Μια μοναδική και μεγάλης βαρύτητας για την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΝΩΜΗ θετική εξέλιξη  προέκυψε στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη, η οποία πραγματοποιήθηκε τον περασμένο  Δεκεμβρίου στο Πεκίνο. Η Συνέλευση ονόμασε την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΝΩΜΗ “Επίτιμο Μέλος” της για την προώθηση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη και των δραστηριοτήτων της Εταιρείας σε όλο τον κόσμο. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΝΩΜΗ, η εκδότρια Γεωργία Κωστακοπούλου, ανταποκριτές και συνεργάτες ευχαριστούν ιδιαίτερα τον Πρόεδρο της Διεθνούς Εταιρείας και Πρεσβευτή Ελληνισμού, κ. Γιώργο Στασσινάκη για την τιμή που έκανε στην ομογενειακή εφημερίδα.

ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΦΙΛΩΝ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ: 29 ΧΡΟΝΙΑ ΑΦΟΣΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΚΡΗΤΙΚΟ

Η Διεθνής Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη (ΔΕΦΝΚ) είναι ένα παγκόσμιο πολιτιστικό σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Συμπληρώνει, το 2018, 30 χρόνια από την ίδρυσή της. 30 ολόκληρα χρόνια αφοσίωσης στον Νίκο Καζαντζάκη και το έργο του.

ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Μετά το θάνατο, το 1957, του μεγάλου Κρητικού συγγραφέα, ποιητή και στοχαστή, η πιστή σύντρο- φός του Ελένη Καζαντζάκη έφυγε από την Αντίπολη όπου είχε ζήσει με το σύζυγό της τα τελευταία εννέα χρόνια και εγκαταστάθηκε στη Γενεύη. Εκεί, τo 1968, τη γνώρισε ο Γιώργος Στασινάκης. Ήταν τότε βοηθός κοσμήτορα στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Γενεύης (αργότερα έγινε ανώτερο διοικητικό και νομικό στέλεχος στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Πυρηνικών Ερευνών – CERN). Έγιναν φίλοι. Η Ελένη του εκμυστηρεύθηκε πόσο τη λυπούσε το γεγονός ότι έντεκα μόλις χρόνια μετά το θάνατο του Καζαντζάκη τα πανεπιστήμια, οι αρχές, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης φαίνονταν να τον έχουν ξεχάσει. Και του πρότεινε να ιδρύσει ένα σύλλογο φίλων του συγγραφέα κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα, όπως είναι π. χ. ο σύλλογος φίλων του Marcel Proust ή του George Bernard Shaw κλπ. Ήταν μεγάλη τιμή γι’ αυτόν. Ανέλαβε αμέσως το δύσκολο αυτό εγχείρημα που απαίτησε πολλές και μακροχρόνιες επαφές. Τελικά, χάρη στις ενέργειες πολλών και με την αμέριστη υποστήριξη της Ελένης Καζαντζάκη, καθώς και του Γιώργου Ανεμογιάννη, σκηνογράφου και θεατρολόγου (είναι εκείνος που ίδρυσε αργότερα το Μουσείο Καζαντζάκη στην Κρήτη), το ευγενές αυτό σχέδιο έγινε πραγματικότητα.

Έτσι, στις 14 Δεκεμβρίου 1988, 30 θαυμαστές του έργου του Καζαντζάκη, που συναντήθηκαν στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, ίδρυσαν τη «Διεθνή Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη» (ΔΕΦΝΚ) που είχε και έχει ως αποκλειστικό σκοπό την προβολή και την προώθηση του έργου και της σκέψης του Νίκου Καζα- ντζάκη σε όλο τον κόσμο, με διάφορα μέσα και τρόπους.

Από την αρχή, η υποδοχή του συλλόγου από ελληνικές και μη αρχές, μελετητές και αναγνώστες ήταν πολύ ενθαρρυντική. Καταρτίστηκε καταστατικό, δημιουργήθηκαν τμήματα και άρχισαν οι δημόσιες εκδηλώσεις.

Με την πάροδο του χρόνου, η ΔΕΦΝΚ αναπτύχθηκε πολύ και επεκτάθηκε. Από τα 30 αρχικά μέλη έφτασε σήμερα να αριθμεί 8.631 μέλη που κατοικούν σε 129 χώρες και στις πέντε ηπείρους. Ας αναφερθεί ενδεικτικά ότι έχει εγγεγραμμένα μέλη σε χώρες τόσο διαφορετικές όσο είναι η Νότιος Αφρική και η Λετονία, η Αυστραλία και η Αργεντινή, η Ιαπωνία και ο Καναδάς, το Μαρόκο και η Ισλανδία, το Ουζμπεκιστάν και το Περού, η Σενεγάλη και η Κόστα Ρίκα, η Κίνα και η Ιταλία, η Νέα Ζηλανδία και το Λουξεμβούργο, η Βραζιλία και το Αζερμπαϊτζάν, οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και η Παλαιστίνη, η Σουαζιλάνδη και η Αίγυπτος, η Νότιος Κορέα και ο Παναμάς, η Μάλτα και το Μπουργκίνα Φάσο.

Έδρα της Εταιρείας είναι η Γενεύη. Διοικείται από ένα κεντρικό όργανο ονομαζόμενο «Συντονιστική Επιτροπή», η οποία εκλέγεται από την Παγκόσμια Γενική Συνέλευση των μελών της. Η τελευταία Γενική Συνέλευση έλαβε χώρα στο Πεκίνο στις 2 Δεκεμβρίου 2017. Η επόμενη θα λάβει χώρα στο Μόντρεαλ το 2020. Η «Συντονιστική Επιτροπή» συνεδριάζει τακτικά σε διάφορες χώρες και πόλεις. Τα μέλη της, σήμερα 65 τον αριθμό, κατοικούν σε 48 χώρες και στις πέντε ηπείρους.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Αναφέρθηκε παραπάνω ότι η Εταιρεία προσπαθεί να προβάλει και να προωθήσει το έργο και τη σκέψη του Νίκου Καζαντζάκη με πολλά μέσα και τρόπους. Κύριος πυρήνας της δράσης της είναι ο ανθρώπινος παράγοντας. Χωρίς τη βοήθεια όλων των φίλων δεν θα είχαμε φτάσει τόσο μακριά. Και δεν είναι μόνο τα φυσικά πρόσωπα που βοηθούν στη δράση της – τα μέλη, οι άλλοι φίλοι του έργου του Καζαντζάκη στις διάφορες χώρες, οι εκπαιδευτικοί, οι φοιτητές και μαθητές, οι συγγραφείς, ποιητές και καλλιτέχνες, μετα- φραστές και διερμηνείς, δημοσιογράφοι. Είναι και τα συλλογικά όργανα, οι δημόσιες και δημοτικές αρχές μέσα και έξω από την Ελλάδα, οι ιδιωτικοί φορείς, τα πανεπιστήμια, οι πολιτιστικοί σύλλογοι και κοινό- τητες. Όλοι αυτοί υποστηρίζουν σταθερά το έργο της Εταιρείας και του προσδίνουν δυναμική για ακόμα μεγαλύτερη ανάπτυξη.

Πώς υλοποιείται αυτό το έργο;

Ας ξεκινήσουμε από τα δημοσιεύματα. Από το 1990 εκδίδεται η επιθεώρηση Le Regard crétois [Η Κρη- τική Ματιά]. Δημοσιεύεται ετησίως σε τέσσερεις γλώσσες: αγγλικά, γαλλικά, ελληνικά και ισπανικά. Είναι λοιπόν μια πολύγλωσση επιθεώρηση που περιέχει κάθε φορά, εκτός από άγνωστα ή ελάχιστα γνωστά κεί- μενα του Καζαντζάκη, πρωτότυπες μελέτες για το έργο και τη σκέψη του. Στα 28 χρόνια της δημοσίευσής της έχει παρελάσει από τις στήλες της μια πλειάδα από τους καλύτερους παγκοσμίως ειδικούς μελετητές του Καζαντζάκη. Πρέπει να σημειωθεί επίσης ότι είναι η μοναδική ειδικευμένη περιοδική έκδοση που να είναι αφιερωμένη αποκλειστικά σε Έλληνα συγγραφέα ή ποιητή.

Το Δεκέμβριο 2014, εκδόθηκε «Ευρετήριο» (στα ελληνικά και στα γαλλικά) των περιεχομένων όλων των τευχών της επιθεώρησης Le Regard crétois [Η Κρητική Ματιά] από τα τεύχη 1-40 (1990 – 2014). Το ευ- ρετήριο αυτό είναι απαραίτητο βοήθημα για τη μελέτη και την ανάλυση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη.

Δημοσιεύεται επίσης κάθε τετράμηνο ένα ενημερωτικό δελτίο για τη δράση της Εταιρείας και την πα- ρουσία και παρουσίαση του έργου του Καζαντζάκη σε διάφορες χώρες. Το δελτίο αυτό, που ο τίτλος του είναι Synthesis, δημοσιεύεται σε έντεκα γλώσσες: στα αγγλικά, αραβικά, γαλλικά, γερμανικά, ελληνικά, ιαπωνικά, ιταλικά, ισπανικά, κινέζικα, πορτογαλικά και ρωσικά. Έτσι ο Καζαντζάκης διαβάζεται από χιλιάδες πολίτες.

Τέλος, η Εταιρεία έχει δημοσιεύσει ή έχει συμβάλει, από το 1998 μέχρι σήμερα, στη δημοσίευση σε διάφορες χώρες και γλώσσες, δεκαπέντε τόμων με πρακτικά συμποσίων ή συνεδρίων ή ημερίδων που διορ- γάνωσε ή συνδιοργάνωσε, κείμενα από λογοτεχνικούς διαγωνισμούς κλπ.

Κορμό της δράσης της αποτελούν οπωσδήποτε οι εκδηλώσεις που διοργάνωσε ή συνδιοργάνωσε από το 1988 μέχρι σήμερα σε πάρα πολλές χώρες. Είναι εκατοντάδες οι εκδηλώσεις αυτές: συνέδρια και συμπό- σια, ημερίδες, στρογγυλές τράπεζες, διαλέξεις, λογοτεχνικά καφενεία, αναγνώσεις, προβολή ντοκιμαντέρ και κινηματογραφικών ταινιών, μουσικοποιητικές βραδιές… Κάθε φορά οι ομιλητές, κυρίως εκπαιδευτικοί, παρουσίασαν, ανάλυσαν και σχολίασαν πτυχές, συχνά άγνωστες ή ελάχιστα γνωστές, του πολύπλευρου και πολύπλοκου έργου του Καζαντζάκη, καθώς και τις σχέσεις του με χώρες, λαούς, πολιτισμούς, συγγραφείς, ποιητές και άλλες προσωπικότητες που γνώρισε και αγάπησε στις περιπλανήσεις του ανά τον κόσμο.

Ιδιαίτερη θέση στις εκδηλώσεις της Εταιρείας κατέχουν τα καλλιτεχνικά γεγονότα, τα οποία διοργάνω- σε ή συνδιοργάνωσε, διότι ο Καζαντζάκης λάτρευε τη τέχνη:

– Θεατρικές παραστάσεις θεατρικών έργων του Καζαντζάκη ή διασκευών για το θέατρο μυθιστορημά- των του ή δοκιμίων του: Ελλάδα, Γερμανία, ΗΠΑ, Ουρουγουάη, Αυστραλία, Βουλγαρία…

– Εκθέσεις εικαστικών έργων. Αξίζει να αναφερθεί εδώ η έκθεση, στο Χαράρε της Ζιμπάμπουε, το 2012, όπου έλαβαν μέρος 14 ζωγράφοι και γλύπτες με έργα εμπνευσμένα από τον Νίκο Καζαντζάκη. Το 2013 και 2014 η ΔΕΦΝΚ οργάνωσε μεγάλη έκθεση 37 Κρητών καλλιτεχνών στο Ρέθυμνο, Χανιά, Ηράκλειο και Άγιο Νικόλαο. Το 2017 η γκαλερί «kaplanon contemporary art» παρουσίασε μια ομαδική έκθεση «Σπουδή στην Οδύσεια» με τη συμμετοχή 35 καταξιωμένων εικαστικών δημιουργών.

– Μουσικές εκδηλώσεις με μελοποιημένα κείμενα έργων του Καζαντζάκη σε: Ελλάδα, Ελβετία, Γαλλία, Λουξεμβούργο, Βέλγιο, Κύπρο, Καναδά, Σλοβακία, Σερβία, Ισπανία, ΗΠΑ, Αυστραλία.

Έχει επίσης διοργανώσει ή λάβει μέρος σε λογοτεχνικές εκθέσεις βιβλίων και επιθεωρήσεων στην Ελλάδα (ιδιαίτερα στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης), στην Ευρώπη, στην Ασία και στη Λατινική Αμερική. Τέλος, έχει δημιουργήσει και τέσσερεις κινητές εκθέσεις, τις οποίες μεταφέρει σε διάφορα μέρη. Η θεματική τους: Ζωή και έργο του Νίκου Καζαντζάκη, Καζαντζάκης και Γαλλία, Ο Νίκος Καζαντζάκης και ο Αραβικός Κόσμος, Καζαντζάκης και Ζορμπάς.

Για να αναζωπυρωθεί το ενδιαφέρον για τον Νίκο Καζαντζάκη και τη ζωή του, διοργανώθηκαν ταξίδια και επισκέψεις στις χώρες και τους τόπους όπου έζησε ή από όπου πέρασε ο μεγάλος Κρητικός συγγραφέας και που είχαν βαρύνουσα σημασία για τη ζωή και το έργο του. Έτσι πραγματοποιήθηκαν περιηγήσεις στο νησί της Νάξου όπου φοίτησε στη Γαλλική Εμπορική Σχολή του Τίμιου Σταυρού από το 1897 έως το 1899, στο νησί της Σίφνου και το μοναστήρι της Παναγίας του Βουνού όπου διέμεινε το καλοκαίρι του 1915, στην Πραστοβά της Μεσσηνιακής Μάνης όπου βρισκόταν το λιγνιτωρυχείο που εκμεταλλεύτηκε το 1917 μαζί με το Ζορμπά, στην Ελβετία που περιηγήθηκε το 1918 αναζητώντας τα ίχνη του Νίτσε και όπου το 1955 άρχισε να γράφει την Αναφορά στον Γκρέκο, στο νησί της Αίγινας όπου έζησε πολλά χρόνια γράφοντας το μυθιστόρημα Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά και ξαναγράφοντας και τελειώνοντας την Οδύσειά του, στη Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο όρος Σινά (1927), στο οποίο έχει αφιερώσει ένα ταξιδιωτικό του, στο Ουζμπεκιστάν που επι- σκέφτηκε το 1929 μαζί με το Καζαχστάν και το Τουρκμενιστάν, στα σπίτια του στο Παρίσι και την Αντίμπ όπου πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του, στο Gottesgab της τότε Τσεχοσλοβακίας (σημερινό Bozi Dar), όπου το 1929 έγραψε τον μυθιστόρημά του Τόντα-Ραμπά, καθώς και τη δεύτερη γραφή της Οδύσειας, στο Βερολίνο, όπου το 1923 τελείωσε την Ασκητική.

Άλλη ενδιαφέρουσα δράση της Εταιρείας είναι η προσπάθειά της να διαδώσει το έργο του Καζαντζάκη στους νέους. Έχει διαπιστωθεί ότι οι νέοι σήμερα δεν γνωρίζουν ή γνωρίζουν ελάχιστα το έργο του Καζα- ντζάκη. Γι’ αυτό το λόγο η Εταιρεία έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στις εκδηλώσεις σε σχολεία και πανεπιστή- μια. Είναι πάρα πολλές οι εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν και εξακολουθούν να πραγματοποιούνται σε όλο τον κόσμο. Και για να προσελκυστεί ακόμη περισσότερο το ενδιαφέρον των νέων, έχουν προκηρυ- χτεί κατά καιρούς λογοτεχνικοί διαγωνισμοί πάνω στο έργο του Καζαντζάκη (στην Ελλάδα, την Αυστρα- λία, την Αίγυπτο, την Κύπρο, το Βέλγιο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, ακόμη και στο μακρινό Τουρκμενιστάν το 2003), με έπαθλο ταξίδια στην Ελλάδα, βιβλία του μεγάλου Κρητικού και μετάλλια.

Από το 2012 καθιερώθηκε ένα βραβείο που δεν απευθύνεται μόνο στους νέους, αλλά σε όλους τους φίλους του Καζαντζάκη. Απονέμεται κάθε τρία χρόνια σε γραπτά έργα (επιστημονικά ή λογοτεχνικά), καθώς και σε καλλιτεχνικές δημιουργίες (εικαστικές τέχνες, ντοκιμαντέρ). Το πρώτο βραβείο «γραπτού έργου» απονεμήθηκε σε δύο επιστήμονες, μία από την Ελλάδα και μία από την Αργεντινή, στην Αθήνα, στις 26 Οκτωβρίου 2013. Από τον Απρίλιο 2014, άρχισε ο διαγωνισμός «πρωτότυπης καλλιτεχνικής δημιουργίας» (ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, μουσική, θέατρο, χορός, ντοκυμαντέρ, κινηματογραφικές ταινίες…). Το βραβείο θα απονεμηθεί στην Αθήνα τον Οκτώβριο του 2018.

Το 2017 ανακηρύχθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού, μετά από πρόταση της ΔΕΦΝΚ, «Έτος Καζαντζά- κη» με την ευκαιρία συμπλήρωσης 60 χρόνων από τον θάνατό του. Η Εταιρεία οργάνωσε εκδηλώσεις σε 48 πόλεις σε όλες τις περιφέρειες της Ελλάδος και 52 άλλες χώρες στις πέντε ηπείρους. Ειδικά οργάνωσε για πρώτη φορά εκδηλώσεις στην Ακτή Ελεφαντοστούν, το Βιετνάμ, το Λάος, το Μπουργκίνα Φάσο και την Ταϋλάνδη.

Για το 2018, με την ευκαιρία συμπλήρωσης 30 ετών από την ίδρυση της ΔΕΦΝΚ, οι προτεραιότητες είναι: – Επιστημονικά Συνέδρια: Ελλάδα, Νότιο Κορέα, Χιλή, Κίνα, Ελβετία, Βουλγαρία και Γερμανία. – Μουσικές βραδιές: Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο, Βερολίνο, Γεκατερίνμπουργκ (Ρωσία), Πράγα, Παρίσι. – Εκδηλώσεις σε σχολεία και πανεπιστήμια, κυρίως στην Ευρώπη. – Ταξίδια σε χώρες της τέως Σοβιετικής Ένωσης, τις οποίες επισκέφτηκε ο Νίκος Καζαντζάκης. – Εκδηλώσεις στην Άπω Ανατολή, στον Καναδά και στη Λατινική Αμερική.

Είναι φανερό, από τα παραπάνω στοιχεία, ότι η ΔΕΦΝΚ, μέσα από τη δράση της για τη διάδοση του έρ- γου του Νίκου Καζαντζάκη, συμβάλλει αποτελεσματικά στην προβολή σε παγκόσμια κλίμακα του ελληνικού πολιτισμού και γενικότερα της εικόνας της Ελλάδας, σε μια εποχή μάλιστα που η χώρα μας έχει τόσο μεγάλη ανάγκη να δείξει τα θετικότερα γνωρίσματά της.

Γιώργος Στασσινάκης  Πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας και Πρεσβευτής Ελληνισμού

siankcdc@gmail.com

 

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ