζέλου»,
πρ. Πρόεδρος Ι.Σ.Ε.
Μεταξύ όλων των δεινών, προβλημάτων υγείας, απώλειας αγαπημένων προσώπων, σοβαρότατων οικονομικών προβλημάτων, ψυχολογικών θεμάτων και πολλών άλλων βασάνων, λύπης, προβληματισμών και ταλαιπωρίας που ζήσαμε και συνεχίζουμε να ζούμε λόγω της νόσου COVID-19, που ήρθε αιφνιδιαστικά, έτσι ξαφνικά, στη ζωή μας, υπάρχει και ένα σχετικά θετικό στοιχείο!
Για πολλούς το στοιχείο αυτό είναι ασήμαντο, ίσως και δεν πρέπει κάν να αναφέρεται μπροστά στα τόσα πολλά δεινά και σοβαρότατα προβλήματα που δημιουργήθηκαν, αλλά και για άλλους πολλούς αποτελεί θέμα εξαιρετικής σημασίας και Υγείας! Το στοιχείο αυτό είναι λοιπόν, η δυνατότητα να αναπνεύσουμε πιο καθαρό αέρα, καθώς και η «ευκαιρία» που είχαμε να δούμε «ελεύθερους» και πιο ήσυχους, δρόμους και χώρους που είχαν κυριαρχηθεί και ολοκληρωτικά κατακτηθεί από τη μηχανοκίνητη κυκλοφορία. Τους χώρους αυτούς, είχαμε εγκαταλείψει στη μηχανοκίνητη «ρυπαρή» μοίρα τους, χωρίς ποτέ να ενδιαφερθούμε για την ανθρώπινη ανάγκη ύπαρξης των ελευθέρων αυτών χώρων.
Εν μέσω λοιπόν πολύ δύσκολων συνθηκών και μια πρωτόγνωρης κρίσης που όλοι ευχόμαστε και ελπίζουμε να μην ξαναζήσουμε ποτέ, η μείωση της μηχανοκίνητης κυκλοφορίας έδωσε σε πολλούς από εμάς τη δυνατότητα να περπατήσουμε ή να ανεβούμε και πάλι μετά από χρόνια, έστω για ελάχιστες χρονικά στιγμές (υπό πολύ μεγάλη πίεση), στο ποδήλατο και το πιο σημαντικό, μας έδωσε τη δυνατότητα να ενθαρρύνουμε και τους ασθενείς μας να κάνουν το ίδιο!
Αδιαμφισβήτητα η μόλυνση του αέρα είναι ένας αθέατος δολοφόνος, που επηρεάζει αρνητικά και κάνει πιο ευάλωτη την υγεία μας. Όλοι μας υποφέρουμε (ενδεχομένως χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε μέσα στην πιεστική καθημερινότητα μας) από την τεραστίων πλέον μηχανοκίνητη κίνηση («ζούγκλα» των αυτοκινήτων), από τη ρύπανση της ατμόσφαιρας των πόλεων, τις άσχημες και επικίνδυνες επιπτώσεις της στην υγεία όλων μας, τα τροχαία ατυχήματα, την καθημερινή συνεχή φθορά και εκνευρισμό που προκαλείται από τους δρόμους που έχουν «πνιγεί» από τα αυτοκίνητα!
Χαρακτηριστικά, σε μελέτες αλλά και ανακοινώσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας έχει υπολογιστεί ότι ίσως μέχρι και 30% των ασθενειών με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο σχετίζονται με τη ρύπανση του αέρα, η οποία και μπορεί να ευθύνεται για μέχρι και 5% των συνολικών θανάτων. Πρόκειται για ένα σημαντικό πρόβλημα, το οποίο επηρεάζει την ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων, και κυρίως όσων ζουν στις πόλεις. Το πρόβλημα αυτό δεν κάνει διακρίσεις, αφορά όλους του ανθρώπους, ενήλικες, βρέφη, ηλικιωμένους, ασθενείς, ευαίσθητες ομάδες κτλ, και φυσικά αποτελεί ένα πρόβλημα από το οποίο δεν μπορούμε να λάβουμε προστατευτικά μέτρα με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαμε να προστατευτούμε για παράδειγμα από ένα επικίνδυνο καταναλωτικό προϊόν αποφεύγοντας τη χρήση του.
Η δυνατότητα λοιπόν, για περπάτημα στους ελεύθερους χώρους, για τρέξιμο, ποδήλατο, άθληση, παιχνίδι και γέλιο (τα τελευταία κυρίως από τα μικρά παιδία), καθώς και ξεκούραση, εντός βέβαια του ασφυκτικού πλαισίου της κρίσης, δημιούργησε αναμφισβήτητα μια απρόβλεπτη, μη εμφανώς ορατή και μη προγραμματισμένη ροπή βελτίωσης και προαγωγής της Υγείας όλων μας (της Δημόσιας Υγείας). Η αναπνοή αποτελεί την κορυφαία λειτουργία του οργανισμού μας και είτε το αντιλαμβανόμαστε αυτό μέσα στη δύσκολη καθημερινότητα μας, είτε όχι, ως ζωντανοί οργανισμοί, όσο αναπνέουμε, ζούμε! Επίσης η ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε επηρεάζει ανάλογα θετικά ή αντίθετα κάνει πιο ευάλωτη συνολικά την Υγεία μας. Είναι παντελώς άγνωστο βέβαια, αν ο πιο καθαρός αέρας βοήθησε και συνεισέφερε στη μείωση του αριθμού οξέων στεφανιαίων επεισοδίων και οξέων αναπνευστικών παθήσεων, που παρατηρήθηκε, ειδικά σε μια περίοδο άνευ προηγουμένου πίεσης του Συστήματος Υγείας, αλλά είμαστε σίγουροι πως δημιουργήθηκαν, έστω και για μικρό σχετικά χρονικό διάστημα, πιο κατάλληλες ατμοσφαιρικές και λιγότερο αγχωτικές (στρεσογόνες) συνθήκες για την υγεία όλων μας, λόγω της παροδικής μείωσης της αστικής ατμοσφαιρικής ρύπανσης και βελτίωσης του αστικού αγχωτικού και αρκετά «πιεστικού» περιβάλλοντος πολλαπλών δραστηριοτήτων.
Ξεκάθαρα το αυστηρό “lockdown” δεν μπορεί, δεν γίνεται και δεν είναι εφικτό να συνεχιστεί ή να επαναληφθεί παρά το γεγονός ότι η νόσος COVID-19 είναι δυστυχώς ακόμη εδώ και με άγνωστη προς το παρόν την εξέλιξη της. Όλοι επιθυμούμε και ελπίζουμε η εξέλιξη να είναι ομαλή, αλλά ακόμη δεν μπορούμε να γνωρίζουμε το μέλλον. Παρόλα αυτά οι άνθρωποι θέλουν να αναπνεύσουν πιο καθαρό αέρα πιο πολύ από όσο ποτέ! Τον έχουν ανάγκη τα παιδιά μας, οι έγκυες γυναίκες, οι ηλικιωμένοι, οι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι με άσθμα, με πνευμονοπάθειες, με καρδιοπάθειες, με κακοήθειες και άλλες πολλές σοβαρές παθήσεις. ΟΛΟΙ ΜΑΣ έχουμε ανάγκη τον καθαρό αέρα! Ίσως να μην το συνειδητοποιούμε άμεσα, αλλά είναι ένα αληθινό θέμα Υγείας, που επηρεάζει όλους μας. Όπως έγραψα και παραπάνω, η αναπνοή αποτελεί την κορυφαία λειτουργία του οργανισμού μας και ουσιαστικά αναπνεουμε για να ζουμε.
Φυσικά, η μηχανοκίνητη μετακίνηση ρεαλιστικά δεν γίνεται να σταματήσει και όλοι γνωρίζουμε πως είναι πολύ δύσκολο ακόμη και να μειωθεί (τουλάχιστον στην εποχή μας). Χρειαζόμαστε όμως μια ριζική επανεξέταση του τρόπου με τον οποίο μετακινούμαστε στις πόλεις, αλλά και του τρόπου που χρησιμοποιούμε τον περιορισμένο, αλλά πολύτιμο, αστικό ελεύθερο χώρο μας.
Ένα είναι απολύτως σίγουρο. Όλοι θα ωφεληθούμε στην Υγεία μας αναπνέοντας πιο καθαρό αέρα!
