Συνέντευξη του ποιητή, πεζογράφου και  επί τιμή Πρέσβη κ. Γιώργου Βέη, στον Μάριο Μιχαηλίδη και την «Ελληνική Γνώμη».

Ο Γιώργος Βέης γεννήθηκε στην Αθήνα, φοίτησε στην Πρότυπο Σχολή Πειραιώς, σπούδασε στη Νομική Σχολή Αθηνών και παρακολούθησε στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών στις Διεθνείς Σχέσεις.

Από το 1980, ακολούθησε μία μακρά και ανοδική πορεία στον  Διπλωματικό Κλάδο του Υπουργείου Εξωτερικών. Συγκεκριμένα, διετέλεσε Πρόξενος στο Γεν. Προξενείο της Νέας Υόρκης, Γενικός Πρόξενος στο Ντόρτμουντ, Σύμβουλος στην Πρεσβεία του Πεκίνου και στη Σεούλ, Γενικός Πρόξενος στη Μελβούρνη, Μετά στο Χονγκ Κονγκ Μακάο, Επιτετραμμένος στο Καμερούν, υπηρέτησε ως πρέσβης στο Σουδάν, και κατόπιν στην Ινδονησία. Κορυφαία στιγμή της Διπλωματικής του σταδιοδρομίας υπήρξε η τοποθέτησή του ως Πρέσβη στο Παρίσι και   Μονίμου Αντιπροσώπου της Ελλάδας στην UNESCO (2015-2016).

Ο Γιώργος Βέης άρχισε πολύ νωρίς να ασχολείται με τη λογοτεχνία και ειδικότερα με την ποίηση. Το 1974 εξέδωσε το  πρώτο του βιβλίο, «Φόρμες και άλλα ποιήματα». Στο πλούσιο συγγραφικό ενεργητικό του καταγράφονται, μέχρι σήμερα, εικοσιπέντε (!) βιβλία ποιητικά και πεζογραφικά,  τρία βιβλία με μεταφράσεις έργων ξένων ποιητών, καθώς και πλήθος κριτικών μελετών. Το πιο πρόσφατο έργο του είναι η ποιητική συλλογή Βράχια (εκδ. Ύψιλον, 2020). Πρόκειται, λοιπόν, για έναν πολυγραφότατο ποιητή και πεζογράφο, το έργο του οποίου εκτιμάται ιδιαιτέρως, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό, όπου, αρκετά βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε έξι ευρωπαϊκές γλώσσες, καθώς επίσης, στα κινεζικά.

Για το έργο του έλαβε πλήθος βραβείων και τιμητικών διακρίσεων. Ενδεικτικά, το βιβλίο του «Ασία, Ασία» τιμήθηκε το 2000 με το Κρατικό Βραβείο Μαρτυρίας. Επίσης, το 2010, το βιβλίο «Από το Τόκιο στο Χαρτούμ» απέσπασε το Κρατικό Βραβείο Χρονικού-Μαρτυρίας. Ακόμη, το 2016 τιμήθηκε με Κρατικό Βραβείο  Μαρτυρίας-Βιογραφίας-Χρονικού- Ταξιδιωτικής Λογοτεχνίας- το βιβλίο του «Παντού: Μαρτυρίες, μεταμορφώσεις» (Κέδρος, 2015).

Το 2007, του απενεμήθη το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών «Λάμπρος Πορφύρας», για την ποιητική συλλογή «Λεπτομέρειες κόσμων», ενώ το 2014 τιμήθηκε με το Βραβείο Ποίησης του Ιδρύματος Πέτρου Χάρη  της Ακαδημίας  Αθηνών, για το σύνολο του έργου του.

 Η συνέντευξη

κ. Βέη, η «Ελληνική Γνώμη» σας καλωσορίζει και σας ευχαριστεί όλως ιδιαιτέρως γι αυτήν τη συνέντευξη.

-Εκείνο που εκπλήσσει πολλούς αναγνώστες, το  συμπυκνώνω σε ένα απλό ερώτημα: Πώς μπορέσατε, για ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, να συνδυάσετε τις δύο διαφορετικές ιδιότητές σας, του διπλωμάτη με την ιδιότητα του συγγραφέα, και μάλιστα, με έναν τόσο υπεύθυνο, δημιουργικό και άκρως αποτελεσματικό τρόπο;

Ευχαριστώ ιδιαιτέρως για την πρόσκληση και τη φιλοξενία στην «Ελληνική Γνώμη». Είναι χαρά μου να συνομιλώ με σας, αγαπητέ μου Μάριε Μιχαηλίδη. Ναι, αξιοποίησα και αξιοποιώ τον χρόνο στο μέτρο του δυνατού. Δεν επινοώ, δεν “τουφεκίζω” λέξεις. Δεν χρονοτριβώ, εν ολίγοις, να εφεύρω μύθο. Γράφω ό, τι με περιμένει στις ίνες του νου. Ακριβώς αυτό. Εκεί. Έτοιμο από συγκυρίες που κατά βάθος αγνοώ. Οπότε, στη συνέχεια με αντιγράφω.

Σας έχει επηρεάσει καθόλου το παράδειγμα του Γιώργου Σεφέρη, που σε άλλες βέβαια εποχές και μάλιστα πολύ δύσκολες, υπηρέτησε και αυτός  «δύο αφεντάδες», την ιδιότητα του διπλωμάτη και εκείνην του ποιητή.

Ο Σεφέρης ήταν ο Δάσκαλος ανάμεσα στους άλλους της γενιάς του αλλά και για πολλούς από μας τους νεότερους. Το παράδειγμα του, καθώς και του Ελύτη, του Ρίτσου, του Εγγονόπουλου, του Εμπειρίκου, δεν ήταν δυνατόν να μην μας επηρεάσει. Ο κάθε μεγάλος μας ποιητής είναι ένας ακόμα Δάσκαλος που έχει πολλά να μας διδάξει, όχι μόνο στην ποίηση αλλά και στη ζωή γενικότερα. Ο Σεφέρης είχε να αντιμετωπίσει πολύ δύσκολες καταστάσεις, πιέστηκε στις συμπληγάδες, αλλά βγήκε νικητής στο τέλος. Ο χρόνος που κύλησε έδειξε τη  μεγάλη του προσφορά τόσο στο πεδίο της Ποίησης, όσο και στην Πατρίδα, γενικότερα

-Ασφαλώς, η ζωή σε άλλες χώρες, ιδίως σε εκείνες που βρίσκονται μακριά από τον ευρωπαϊκό άξονα, έχουν επηρεάσει τη συγγραφική σας πλευρά. Μιλήστε μας γι αυτό το θέμα, κι ακόμη πείτε μας σε ποιο ή ποια βιβλία μπορεί να δει κανείς τον οδυσσειακό ταξιδευτή-ποιητή και πεζογράφο, Γιώργο Βέη. 

Ακολουθώντας το παράδειγμα του Ηρόδοτου, δοκίμασα να διαβάσω την ετερότητα και μάλιστα την Άπω Ετερότητα. Σεβόμενος εκάστοτε τις όποιες κρίσιμες και ειδοποιές αρχές της, δρω ως γέφυρα επικοινωνίας. Ο εξωτισμός για μένα, ως σημαινόμενο, στάθηκε τελικά άγνωστη λέξη. Ναι, μου είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσω κάποιο από τα εννέα συνολικά βιβλία μου αυτού του είδους. Δεν είναι μάλιστα «ταξιδιωτικά», αλλά βιβλία μακρόχρονης, εννοώ επί δεκαετίες, διαμονής πέραν των συνόρων μας σε πρωτεύουσες και μείζονες πόλεις διαδοχικά και στις πέντε Ηπείρους. Δεν αισθάνομαι δηλαδή ταξιδιώτης αλλά εναλλακτικός κάτοικος Εδώ κι Εκεί.

-Η Ελλάδα, δικαίως σας έχει τιμήσει τόσο ως διπλωμάτη, απονέμοντας σας τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Φοίνικος,  όσο και ως συγγραφέα, με την υψηλές διακρίσεις που λάβατε από την Ακαδημία Αθηνών, καθώς και με κρατικά βραβεία για έργα σας. Επίσης, τιμητικές διακρίσεις σάς έχουν απονεμηθεί από ξένα κράτη και από διεθνή συνέδρια. Πόσο επηρεάζουν όλα αυτά το έργο ενός δημιουργού;

Κάθε βράβευση που αναφέρετε περιποιεί ασφαλώς μεγάλη τιμή. Νιώθω μεγάλη ευγνωμοσύνη για την πατρίδα μου, τους γονείς και τους δασκάλους μου: μου έδωσε την ευκαιρία να γίνω ό,τι έγινα στο βαθμό που μπόρεσα. Οπωσδήποτε με «φορτώνουν» με μία μεγάλη ευθύνη,  να αποδεικνύω δηλαδή κάθε μέρα ότι άξιζα αυτές τις τιμές και διακρίσεις.

Πώς βλέπετε το επίπεδο της λογοτεχνίας στη χώρα μας, και τι θα λέγατε σε έναν πρωτοεμφανιζόμενο ποιητή ή πεζογράφο, για να τον ενθαρρύνετε σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς που όλοι ζούμε.

Το επίπεδο της λογοτεχνίας μας εξακολουθεί να είναι πολύ καλό. Αυτό μαρτυρούν και οι επαΐοντες επί του προκειμένου της αλλοδαπής. Έχω κατά νου τις κατά καιρούς απονομές του Βραβείου Λογοτεχνίας Ευρωπαϊκής Ένωσης σε συμπατριώτες μας. Θα πρότεινα στον κάθε πρωτοεμφανιζόμενο να μη φοβηθεί τίποτα και να στηριχθεί αποκλειστικά στις δυνάμεις του, αφού προηγουμένως εξοικειωθεί σε μεγάλο βαθμό με ό, τι νομίζει ότι του αρμόζει από την ημέτερη και ξένη παρακαταθήκη της δημιουργικής γραφής. Ας έλθει σε ρήξη, αν χρειαστεί, με την παράδοση, αλλά ας την έχει αφομοιώσει πρώτα!

-Από την πληθοπαραγωγή των βιβλίων που παρατηρήθηκε τα τελευταία χρόνια, σήμερα περάσαμε σε μια εντελώς αντίθετη κατάσταση. Οι εκδοτικοί οίκοι και τα βιβλία δεινοπαθούν, όπως και πολλοί συγγραφείς, για διαφορετικούς λόγους. Πώς βλέπετε εσείς αυτό το πρόβλημα;  Υπάρχει ελπίδα;

Η υιοθέτηση ορισμένων διακριτών κι ευέλικτων μεθόδων από τους εκδότες μας υποστηρίζει ακόμα το βιβλίο στην αγορά. Η ελπίδα για το καλύτερο μας ενισχύει όλους τώρα. Βεβαίως οι νόμοι της οικονομίας θα συνιστούν πάντα μια δεδομένη συνθήκη του πραγματικού.

 

-Το πρόσφατο, δέκατο τέταρτο στη σειρά, ποιητικό σας βιβλίο, με τον τίτλο Βράχια  έρχεται να αποδείξει ότι  είστε ένας ακαταπόνητος εραστής του ποιητικού λόγου. Μιλήστε μας γι αυτό το βιβλίο. 

 

Τα όσα θεματολογικά προηγήθηκαν ανανεώνονται εδώ και σαφώς προεκτείνονται. Η φύση δεν αποτελεί απλώς τον ικανό και αναγκαίο διάκοσμο αλλά εξακολουθεί να συνιστά ένα από τα κύρια ποιητικά όντα. Τα εσωτερικά τοπία και οι πολλαπλές όψεις του κόσμου, κρίσιμες και πολύσημες, προβάλλονται συμμετρικά. Το ατομικό και το συλλογικό υποκείμενο δεν υπονομεύει το ένα το άλλο. Θέλουν να επικοινωνούν με ειλικρίνεια μεταξύ τους, αναδεικνύοντας, μεταξύ άλλων, κρυφές αλήθειες. Η απόλαυση έγκειται κυρίως στη διασταύρωση του στίχου με τις αξίες του αναστοχαζόμενου βίου. Διατηρείται εμφανώς η χρήση της παραγωγικής μεταφοράς. Το αποκλίνον σονέτο και ο ευθύβολος ελεύθερος στίχος συνυπάρχουν, αλληλοσυμπληρώνοντας την κειμενική ποικιλία.

 

 

 

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ