Συνέντευξη με τον ποιητή και διπλωμάτη Γιώργο Βέη – 

Επιμέλεια: Βασιλική Β. Παππά για την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΝΩΜΗ

Vas_nikpap@yahoo.gr

Ο Γιώργος Βέης γεννήθηκε στην Αθήνα. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε επτά ευρωπαϊκές γλώσσες και στα κινεζικά. Από το 1976 ασχολείται με την κριτική της λογοτεχνίας. Μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Υπηρετεί στο Διπλωματικό Κλάδο του Υπουργείου Εξωτερικών. Διετέλεσε Πρόξενος στη Νέα Υόρκη, Γενικός Πρόξενος στο Ντόρτμουντ, στη Μελβούρνη, στο Χονγκ Κονγκ και στο Μακάο, σύμβουλος Πρεσβείας στο Πεκίνο και στη Σεούλ, επιτετραμμένος στο Καμερούν, με παράλληλη διαπίστευση στο Τσαντ, στο Σάο Τομέ-Πρινσίπε, στην Γκαμπόν, στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και στη Γουϊνέα του Ισημερινού. Διετέλεσε πρέσβης στο Σουδάν, με παράλληλη διαπίστευση στη Σομαλία. Το 2010 τοποθετείται πρέσβης στην Ινδονησία, με παράλληλη διαπίστευση στη Μαλαισία, στο Σουλτανάτο του Μπρουνέι και στο Ανατολικό Τιμόρ. Έχει τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Μαρτυρίας το 2000, για το βιβλίο “Ασία, Ασία”, και με το Κρατικό Βραβείο Χρονικού-Μαρτυρίας το 2010, για το βιβλίο “Από το Τόκιο στο Χαρτούμ”. Η ποιητική του συλλογή “Λεπτομέρειες κόσμων” αποσπά το Βραβείο Λάμπρος Πορφύρας της Ακαδημίας Αθηνών το 2007. Το 2012 του απονέμεται ο Ανώτερος Ταξιάρχης του Φοίνικος για τις υπηρεσίες του στο διπλωματικό σώμα.

Το 2014 τιμάται με το Βραβείο Ποίησης του Ιδρύματος Πέτρου Χάρη της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του έργου του.

Τον Ιούλιο του 2015 προάγεται κατ’ απόλυτη εκλογή από τον βαθμό του Πληρεξούσιου Υπουργού Α’ στον βαθμό του Πρέσβεως και διορίζεται Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην UNESCO.

Το 2016 τιμάται με το Κρατικό Λογοτεχνικό Βραβείο Μαρτυρίας – Βιογραφίας – Χρονικού- Ταξιδιωτικής Λογοτεχνίας για το βιβλίο του με τίτλο “Παντού: Μαρτυρίες, μεταμορφώσεις”.

 

Β.Π.: Κύριε Βέη, υπήρξαν κάποια πρόσωπα ή γεγονότα που διαμόρφωσαν τη σκέψη σας και αυτό που είστε σήμερα;

 

Γ.Β.: Ναι. Η κλίση μου, η προαίρεσή μου να με γνωρίσω σε βάθος και στη συνέχεια να γνωρίζω το Άλλο. Οφείλω στους Γονείς μου και στους Δασκάλους μου τα πάντα, οίκοθεν νοείται…

Β.Π.: Γιατί ακολουθήσατε την καριέρα του διπλωμάτη και όχι κάτι άλλο; Μήπως σάς επηρέασαν κάποιοι άνθρωποι του οικογενειακού ή του ευρύτερου περιβάλλοντος σ’ αυτή την επιλογή;

Γ.Β.: Ίσως διότι η εσωτερική μου πετροκαλαμήθρα έδειχνε τον Κόσμο κι όχι ένα περιοριστικό πεδίο δράσης ευάριθμων τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Β.Π.: Ήσασταν καλός μαθητής; Πότε εκφράσατε τις ανησυχίες σας για την ποίηση και ποιοι ποιητές άσκησαν τη μεγαλύτερη επιρροή πάνω σας;

Γ.Β.: Με εξετάσεις πέρασα το 1967 από το Δημοτικό Σχολείο στην Ιωνίδειο Πρότυπο Σχολή. Δηλαδή, το σημερινό 1ο Γυμνάσιο – Λύκειο Πειραιά. Ήρθα μάλιστα πρώτος. Έγραφα στίχους από τότε. Είχα διαβάσει πολλές φορές την τρίτομηανθολογία ποίησης του Μιχάλη Περάνθη. Αποστήθιζα τους ποιητές της γενιάς του ΄30. Αργότερα με εντυπωσίαζαν οι γλωσσικές ακροβασίες του Ανδρέα Κάλβου.

Β.Π.: Η τέχνη είναι μια παγκόσμια γλώσσα. Για ορισμένους είναι καταφύγιο από την απρόσμενη βία, ενώ για άλλους ένα πεδίο ειρηνικών διεκδικήσεων. Τελικά, τι προσφέρει η τέχνη στο σύγχρονο άνθρωπο;

Γ.Β.: Στην εξαιρετικά δίσημη αυτή χρονική συγκυρία, όπου ο κόσμος, ηλεκτρονικά τουλάχιστον συρρικνώνεται, γίνεται ένα δυναμικό χωριό επικοινωνίας, η ποίηση, η τέχνη εν γένει αναλαμβάνει, ως εκ των πραγμάτων, το πρόσθετο βάρος να μεγαλώσει αντίθετα τον κόσμο, να τον διευρύνει εννοιολογικά, να του δώσει εντέλει την ορθή του διάσταση, δρώντας ως το κατ’ εξοχήν αντίβαρο στη μονοδιάστατη αγωγή των προσώπων ή των α-προσώπων. Μπορεί η τέχνη ν΄ αλλάξει, μεταξύ άλλων, κι αυταρχικά καθεστώτα. Αρκεί να το θελήσουν οι πομποί και οι δέκτες ταυτοχρόνως.

Β.Π.: Τα τελευταία χρόνια η χώρα μας δοκιμάζεται σε πολλαπλά επίπεδα.. πώς αντιμετωπίζει την κρίση ένας ποιητής-διπλωμάτης; Μπορεί να τη δει ως ευκαιρία, ως κάτι που θα τον δώσει κίνητρο για να προχωρήσει πιο πέρα ή όλα αυτά ανήκουν στη σφαίρα των ευχολογίων;

Γ.Β.: Ως σήμερα πιστεύω ότι η ποίηση ενεργεί, κατά κάποιο τρόπο, ομοιοπαθητικά. Μας κάνει να λειτουργούμε με μεγαλύτερη επάρκεια, με περισσότερη αντοχή στο Κακό. Αναμφίβολα η ποίηση θα εξακολουθεί να ενεργεί παλίντροπα – από τη μια θα την έλκει και θα την ελκύει ο πόλος του πραγματικού και ό,τι αυτό μπορεί ενδεχομένως να σημαίνει, κι από την άλλη θα τη διεγείρει το φαντασιακό με όλη τη δυναμική του. Στο αναμφισβήτητο χάος, το οποίο, ως γνωστόν, είναι έτοιμο ανά πάσα στιγμή να ανοίξειμπροστά μας, χάος που υπονοούν και επαπειλούν μεταξύ άλλων οι πυρηνικοί εξοπλισμοί, με αφοπλιστική μάλιστα ειλικρίνεια, προοιωνίζοντας το βιολογικό μας τέλος, έρχεται η ποίηση αυτών των καιρών να μας βοηθήσει να δούμε με καθαρότερα μάτια την τάξη στη θέση της αταξίας, το ρυθμό στη θέση της αναρχίας και της αρρυθμίας.

Β.Π.: Η μυθιστοριογράφος Ναντίν Γκόρντιμερ, βραβευμένη με το Νόμπελ λογοτεχνίας, είπε “ότι παρότι ο κομμουνισμός απέτυχε, υπάρχουν ακόμα κάποια ιδεώδη του, που οι κοινωνίες θα μπορούσαν να κρατήσουν”. Εσείς πιστεύετε ότι στην εποχή μας έχει απομείνει καθόλου χώρος για ιδεώδη;

Γ.Β: Ναι. Εννοώ το ιδεώδες της αυθυπέρβασής μας μέσα από την Παιδεία. Ξανατονίζω: το Π κεφαλαίο.

Β.Π.: Ο Καντ είπε ότι “Όσο κι αν οραματιζόμαστε κάποια μελλοντική τελείωση, η εμπειρική ιστορία κυριαρχείται τελικά, από την αντικοινωνική εγωπάθεια. Στο πεδίο αυτό κατά κανόνα νικητής αναδεικνύεται ο δεξιοτέχνης της δολιότητας και της αδικοπραγίας. Οι άδικοι και οι άρπαγες νέμονται συνήθως τα αγαθά της επίγειας ζωής”. Συμπλέετε με την άποψη του Καντ ή πιστεύετε ότι στους καλύτερους, σε οποιοδήποτε τομέα, έρχεται η δικαίωση εν τέλει;

Γ.Β.: Αν δεν πιστεύουμε στη δικαίωση, τότε τι; Τι άλλο μας μένει; Τίποτα άλλο, παρά ο σολοικισμός της απαισιοδοξίας.

Β.Π.: Διπλωμάτης, ποιητής, πολίτης του κόσμου. Με ένα φορτωμένο πρόγραμμα όπως είναι αυτό ενός διπλωμάτη σας μένει χρόνος για να ασχοληθείτε με κάτι άλλο;

Γ.Β: Σπανίως μένει χρόνος. Γι΄ αυτό ακριβώς οφείλω να τον εφευρίσκω αενάως. Κυριολεκτώ κι εδώ.

Β.Π.: Ο Γκοντάρ έχει πει: «Απολαμβάνουμε την ύπαρξη αλλά όχι τη ζωή». Είναι όντως έτσι; Ο απώτερος σκοπός της δικής σας ζωής;

Γ.Β.: Να απολαμβάνω το όνειρο του βίου.

 

 

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ