Από το Βερολίνο η συγγραφέας, μπλόγκερ και μεταφράστρια μιλάει στην Ε.Γ.

 

Η Μιχαέλα Πρίντσιγκερ, γεννημένη στη Βιέννη, ταξίδεψε το 1979 για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Ο ήχος της γλώσσας, οι εκφραστικές χειρονομίες και το πηγαίο πνεύμα των κατοίκων, το τοπίο και η θάλασσα την συνεπήραν τόσο πολύ, που αποφάσισε να μάθει τα ελληνικά. σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης Βυζαντινολογία και Νεοελληνική Φιλολογία και Τουρκικές/Ισλαμικές Σπουδές.michaela

Η πρόσβαση της Μιχαέλα Πρίντσιγκερ στη λογοτεχνική μετάφραση συντελέστηκε πριν από την Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης του 2001, όταν η Ελλάδα ήταν τιμώμενη χώρα. Έκτοτε μεταφέρει τα βιβλία τού επιτυχημένου συγγραφέα Πέτρου Μάρκαρη στα γερμανικά. Επιπλέον έχει μεταφράσει έναν μεγάλο αριθμό συγγραφέων από την Ελλάδα για πολιτιστικά και λογοτεχνικά περιοδικά. Συνεργάζεται τακτικά με μεγάλους εκδοτικούς οίκους όπως Suhrkamp/Insel και Diogenes. Πρόθεσή της είναι να ενισχύσει την αποδοχή των μεταφραστών ως πολιτιστικών γεφυροποιών και πνευματικών δημιουργών. Ως συντονίστρια φιλολογικών αναγνώσεων και ως επιμελήτρια φεστιβάλ έχει επίσης αποκτήσει ικανή εμπειρία στην πολιτισμική διαμεσολάβηση. Η Μιχαέλα Πρίντσιγκερ υποστηρίχθηκε με πολλές άλλες επιστημονικές υποτροφίες καθώς και από το Εργαστήρι Μετάφρασης του Literarisches Colloquiums Berlin (Φιλολογικό Colloquium Βερολίνου), το Ταμείο Γερμανών Μεταφραστών, την Αυστριακή Κοινότητα Μεταφραστών και το Λογοτεχνικό Τμήμα της Αυστριακής Ομοσπονδιακής Καγκελαρίας. Το 1995 έλαβε η διδακτορική της εργασίας το Βραβείο Αναγνώρισης Joachim Tiburtius του Βερολίνου, η λογοτεχνική της δραστηριότητά τιμήθηκε με το Βραβείο Νέων Λογοτεχνών του Kulturpreis Neukölln, Βερολίνο 1995, και με το Ελληνογερμανικό Βραβείο Μετάφρασης του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου Αθηνών και τού Ινστιτούτου Γκαίτε το 2003. Επανειλημμένα ήταν στο βραχύ κατάλογο ως υποψήφια για το Ελληνικό Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης. Το 2015 της απονομήθηκε το Αυστριακό Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης για το σύνολο της προσφοράς της. Είναι δημιουργός της δίγλωσσης πολιτιστικής ιστοσελίδας diablog.eu, ελληνογερμανικές συναντήσεις.

-Είστε μεταφράστρια μεταξύ άλλων της Ιωάννας Καρυστιάνη και του Πέτρου Μάρκαρη στα γερμανικά, και σας απονέμεται το Αυστριακό Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης 2015. Πώς αισθάνεστε για αυτή τη βράβευση; Την περιμένατε;

“Χαίρομαι πολύ για τη διάκριση αυτή και ιδιαίτερα επειδή μου απονέμεται από την πατρίδα μου, την Αυστρία. Κατά τη γνώμη μου η Αυστρία μπορεί να διαδραματίσει μεσολαβητικό ρόλο στις τεταμένες ελληνογερμανικές σχέσεις. Ερμηνεύω το βραβείο ως ενθάρρυνση για εμάς τους μεταφραστές λογοτεχνίας να συνεχίσουμε ακούραστα με την πολιτισμική μεταβίβαση. Για πρώτη φορά αναγνωρίζεται επίσημα από υπηρεσία του γερμανόφωνου χώρου ότι υφίσταται πράγματι μια μεταβίβαση του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού, και μάλιστα: ότι είναι επιθυμητή! Στη μορφή αυτή σίγουρα δεν ήταν αναμενόμενο, δεδομένου ότι το ενδιαφέρον των γερμανόφωνων εκδοτικών οίκων για την ελληνική λογοτεχνία είναι θλιβερά χαμηλό”

-Είστε «δεμένη» με την Ελλάδα; Πως προέκυψε το ενδιαφέρον σας;

“Είμαι συνδεδεμένη πνευματικά και συναισθηματικά με την Ελλάδα. Ίσως να έχω κάποιον ξεχασμένο Έλληνα πρόγονο. Αλλά η οικογένειά μου κατάγεται από την Αυστροουγγαρία. Με σαγήνευσε η ελληνική γλώσσα και φιλολογία. Έτσι σπούδασα Βυζαντινολογία και Νεοελληνική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, με δευτερεύοντα κλάδο σπουδών την Τουρκολογία. Αρχικά επιδίωξα να σταδιοδρομήσω στον επιστημονικό τομέα, είχα αρχίσει μάλιστα και με την υφηγεσία μου. Όμως οι πανεπιστημιακές θέσεις είναι λιγοστές, δεν θέλησα να επενδύσω ακόμα περισσότερο χρόνο της ζωής μου σε ένα πολύ αβέβαιο μέλλον”.

– Πότε και πως ξεκινήσατε να μεταφράζετε Έλληνες συγγραφείς;

“Αυτό ήταν μια ευτυχής συγκυρία, όπως και τόσα άλλα πράγματα στη ζωή. Το 2001 η Ελλάδα ήταν η τιμώμενη χώρα στην Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης. Αυτό αποτέλεσε ένα μεγάλο βήμα στην αντίληψη και κατανόηση της σύγχρονης ελληνικής πολιτιστικής παραγωγής. Στο πλαίσιο αυτό μεταφράστηκαν Έλληνες συγγραφείς, γυναίκες και άνδρες, στα γερμανικά. Εγώ είχα την τύχη να επιλεγώ από τον ελβετικό εκδοτικό οίκο Diogenes-Verlag ως μεταφράστρια του Πέτρου Μάρκαρη, που είναι πια ο πλέον δημοφιλής σύγχρονος Έλληνας συγγραφέας σε ολόκληρο τον γερμανόφωνο χώρο. Ακολούθησαν και άλλοι συγγραφείς όπως η Ρέα Γαλανάκη, η Ιωάννα Καρυστιάνη, η Μάρα Μεϊμαρίδη και τελευταία ο Αιμίλιος Σολωμού, τους οποίους μετέφρασα για μικρούς και μεγάλους εκδοτικούς οίκους”.

-Μπορείτε να αναφερθείτε στον ιστότοπο diablog.eu; Ποιοι λόγοι σας οδήγησαν στη δημιουργία του;

“Έναυσμα για την δημιουργία της δίγλωσσης πολιτιστικής ιστοσελίδας diablog.eu, ελληνογερμανικές συναντήσεις, ήταν η κλασική απάντηση των εκδοτών με το που προτείνεις θέμα σχετικά την Ελλάδα: Δεν ενδιαφέρει το αναγνωστικό κοινό! Δεν θέλησα να αποδεχτώ αυτό το αποστομωτικό επιχείρημα. Γιατί φίλοι και γνωστοί με ρωτούσαν επανειλημμένα: μπορείς να μας συστήσεις Έλληνες συγγραφείς, μουσικούς και καλλιτέχνες; Έτσι γεννήθηκε η ιδέα να δημιουργηθεί μια πλατφόρμα, μια βάση δεδομένων γνώσης, μια πηγή πληροφοριών, που να υποστηρίζει την πολιτιστική ανταλλαγή. Βασική προϋπόθεση ήταν για μένα ωστόσο να είναι δίγλωσση. Γιατί μόνο πάνω σε δυο στερεούς πυλώνες μπορεί να στηριχθεί η γέφυρα επικοινωνίας και συνεννόησης, ώστε να μπορούμε να κινηθούμε αμφίδρομα, να σκεφτούμε και να διαλογιστούμε και προς στις δυο κατευθύνσεις. Βασική για το έργο μας είναι επίσης και η ιδέα της δικτύωσης, καθώς και η σκέψη της κοινωνικής δέσμευσης. Η πραγματική πολιτιστική πολιτική πρέπει να πηγάζει από την κοινωνία των πολιτών και όχι να προέρχονται από τα ανώτερα κλιμάκια των πολιτιστικών ιδρυμάτων”.

– Εκτιμάτε πως ο πολιτισμός αποτελεί τον πλέον καλύτερο τρόπο επικοινωνίας των λαών στην Ε.Ε. και ειδικότερα σήμερα μεταξύ αυτών των βόρειων χωρών με τις χώρες του νότου;

“Ο πολιτισμός ενώνει – αυτό είναι το σύνθημά μας. Εκεί τοποθετούμαστε και όχι στην καθημερινή επικαιρότητα της πολιτικής και των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Στα πολιτιστικά μπορούμε να προσεγγίσουμε ο ένας τον άλλο και να αναπτύξουμε πραγματική αλληλοκατανόηση, μια και μας απασχολούν τα ίδια ερωτήματα, στα οποία οι ενασχολούμενοι στην τέχνη και στον πολιτιστικό τομέα προσπαθούν να ανταποκριθούν. Ειδικά ο διάλογος μεταξύ οικονομικά άνισων κοινωνιών διευκολύνεται στο πολιτιστικό επίπεδο. Πρόκειται για το συμβολικό κεφάλαιο που παράγεται σε αυτές τις χώρες μέσω της δημιουργικότητας και δέσμευσης. Ουσιαστικά μιλάμε για ένα νέο ορισμό του τι είναι «κεφάλαιο».

– Έχουν γίνει μέχρι σήμερα προσπάθειες προς αυτή την κατάσταση ή όχι;

“Ναι, χωρίς ωστόσο να είναι επαρκείς. Το diablog.eu είναι, τρόπον τινά, ένα πανευρωπαϊκό μοντέλο, το οποίο ξεκινά σε διμερές επίπεδο με τη δημιουργία επικοινωνίας και διαλόγου στα πλαίσια ενός μέσου, το οποίο είναι προσιτό σε όλους, το διαδίκτυο. Ξεκινώντας από τις ελληνογερμανικές σχέσεις κάθε βήμα παραπέρα είναι απλό. Κανονικά θα έπρεπε να το πατεντάρω!”.

 Φωτογραφία: Λία Γουδουσάκη – Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 2017

Ο ΣΥΛΛΕΚΤΗΣ

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ