Καθώς η προσφυγική και μεταναστευτική κρίση μετατρέπεται σε επικερδή επιχείρηση για λαθρεμπόρους.
Γενεύη, 2 Σεπτεμβρίου 2016 – Νέα στοιχεία αποκαλύπτουν ότι περίπου μισό εκατομμύριο παιδιά προσφύγων και μεταναστών που είναι σε κίνηση, πιστεύεται ότι έχουν αποταθεί σε λαθρέμπορους από τον Ιανουάριο του 2015, καθώς οι καθυστερήσεις και η απόγνωση τα οδηγούν στα χέρια εγκληματιών που σπεύδουν να εκμεταλλευτούν την ευάλωτη θέση τους.
Για να λάμψει ένα φως στο σκοτεινό υπόκοσμο της παράνομης διακίνησης μεταναστών στην Ευρώπη, και την καλύτερη διαμόρφωση μιας απόκρισης, η UNICEF έχει συγκεντρώσει πληροφορίες από διάφορες πηγές – συμπεριλαμβανομένων των Europol-Interpol, μαρτυρίες από τα ίδια τα παιδιά, δημοσιεύσεις από υπηρεσίες του ΟΗΕ, ΜΚΟ, και επιβεβαιωμένες αναφορές στα μέσα ενημέρωσης.
Στοιχεία που δημοσιεύθηκαν αυτή την εβδομάδα από την Eurostat δείχνουν ότι περισσότερες από 580.000 αιτήσεις ασύλου έχουν υποβληθεί από παιδιά στην Ευρώπη* από τον Ιανουάριο του 2015. Με μια πρόσφατη έκθεση της Europol-Interpol να υποδηλώνει ότι πάνω από το 90% των ταξιδιών των προσφύγων και των μεταναστών που έρχονται στην ΕΕ διευκολύνεται από λαθρεμπόρους που εργάζονται για εγκληματικά δίκτυα, τουλάχιστον μισό εκατομμύριο παιδιά υπολογίζεται ότι έχουν χρησιμοποιήσει λαθρέμπορους σε κάποιο σημείο στις μετακινήσεις τους. Τα ασυνόδευτα παιδιά είναι σχεδόν 100.000 του συνόλου αυτού και είναι ιδιαίτερα επιρρεπή να καταφύγουν σε λαθρεμπόρους.
«Το κλείσιμο των επίσημων συνόρων ήταν σαν να κλειδώνουμε τις πόρτες, αλλά να αφήνουμε τα παράθυρα ανοιχτά, που απλά ωθεί τα παιδιά, ιδιαίτερα τα ασυνόδευτα, να αναλάβουν μεγαλύτερους κινδύνους», δήλωσε η Marie-Pierre Poirier, Ειδική Συντονίστρια της UNICEF για την Προσφυγική και Μεταναστευτική κρίση στην Ευρώπη. «Τα κράτη θα πρέπει να χτίζουν ισχυρότερα συστήματα προστασίας για τα παιδιά, όχι να χτίζουν ψηλότερους τοίχους.»
Παρά το γεγονός ότι η πλημμυρίδα των προσφύγων και μεταναστών έχει επιβραδυνθεί σημαντικά, το κλείσιμο των συνόρων, οι αυστηρότερες μεταναστευτικές πολιτικές και η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας έχουν οδηγήσει αυτές τις εγκληματικές ομάδες να προσαρμόσουν καλά καθιερωμένες διαδρομές του λαθρεμπορίου ναρκωτικών και όπλων, για τη μεταφορά προσφύγων και μεταναστών.
«Οι πολιτικές ελέγχου της μετανάστευσης και όχι οι πραγματικές και επείγουσες ανάγκες των παιδιών των προσφύγων και μεταναστών, έχουν συχνά καθοδηγήσει την απόκριση των κρατών. Αν υπήρχαν ασφαλείς και νόμιμες επιλογές, τα παιδιά και οι οικογένειές τους δεν θα εξαναγκάζονταν να πέσουν στα χέρια λαθρεμπόρων και διακινητών που οδηγούν πολλά από αυτά σε επικίνδυνες διαδρομές.»
Το λαθρεμπόριο και η εμπορία ανθρώπων εκτιμάται ότι φθάνει τα 5-6 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Δεδομένου ότι ο αριθμός των ανθρώπων που κάνουν επικίνδυνα ταξίδια έχει μειωθεί, η Europol εικάζει ότι οι εγκληματίες αυτοί έχουν τριπλασιάσει τις τιμές τους, με πολλούς μετανάστες τώρα να πληρώνουν μέχρι και € 3.000 για ένα μόνο σκέλος του ταξιδιού τους.
Τα παιδιά συχνά επιβαρύνονται με χρέος λόγω του ότι έχουν διακινηθεί λαθραία. Η διευθέτηση αυτών των χρεών τα θέτει σε αυξημένο κίνδυνο εκμετάλλευσης από τους λαθρεμπόρους, με αναφορές για ασυνόδευτα παιδιά στη Γαλλία και την Ιταλία, να ανταλλάσσουν σεξουαλικές υπηρεσίες, να αναγκάζονται να εργαστούν, και να εξαναγκάζονται σε διάπραξη εγκλημάτων.
Για να συμβάλει στην προστασία των παιδιών προσφύγων και μεταναστών, η UNICEF καλεί επειγόντως για:
- Πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια πρέπει να γίνει στην τεκμηρίωση του λαθρεμπορίου και της παράνομης διακίνησης που στοχεύει τα παιδιά σε κίνηση.
- Σε χώρες διέλευσης, κυρίως στην Ελλάδα και την Ιταλία, είναι κρίσιμης σημασίας οι φορείς προστασίας των παιδιών να είναι εξοπλισμένοι ώστε να παρέχουν ατομική συμβουλευτική και υποστήριξη σε όλα τα ευάλωτα παιδιά προσφύγων και μεταναστών, με ιδιαίτερη έμφαση στα ασυνόδευτα και χωρισμένα από τις οικογένειές τους παιδιά.
- Αυστηρότερη ποιοτική συλλογή δεδομένων σε σχέση με τα παιδιά στο πλαίσιο της ανταπόκρισης στην προσφυγική μεταναστευτική κρίση στην Ευρώπη.
Όταν η ποιότητα της ανταπόκρισης βελτιωθεί, και περιλαμβάνει μια προσωπική συνέντευξη εντός 72 ωρών, καλύτερη πρόσβαση σε πληροφορίες, το διορισμό ενός ενήλικα για αναφορά όπως ένας κηδεμόνας, τακτική ανατροφοδότηση του αρχείου τους και βελτίωση της πρόσβασης σε νομική συνδρομή, ο κίνδυνος τα παιδιά να φύγουν απαρατήρητα για να συνεχίσουν το ταξίδι τους με λαθρεμπόρους μειώνεται σημαντικά.
Η UNICEF έχει επίσης δημιουργήσει κινητές ομάδες σε περιοχές κλειδιά με εμπειρογνώμονες σε θέματα προστασίας των παιδιών, για την παροχή υπηρεσιών σε παιδιά σε κίνηση και για να βοηθήσει γρήγορα στον εντοπισμό παιδιών που μπορεί να είναι θύματα παράνομης διακίνησης και εμπορίας. Για παράδειγμα, εξειδικευμένο προσωπικό και συνεργάτες σε κέντρα για τα ασυνόδευτα παιδιά μέσα και γύρω από την Αθήνα και στο λιμάνι της Λαμπεντούζα, στην Ιταλία, βοηθούν ώστε να εντοπίσουν και να υποστηρίξουν γυναίκες και κορίτσια που μπορεί να έχουν πέσει θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης. Η UNICEF έχει επίσης δεσμευτεί για διαρκή παρακολούθηση και έρευνα σχετικά με τις επιπτώσεις του λαθρεμπορίου και της παράνομης διακίνησης στα παιδιά προσφύγων και μεταναστών.
* Τα στοιχεία της Eurostat σχετικά με αιτήματα παιδιών για άσυλο τους τελευταίους 19 μήνες αποκαλύπτουν ότι έχουν γίνει συνολικά 586.645 αιτήσεις σε όλη την Ευρώπη, με 560.140 αιτήσεις παιδιών για άσυλο σε χώρες της ΕΕ. Ενώ το σύνολο μπορεί να περιλαμβάνει κάποια διπλή καταμέτρηση παιδιών, όπου έχουν υποβάλει αίτηση ασύλου σε περισσότερες από μία χώρες, δεν περιλαμβάνει εκείνα τα παιδιά προσφύγων ή μεταναστών που δεν έχουν ζητήσει ή δεν μπορούν να ζητούν άσυλο.
Διεύθυνση Ενημέρωσης
Ελληνική Εθνική Επιτροπή UNICEF