Σε μία κοινωνία συνηθισμένη στις επιδοτήσεις παντός είδους, όραμα των νέων της θα έπρεπε να είναι η ανάληψη της ευθύνης του εαυτού τους και οχι η εισοδος τους στην απροσωπη γραφειοκρατία
Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Κάπου 400.000 Νεοέλληνες έχουν εγκαταλείψει την χώρα τα τελευταία χρόνια εις αναζήτηση καλύτερης τύχης εκτός αυτής. Καλά έκαναν. Ανέλαβαν την ευθύνη του εαυτού τους και έτσι έπρεπε. Κάποιοι βρίσκονται στην Silicon Valley στην Αμερική, κάποιοι άλλοι στα Τεχνολογικά Πάρκα της Αυστραλίας. Ακολουθούν τους δρόμους που ανοίγει η 4η βιομηχανική επανάσταση προετοιμάζοντας το μέλλον. Ευχόμαστε οι περισσότεροι να πετύχουν και να διαπρέψουν.
Κύριο ατού τους στην προσπάθειά τους η αρετή και η τόλμη. Για να το πούμε πιο απλά, όλοι αυτοί οι συμπατριώτες μας θέλουν να προκόψουν. Δεν περιμένουν τίποτε ούτε από το κράτος, ούτε από το πελατειακό σύστημα. Η προκοπή και η αναζήτησή της είναι το όραμά τους.
Ένα όραμα, όμως, που η εξουσία δεν το θέλει καθόλου. Δεν θέλει απέναντί της ανθρώπους που επιλέγουν να σκέπτονται ελεύθερα. Επιδίωξή της είναι να έχει υπηκόους. Γι’ αυτό και δεν κάνει τίποτε ώστε οι Έλληνες του εξωτερικού να μπορούν να ψηφίζουν. Τούς φοβάται. Δεν είναι υποτακτικοί, όπως αυτοί που περιμένουν επιδόματα και πολιτικά βολέματα. Άρα, δεν ψηφίζουν με κριτήριο την προσωπική προκοπή αλλά την συναλλαγή. Οι καιροί ωστόσο αλλάζουν, και μάλιστα πολύ γρήγορα, αλλά οι πολιτικοί μας τρέμουν τις αλλαγές. Δικό τους όραμα είναι η ακινησία. Αυτή που οδηγεί στην γάγγραινα. Την τραγική αυτή ασθένεια της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Η γάγγραινα, όμως, οδηγεί αναγκαστικά σε ακρωτηριασμούς.
Αυτό πρέπει με κάθε τρόπο να αποφευχθεί. Η κοινωνία μας πρέπει να αφυπνισθεί και να συνειδητοποιήσει την πραγματικότητα, να καταλάβει σε ποιον κόσμο πορεύεται και πώς θα μπορέσει να σταθεί στους κόλπους του. Όσο ποτέ άλλοτε, πρέπει να υπάρξει μία Ελλάδα της προκοπής. Μία Ελλάδα που θα αντισταθεί στην ημιμάθεια, την εθελοτυφλία και την εξαπάτηση.
Μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια, ο κόσμος των επιχειρήσεων θα περάσει μία περίοδο έντονων διαρθρωτικών αλλαγών. Όπως ο δυτικός κόσμος πέρασε από μία κατά βάση αγροτική οικονομία σε μία βιομηχανική οικονομία στις δεκαετίες τού 1930 και τού 1940, σήμερα ο κόσμος ολόκληρος μεταβαίνει σε μία δικτυωμένη, ψηφιακή οικονομία, στο πλαίσιο της παγκόσμιας αγοράς. Με ολοένα και πιο εντατικούς ρυθμούς, οι κλάδοι της οικονομίας κατευθύνονται όχι από τις εταιρείες, από τα μονοπώλια και τους ρυθμιστικούς φορείς, αλλά από ανταγωνιστικά οικοσυστήματα. Αυτοί οι κλάδοι εξελίσσονται καθώς οι εταιρείες που τούς απαρτίζουν στρέφονται προς την φιλοσοφία του λογισμικού, έχοντας στον πυρήνα τους διάφορα μοντέλα ψηφιακής επιχειρηματικότητας. Εκείνοι που θα αποδεχθούν πρώτοι την αλλαγή, θα αναδειχθούν νικητές.
Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι στις μέρες μας οι κοινωνικοί και οικονομικοί θεσμοί εισάγουν την ανατρεπτική τεχνολογία του Διαδικτύου στην ζωή μας με οριζόντιο, αντί για κάθετο, τρόπο. Για να το θέσω αλλιώς, σε κάθε κλάδο –είτε αυτός είναι κατασκευαστικός-κτηματικός, ενεργειακός, υγείας, ψυχαγωγικός, ή οικονομικός– οι καλύτερες εταιρείες υιοθετούν τα ψηφιακά επιχειρηματικά μοντέλα που οδηγούν σε νέες πηγές εσόδων. Το ίδιο μοτίβο βρίσκει κανείς σε όλους τους κλάδους. Οι νικητές σε έναν κλάδο έχουν περισσότερα κοινά με τους νικητές σε άλλους κλάδους, αντί με τους χαμένους στον δικό τους κλάδο. Αναπόφευκτα: βασίζονται στο λογισμικό, είναι προσανατολισμένοι στο ψηφιακό επιχειρηματικό μοντέλο και εστιάζουν στον καταναλωτή/χρήστη αντί για τον προμηθευτή.
Όπως πολύ εύστοχα επισημαίνει η συγγραφέας και σύμβουλος επιχειρηματικότητας Julie Meyer, το νέο επιχειρείν είναι από την φύση του αντιγραφειοκρατικό, αντισυντεχνιακό και βεβαίως πολύ πιο διαφανές από γνωστά πρότυπα του παρελθόντος. «Ο νέος επιχειρηματίας δεν μπορεί πλέον να βλέπει τον εαυτό του σαν μία σφραγισμένη αποθήκη εμπορευμάτων ή σαν μία ατομική επιχείρηση. Δεν μπορεί πλέον απλώς να πουλάει το προϊόν ή την υπηρεσία σε κάποια άλλη επιχείρηση ή άτομο. Στην εποχή μας αποτελεί μέρος ενός δικτύου», γράφει στο βιβλίο της Καλώς Ήρθατε στην Χώρα της Επιχειρηματικότητας (εκδόσεις Economia-ΕΕΔΕ).
Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό διότι η δικτύωση και όχι η διαπλοκή πλέον απαιτεί μεγάλους χώρους ελευθερίας. «Στην νέα επιχειρηματικότητα, η οικονομία υπερισχύει της πολιτικής», είπε στη διάρκεια της περσινης,τετοια εποχη, επίσκεψής του στην Αθήνα ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν, και είχε δίκιο. Βλέπει σωστά τις εξελίξεις και πιθανότατα αυτή η ματιά θα είναι η αφετηρία για ευρύτερες αλλαγές και στην Ευρώπη. «Στις νέες συνθήκες, μοναδικός ρόλος της κυβέρνησης είναι να υπηρετεί τους πολίτες. Πρέπει έτσι να λειτουργεί με πολλή διαφάνεια και να είναι υπόλογη για τις πράξεις της», τόνιζει προς καθε κατευθυνση ο Εμμ. Μακρόν.
Δεν χωρά πλέον καμμία αμφιβολία ότι βρισκόμαστε στην εποχή ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου. Αυτό που συνάπτεται ανάμεσα στις κυβερνήσεις και στους ανθρώπους της προκοπής, είτε ανάμεσα στις εδραιωμένες επιχειρήσεις και τις νέες εταιρείες. Παρατηρώντας κανείς τον κόσμο μας διαπιστώνει ότι παντού όλο και περισσότεροι νέοι θέλουν να δουλέψουν για δικό τους λογαριασμό. Θέλουν να έχουν τα μεγαλύτερα δυνατά περιθώρια αυτονομίας. Η ψηφιακή τεχνολογία και οι αναρίθμητες εφαρμογές της προσφέρουν πάμπολλες ευκαιρίες, καθώς και νέα επιχειρηματικά πρότυπα.
«Στον νέο κόσμο στον οποίο ήδη έχουμε εισέλθει», μάς έλεγε πριν λίγο καιρό φίλος καθηγητής φιλοσοφίας στο Βέλγιο, «η ψηφιακή απελευθέρωση αξιοποιεί πρωτίστως τους έμψυχους πόρους και δευτερευόντως τους υλικούς. Δημιουργεί, ωστόσο, και νέες υποχρεώσεις, γιατί η ελευθερία δεν είναι ασυδοσία αλλά ευθύνη». Όπως βέβαια και η προκοπή, θα προσθέταμε εμείς, την οποία τόσο έχουμε ανάγκη.
