Βαγγέλης Πάλλας – Δημοσιογράφος ο οποίος παρέστη και κάλυψε την μέρα της βολής.
Όταν εγκαταστάθηκαν το 1999 στην Κρήτη οι S-300 ενώ περιοριζόταν για την Κύπρο κανείς δεν υπολόγισε ότι δεν θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν έστω δοκιμαστικές βολές.
Στις 13 Δεκεμβρίου 2013 επιτέλους, ύστερα από αναβολές ήρθε η μεγάλη μέρα για την βολή αποδοχής του αντιαεροπορικού πυραυλικού συστήματος S-300.
Η 13 Δεκεμβρίου 2013 ήταν μια μέρα ορόσημο για τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις. Η 11η μοίρα κατευθυνόμενων βλημάτων, η οποία αξιοποιεί το σύστημα στην 126 σμηναρχία μάχης στο Ηράκλειο πραγματοποίησε την βολή των S-300, οι οποίοι κατέληξαν μετά από μια πολιτικοδιπλωματική περιπέτεια στην Κρήτη.
Άλλωστε το τεράστιο ενδιαφέρον υπάρχει από τις δεκάδες αξιωματούχων του ΝΑΤΟ των στρατιωτικών ακολούθων ξένων κρατών που βρέθηκαν στο πεδίο βολής.
Είναι η πρώτη φορά που χώρα του ΝΑΤΟ έθεσε σε επιχειρηματική λειτουργία με εκτόξευση βλήματος από το συγκεκριμένο προηγμένο πυραυλικό σύστημα που προέρχεται από το πρώην ανατολικό μπλοκ.
Το θέμα έχει προκαλέσει αρκετές αντιπαραθέσεις με παρεμβάσεις των αμερικανών, απειλώντας ακόμη και με θερμό επεισόδιο στα τέλη της δεκαετίας του 1990.
Το πυραυλικό σύστημα των S-300 συνεργάζονται και προστατεύονται από τους TOR – MI. Λόγω του ότι οι S-300 είναι σύστημα μεγάλου βεληνεκούς ενώ οι TOR – MI είναι μικρού –μεσαίου βεληνεκούς.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ S-300
Ευέλικτοι και με μεγαλύτερη ακτίνα δράσης από τους Πάτριοτ.
Η μόνη δυτική χώρα στον κόσμο, που τόλμησε να αξιολογήσει και να προμηθευτεί αντιαεροπορικά συστήματα ανατολικής χώρας είναι η Ελλάδα. Γι’ αυτό και έχει αποσυντονιστεί η Τουρκία, αλλά και γενικότερα οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Η μεγάλη διαφορά των S-300 σε σχέση με τους αμερικανικούς Πάτριοτ δεν είναι μόνο η μεγαλύτερη ακτίνα δράσης τους κατά είκοσι χιλιόμετρα, αλλά κυρίως η ευελιξία τους.
Οι S-300, όταν φτάσουν σε μια νέα θέση, μπορούν σε πέντε λεπτά να είναι έτοιμοι να κάνουν βολές! Εν συνεχεία, απαιτούνται άλλα πέντε λεπτά για να αναχωρήσουν για άλλο σημείο. Επίσης οι S-300 μπορούν να είναι κρυμμένοι πίσω από φυσικά εμπόδια – βουνά – και να προσβάλουν τον ιπτάμενο στόχο χάρη στο σύστημα, κατακόρυφης εκτόξευσης. Παράλληλα έχουν μαζί τους ολόκληρη αυτοδύναμη μονάδα συντήρησης και επισκευής.
Η παραγγελία του πυραυλικού συστήματος S-300, που έγινε επί διακυβερνήσεως του Γλαύκου Κληρίδη το 1996, ήταν αποτέλεσμα της πολιτικής του ενεργού ηφαιστείου που εφάρμοσε ο τότε πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Σύμφωνα με την πολιτική αυτή, όταν μία πολιτική κατάσταση είναι εκρηκτική, τότε το ενδιαφέρον για την αντιμετώπισή της από τον διεθνή παράγοντα είναι ζωηρότερο και προκειμένου να μην εκραγεί το… ηφαίστειο, λαμβάνονται μέτρα προς το συμφέρον εκείνου που ασκεί την πολιτική αυτή.
S-300 ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ
Η εισήγηση για την αγορά του πυραυλικού αυτού συστήματος έγινε προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας από τον τότε αρχηγό της Εθνικής Φρουράς, Νικόλαο Βορβολάκο, και η ενέργεια αυτή εντασσόταν στο πλαίσιο του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Ελλάδας Κύπρου, το οποίο τότε βρισκόταν στην κορύφωσή του.
Το ρωσικό πυραυλικό σύστημα S-300 μπορούσε να αντιμετωπίσει σε μεγάλο βαθμό την τουρκική αεροπορία καθώς η εμβέλεια του ραντάρ του εκτεινόταν μέχρι τα 300 χιλιόμετρα και ως εκ τούτου μπορούσε να εντοπίσει τα τουρκικό αεροσκάφη από τη στιγμή της απογείωσής τους από τα τουρκικά αεροδρόμια.
Η αγορά του συστήματος δεν ήταν εύκολη υπόθεση, κυρίως επειδή οι αντιδράσεις των ξένων, Αμερικανών, Βρετανών και Τούρκων ήταν τόσο πιεστική, που ήταν αμφίβολο κατά πόσο η Κυπριακή Κυβέρνηση θα μπορούσε να την αντέξει. Ωστόσο, ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας εμφανιζόταν τόσο αποφασιστικός για την αγορά τους, στο βαθμό που έκανε τον κυπριακό ελληνισμό να αισθάνεται υπερήφανος που ο πρόεδρός του αντιστεκόταν εις πείσμα των ξένων πιέσεων.
ΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ
Ποιο ήταν, όμως, το παρασκήνιο για τη ματαίωση της έλευσης των πυραύλων S-300 στην Κύπρο και ποιο ήταν οι κυριότεροι λόγοι που έκαναν την Κύπρο και την Ελλάδα να ενδώσουν, ακυρώνοντας την απόφαση αυτή;
Ο πρώτος λόγος ήταν το γεγονός ότι ο τότε Πρόεδρος της Γαλλίας Ζακ Σιράκ διεμήνυσε στην Λευκωσία ότι σε περίπτωση που η Κύπρος εγκαταστήσει στο έδαφος της τους πυραύλους S-300, τότε θα διακόπτονταν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Κύπρου με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο δεύτερος λόγος ήταν η αντίθεση της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία θεωρούσε ότι η εγκατάσταση των πυραύλων θα δημιουργούσε προβλήματα και η ίδια δεν ήταν σε θέση να καλύψει στρατιωτικά την Κύπρο σε περίπτωση επεισοδίων.
Αυτά είχαν τονιστεί στη διάρκεια δύο συνεδριών του Εθνικού Συμβουλίου στις 24 και στις 29 Δεκεμβρίου 1998.
Την περίοδο της μεταφοράς των S-300 στο Τυμπάκι Ηρακλείου υπήρξαν αντιδράσεις από την τοπική αυτοδιοίκηση.
ΠΡΩΤΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΤΟ ΤΥΜΠΑΚΙ
Τι συζήτησαν οι κάτοικοι με τον Άκη Τσοχατζόπουλο για τους S-300.
Θέμα εβδομάδων είναι πλέον η άφιξη των πυραυλικών αντιαεροπορικών συστημάτων S-300 στην Κρήτη, με πρώτο σταθμό στοΤυμπάκι Ηρακλείου όπου θα γίνουν οι απαιτούμενες σε πρώτη φάση εργασίες συναρμολόγησής τους για να προωθηθούν στη συνέπεια στα σημεία εγκατάστασής τους.
Αν στην περίπτωση της Κύπρου το θέμα των S-300 δημιούργησε «εξωτερικό μέτωπο» που ακύρωσε την εγκατάσταση των πυραύλων, για την Κρήτη και συγκεκριμένα για την περιοχή της Μεσαράς, όπου βρίσκεται το Τυμπάκι, το θέμα φάνηκε να προκαλεί «εσωτερικό μέτωπο» αντίδρασης στην προοπτική εγκατάστασής των πυραύλων. Οι ανησυχίες και η αντίθεση των κατοίκων στην εγκατάσταση των πυραύλων εκφράστηκαν με ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου Τυμπακίου, από τη σύσταση ειδικής επιτροπής του δήμου για την διερεύνηση του θέματος, αλλά και την δημιουργία κίνησης πολιτών αντίθετης στη μετατροπή του ανενεργού στρατιωτικού αεροδρομίου της πόλης σε πυραυλική βάση. Κοινή γραμμή όλων των αντιδράσεων ήταν οι καταστρεπτικές συνέπειες που μπορεί να έχει μια τέτοια απόφαση για τον τουρισμό.
Οι διευκρινίσεις που δόθηκαν από την ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας για το ότι στο Τυμπάκι οι S–300θα πάνε μόνογια συναρμολόγηση στη συνέχεια θα μεταφερθούν στις αρχικές έντονες αντιδράσεις.
Σε ό,τι αφορά το θέμα της μεταφοράς των πυραύλων στην Κρήτη, αυτό που πρέπει να επισημανθεί είναι η χθεσινή επίσημη ανακοίνωση του Ρωσικού Υπουργείου Άμυνας, σύμφωνα με την οποία ολοκληρώθηκε με επιτυχία ειδική άσκηση με αντικείμενο την αερομεταφορά πυραύλων S–300.
Τόσο ο υφυπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Δ. Αποστολάκης, όσο και ο επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Εξοπλισμών κ. I. Σμπώκος, μιλώντας στο «Έθνος της Κυριακής», διαβεβαιώνουν ότι το Τυμπάκι θα αποτελέσει τον πρώτο και πολύ σύντομο σταθμό των πυραυλικών συστημάτων, αφού η τοποθέτησή τους για επιχειρησιακή ανάπτυξη δεν έχει καμιά σχέση με οποιαδήποτε περιοχή της Μεσαράς. Το Τυμπάκι θα παίξει το ρόλο του για την παραλαβή και τη συναρμολόγηση των πυραύλων, υποστήριξαν και οι δύο εκπρόσωποι του ΥΕΘΑ. Ούτως ή άλλως, το ρωσικό πυραυλικό σύστημα είναι πλήρως αυτοκινούμενο, ως εκ τούτου δεν είναι άκρως απαραίτητο να επιλεγεί μία και μόνο θέση μόνιμης εγκατάστασης.
Εξάλλου η θέση στην οποία βρίσκεται το Τυμπάκι (ακριβώς στο μέσον της Νότιας Κρήτης, στα σύνορα των νομών Ηρακλείου και Ρεθύμνου) επιχειρησιακά δεν εξυπηρετεί αφού σε περίπτωση ανάγκης το βεληνεκές των πυραύλων εξαντλείται περίπου στα ανατολικά παράλια της Κρήτης.
Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκαν και οι διαβεβαιώσεις που έδωσαν ο υπουργός εθνικής άμυνας Άκης Τσοχαντζόπουλος στην αντιπροσωπία που τον επισκέφθηκε την περασμένη εβδομάδα στο γραφείο του στο Πεντάγωνο. Απαρτιζόταν από τον Νομάρχη Ηρακλείου Ι. Γαρεφαλάκη, τον πρόεδρο του Νομαρχιακού Συμβουλίου Τ. Ταγαράκη, το Δήμαρχο Τυμπακίου Α. Κουρτάκη και τον Αντιδήμαρχο κ. Λενακάκη.
«Μας διαβεβαίωσε ο υπουργός ότι το Τυμπάκι οι πύραυλοι θα συναρμολογηθούν και μετά θα φύγουν από τον προορισμό τους, λέει στο «Έθνος της Κυριακής» ο αντιδήμαρχος κ. Λενακάκης, «Μιλάμε για δουλειά που θα διαρκέσει λιγότερο από έξι μήνες. Η περιοχή μας δεν προσφέρεται ούτως ή άλλως για την εγκατάσταση των πυραύλων, αφού εκεί δεν εξυπηρετούν απολύτως τίποτα. Αυτό μας είπε και ο ίδιος ο υπουργός, ο οποίος ήταν ιδιαίτερα αναλυτικός και σαφής. Μας διαβεβαίωσε επίσης ότι δεν υπάρχει καμιά απολύτως σκέψη να επαναδραστηριοποιηθεί στρατιωτικά το αεροδρόμιο»
Μας δήλωσε ότι πρόθεση του υπουργείου είναι να έρθει στο Τυμπάκι η ηγεσία του για να ενημερώσει από κοντά τους κατοίκους», λέει ο δήμαρχος χ. Κουρτάκης. «Από μόνος του επίσης ο υπουργός μας ρώτησε αν ενδιαφερόμαστε να λειτουργήσει το αεροδρόμιο ως πολιτικό.
Πάγιο αίτημα
Του απαντήσαμε ότι αποτελεί ένα πάγιο αίτημα των κατοίκων της περιοχής μας. Αφού από μόνος του ο Υπουργός έθεσε το θέμα φαίνεται ότι επί τέλους επίκειται η λειτουργία του αεροδρομίου ως πολιτικό αεροδρόμιο. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούμε να μεταφέρουμε τα αγροτικά μας προϊόντα στην Ευρώπη, αλλά και θα φτάνουν πτήσεις τσάρτερ για την ακόμη μεγαλύτερη τουριστική αξιοποίηση της περιοχής»
Το στρατιωτικό αεροδρόμιο του Τυμπακίου ουσιαστικά σήμερα είναι ανενεργό. Σποραδικά προσγειωνόταν σ’ αυτό μεταγωγικά C 130 ή ψεκαστικά αεροσκάφη. Η κατασκευή του αεροδρομίου είναι ένα γεγονός που προκαλεί συναισθηματικές φορτίσεις στην περιοχή αφού για το λόγο αυτό το 1942, οι Γερμανοί είχαν ισοπεδώσει το Τυμπάκι.
Σήμερα πλέον το αεροδρόμιο καλύπτει έκταση 1.000 στρεμμάτων με δύο διαδρόμους, «Η επιλογή της πόλης μας νομίζω πως έγινε γιατί υπάρχει η υποδομή για να συναρμολογηθούν οι πύραυλοι»,.. μας λέει ο κ. Λενακάκης. «Υπάρχει η κτιριακή υποδομή, όπου 6α μπορούν να μείνουν όλοι οι ειδικοί και οι αξιωματικοί που χρειάζονται».
Πριν από 4 μήνες εξάλλου, σύμφωνα με δημοπράτηση έργων του ΓΕΑ, προγραμματίστηκε η κατασκευή νέων χώρων αποθήκευσης (τολ) για φορτηγά, στο αεροδρόμιο του Τυμπακίου.
Άλλα δύο θέματα που τέθηκαν προς συζήτηση με τον υπουργό Εθνικής Άμυνας από την ηγεσία του δήμου Τυμπακίου ήταν η κατασκευή παραλιακού δρόμου που θα ενώνει τις παραλίες της περιοχής και η μόνιμη παρουσία στην πόλη ενός ελικοπτέρου για αερομεταφορές επειγόντων περιστατικών.
«Η κατασκευή του παραλιακού δρόμου θα συμβάλει στην τουριστική ανάπτυξη ολόκληρης της περιοχής των νέων ορίων του δήμου μας», μας λέει ο κ.Κουρτάκης.
«Οι S-300 ούτως ή άλλως, δεν θα μπορούσαν να εγκατασταθούν στο Τυμπάκι», λέει ο αντιδήμαρχος Ανδρέας Λενακάκης.
«Η πολιτική χρήση του αεροδρομίου είναι παλιό και επιτακτικό αίτημα των κατοίκων της περιοχής μας», τονίζει ο δήμαρχος Τυμπακίου Αντώνης Κουρτάκης.
Η δημοσιογραφική αποστολή μαζί με τους στρατιωτικούς ακολούθους και με την συνοδεία της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας αφίχθη στα Χανιά με στρατιωτικό αεροσκάφος της πολεμικής αεροπορίας S-130 και αμέσως ύστερα από την καθιερωμένη ενημέρωση, αναχώρησε για το πεδίο βολής όπου έγιναν οι δοκιμαστικές βολές των S-300.
Η πρώτη βολή S-300 από ελληνικό έδαφος έγινε από το Πεδίο Βολής Κρήτης, στο Ακρωτήρι Χανίων.
Από το Μάρτιο του 1999 όταν τα ρωσικά συστήματα έφθασαν στη Κρήτη πολλοί περίμεναν αυτοί τη στιγμή και ακόμη περισσότεροι προσπάθησαν και κατάφεραν μέχρι σήμερα να την αποτρέψουν.
Οι καιρικές συνθήκες δεν ήταν ιδανικές -όχι για το σύστημα αλλά για την πτήση του εναέριου στόχου- αλλά δεν στάθηκαν ικανές να εμποδίσουν τη Βολή των S-300 η οποία πήγε καλά όπως λένε οι πρώτες εκτιμήσεις.
Η αξιοπιστία του ρωσικού αντιαεροπορικού – αντιπυραυλικού συστήματος δεν έχει τεθεί ποτέ και από κανέναν σε αμφισβήτηση.
Στην πρώτη αυτή βολή – από το 1999 – που μεταφέρθηκαν οι S-300 στην Κρήτη, παρευρέθησαν ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας κ.Δ.Αβραμόπουλος, με τον Υπουργό Άμυνας της Κύπρου κ.Φωτίου,
Τον κ. Αβραμόπουλοσυνόδευαν, οΑρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Μιχαήλ Κωσταράκος, ο Αρχηγός ΓΕΣ Αντιστράτηγος Αθανάσιος Τσέλιος, ο Αρχηγός ΓΕΝ Αντιναύαρχος Ευάγγελος Αποστολάκης ΠΝκαι ο Αρχηγός ΓΕΑ Αντιπτέραρχος (I) Ευάγγελος Τουρνάς.
Επίσης την βολή παρακολούθησαν δεκάδες Αμυντικοί Ακόλουθοι και παρατηρητές από ολόκληρο τον κόσμο.
ΔΗΛΩΣΗ ΥΕΘΑ ΔΗΜΗΤΡΗ ΑΒΡΑΜΟΠΟΥΛΟΥΜΕΤΑ ΤΗΝ ΛΗΞΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ «ΛΕΥΚΟΣ ΑΕΤΟΣ 2013» ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ
Την ισχυρή βούληση της Ελλάδας να εγγυηθεί την ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή απέδειξε η επιτυχής βολή των πυραύλων S-300 από την Κρήτη, η οποία πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά. Αυτό είναι το νόημα της δήλωσης που έκανε ο Υπουργός Εθνικής Αμύνης Δημήτρης Αβραμόπουλος, ο οποίος διαβεβαιώνει τον ελληνικό λαό ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις εγγυώνται την ακεραιότητα, τη σταθερότητα και τη γαλήνη.
Ειδική αναφορά έκανε ο κ. Αβραμόπουλος στην ιδιαίτερη συνεισφορά που έκαναν οι Κύπριοι αδελφοί μας, προσφέροντας τους S-300 στην Ελλάδα για να ενισχύσουν τους μηχανισμούς αποτροπής οποιοσδήποτε απειλής.
Το πλήρες περιεχόμενο της δήλωσης που έκανε ο Υπουργός Εθνικής Αμύνης έχει ως ακολούθως:
«Σήμερα εδώ στην Κρήτη ζήσαμε ένα μεγάλο γεγονός.
Έπειτα από 14 χρόνια πραγματοποιήθηκε η πρώτη δοκιμαστική βολή ενός εκ των πλέον συγχρόνων αμυντικών συστημάτων που εξασφαλίζουν αποτελεσματικά την αεράμυνα της χώρας, των S – 300.
Το αποτέλεσμα το είδατε, η βολή στέφθηκε από εντυπωσιακή επιτυχία»