Μετά το τέλος της πανδημίας είναι πιθανό να διαφοροποιηθούν οι εφοδιαστικές αλυσίδες για να περιοριστεί η εξάρτηση από την Κίνα. Κανείς όμως δεν μπορεί να απεξαρτηθεί πλήρως, σχολιάζει από το Πεκίνο ο Φρανκ Ζίρεν.Η πανδημία του κορωνοϊού αποκάλυψε μια «ανεύθυνη και παράλογη» οικονομική εξάρτηση από την Κίνα, τόνισε πρόσφατα ο γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ. Μέχρι σήμερα κανένας γερμανός πολιτικός δεν έχει προχωρήσει σε παρόμοια δήλωση, προφανώς επειδή το 47% των γερμανικών εξαγωγών πηγαίνει στην Κίνα, ενώ το γαλλικό ποσοστό ανέρχεται «μόλις» στο 18%. Μόνο όσον αφορά τα φάρμακα ο γερμανός υπουργός Υγείας Γενς Σπαν θεωρεί ότι η Γερμανία, η οποία εισάγει σήμερα το 40% από τη Κίνα, θα πρέπει να περιορίσει την εξάρτησή της διότι, όπως τονίζει ο υπουργός, εδώ καθοριστική δεν είναι η τιμή, αλλά η διαθεσιμότητα.
Λόγω του κορωνοϊού έχει διακοπεί παγκοσμίως το 80% των εφοδιαστικών αλυσίδων. Προς το παρόν ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης είναι η μεταφορά προϊόντων δια αέρος. Όμως δεν έχουν όλες οι επιχειρήσεις την οικονομική δυνατότητα να το πράξουν.
Η τιμή θα βρίσκεται στο επίκεντρο και μετά τη κρίση
Το πρόβλημα είναι ότι ο ρόλος της Κίνας σήμερα στηn παγκόσμια οικονομία είναι πολύ πιο σημαντικός από την εποχή της πανδημίας SARS το 2002 και το 2003. Ο φόβος επανάληψης τέτοιων προβλημάτων είναι ωστόσο διάχυτος. Προφανώς γι’ αυτό το αμερικανικό περιοδικό Forbes χαρακτηρίζει την πανδημία του κορωνοϊού «κύκνειο άσμα της Κίνας ως τόπου παραγωγής αγαθών για ολόκληρο τον πλανήτη». Σύμφωνα με το περιοδικό, μετά το τέλος της κρίσης αυτής κανείς δεν θα εμπιστευθεί ξανά την Κίνα. Ενδεχομένως όμως το Forbes να υποτιμά τις ισχυρές και πολύπλοκες εξαρτήσεις της παγκόσμιας οικονομίας από τη Κίνα, που δεν είναι τόσο εύκολο να διακοπούν, όπως ίσως φαίνεται με μια πρώτη ματιά. Η παραγωγή απλών προϊόντων, όπως t-shirt ή παπουτσιών, έχει ήδη μεταφερθεί σε γειτονικές χώρες της Κίνας. Ως προς τα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας όμως, των οποίων οι εφοδιαστικές αλυσίδες είναι πιο πολύπλοκες, η Κίνα παίζει διεθνώς ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο.
Για τις μεγάλες εταιρίες δεν συντρέχει κανένας λόγος να συγκεντρώσουν την παραγωγή τους σε μια και μόνο περιοχή. Αρκεί να αναλογιστούμε ότι μόνο για τη δημιουργία αποθεμάτων θα πρέπει να δαπανηθούν μεγάλα, αν και όχι υπέρογκα ποσά, τα οποία θα έχουν εν τέλει αντίκτυπο στην τελική τιμή του προϊόντος. Οι πελάτες όμως θα ξεχάσουν πολύ γρήγορα τον ιό μόλις ξεπεραστεί η κρίση του κορωνοϊού και δεν θα θελήσουν να πληρώσουν περισσότερα για το προϊόν. Ο παράγων κόστος ήταν και θα είναι καθοριστικός. Και εδώ η Κίνα διαθέτει ένα ισχυρό συγκριτικό πλεονέκτημα.
Ολοένα και σημαντικότερος ο ρόλος της Κίνας
Η σημασία της Κίνας ως τόπου παραγωγής, αλλά και ως αγοράς διάθεσης προϊόντων αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια. Δεν αποκλείεται να περιοριστεί στην Κϊνα η παραγωγή για την ευρωπαϊκή αγορά, σίγουρα όμως θα αυξηθεί η παραγωγή για την ίδια την κινεζική και την ασιατική αγορά. Σ’ αυτή την αύξηση της παραγωγής θα συμμετάσχουν και γερμανικές εταιρείες. Εκτός αυτού όμως δεν θα πρέπει να λησμονούμε ότι σε τομείς, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία και η κατασκευή βιομηχανικών ή χημικών προϊόντων, η Κίνα είναι πολύ πιο μπροστά από πολλές άλλες χώρες, κυρίως όσον αφορά τις μονάδες παραγωγής και τις εφοδιαστικές αλυσίδες. Το μόνο που μπορεί να περιορίσει την εξάρτηση από την Κίνα είναι ότι και άλλες ασιατικές χώρες πλησιάζουν με γοργά βήματα τα υψηλά κινεζικά στάνταρντ παραγωγής.
Όσο κι αν κάποιοι σκληροπυρηνικοί αμερικανοί πολιτικοί μιλούν πλέον για «απο-παγκοσμιοποίηση», οι εξελίξεις στην παγκόσμια αγορά παραπέμπουν πολύ περισσότερο σε μια ακόμα μεγαλύτερη σύσφιξη των παγκόσμιων οικονομικών σχέσεων και εξαρτήσεων. Οι δεσμοί αυτοί όμως θα μπορούσαν να περάσουν μια διαδικασία… εξορθολογισμού. Θα αποτελούσε, για παράδειγμα, πρόοδο αν επιτυγχάναμε να μην κάνουν εξαρτήματα το γύρο του κόσμου για να συναρμολογηθούν κάπου και στη συνέχεια να ταξιδέψουν και πάλι εκεί από όπου ξεκίνησαν. Αυτό όμως μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν αρχίσουμε να συνυπολογίζουμε στη συνολική τιμή ενός προϊόντος το κόστος της κλιματικής αλλαγής. Πρόκειται, αναμφίβολα, για έναν ηράκλειο άθλο.
Φρανκ Ζίρεν, Πεκίνο
Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργκόπουλος