Επιμέλεια: Ευθύμιος Χατζηϊωάννου.
Από τη Ρωσία προμηθεύονται πλέον το μεγαλύτερο μέρος του αργού πετρελαίου τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ), τα οποία καλύπτουν περί το 70% της εγχώριας αγοράς πετρελαιοειδών. Έτσι η Ρωσία πωλεί στην χώρα μας το αναλογικά συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του αργού πετρελαίου, που κατεργάζονται τα ΕΛΠΕ για την παραγωγή καυσίμων, μετά την παύση των συναλλαγών μας με το Ιράν.
Συγκεκριμένα, το 2012, σύμφωνα με δημοσίευμα της οικονομικής εφημερίδας «Ημερησία», το 43,7% του αργού πετρελαίου, που προμηθεύτηκαν τα Ελληνικά Πετρέλαια, προήλθε από τη Ρωσία, έναντι αντίστοιχου ποσοστού 32% το 2011. Συγχρόνως, το ποσοστό πετρελαίου που προήλθε από το Ιράν περιορίστηκε σε 9,2%, από 31,4% που ήταν το 2011.
Οι σχετικές ποσότητες ιρανικού πετρελαίου είχαν παραδοθεί το τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2012, πριν τεθεί σε ισχύ η απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για απαγόρευση των πετρελαϊκών συναλλαγών με το Ιράν.
Δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής αργού πετρελαίου στα ΕΛΠΕ το περασμένο έτος ήταν η Λιβύη με ποσοστό 17,5%, έναντι 8,6% το 2011, ακολουθούμενη από το Καζακστάν με 14,4% έναντι 9,1% το 2011 και τη Σαουδική Αραβία με 6,1% έναντι επίσης 6,1% το 2011.
Οι υπόλοιπες ποσότητες αργού πετρελαίου (9,1% το 2012) προήλθαν κυρίως από αγορές μεμονωμένων φορτίων (5,9% από την Αίγυπτο και 6,9% από την ελεύθερη αγορά το 2011).
Η παύση της προμήθειας πετρελαίου από το Ιράν, λόγω της απαγόρευσης που έχει επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση, σήμανε για τα ΕΛΠΕ όχι, απλώς, αναπροσανατολισμό της εμπορικής τους πολιτικής, αλλά και επιβάρυνση των οικονομικών αποτελεσμάτων τους, καθώς προκάλεσε “αύξηση του κόστους τροφοδοσίας” του ομίλου με αργό πετρέλαιο, συμβάλλοντας στη μείωση της κερδοφορίας τους.
Σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ανέρχονται τα χρέη της Ελλάδας προς το Ιράν
Επιπροσθέτως, η αναγκαστική παύση των κάθε είδους πετρελαϊκών συναλλαγών με το Ιράν έχει προκαλέσει ανεπιθύμητες παρενέργειες στις σχέσεις των ΕΛΠΕ με την ιρανική, εθνική εταιρεία πετρελαίου (NIOC – National Iranian Oil Company), λόγω αντικειμενικής, αθέλητης αδυναμίας των ΕΛΠΕ να εξοφλήσουν τις οφειλές τους για τις προμήθειες ιρανικού πετρελαίου της περιόδου Ιανουαρίου-Μαρτίου 2012.
Οι οφειλές αυτές ανέρχονται, κατά πληροφορίες, σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ και παραμένουν ανεξόφλητες, λόγω της άρνησης του διεθνούς τραπεζικού συστήματος να διεκπεραιώσει την πληρωμή, εν ονόματι των επαπειλούμενων κυρώσεων, είτε από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είτε από την πλευρά των ΗΠΑ, προς κάθε εταιρεία, που συναλλάσσεται με ιρανικές τράπεζες και ιρανικές κυβερνητικές εταιρείες για πετρελαϊκά προϊόντα.
Τα ΕΛΠΕ έχουν ενημερώσει τη NIOC, ότι προσπαθούν συνεχώς και επιθυμούν, αλλά αδυνατούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις του σχετικού μακροπρόθεσμου συμβολαίου και να εξοφλήσουν την οφειλή τους, καθώς αυτό οφείλεται σε “νομικές περιστάσεις, πέρα από τον έλεγχό τους”.
Πηγές των ΕΛΠΕ ανέφεραν, ότι η επιχείρηση έχει ενημερώσει και την πρεσβεία του Ιράν στην Αθήνα για την επιθυμία της να εξοφλήσει άμεσα τις υποχρεώσεις της, αρκεί να εξευρεθεί τρόπος συμβατός με το πλαίσιο της απόφασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, αντίστοιχη αδυναμία να εξοφλήσουν οφειλές τους προς την εταιρεία πετρελαίου του Ιράν έχουν εκδηλώσει και άλλα ευρωπαϊκά διυλιστήρια. Από τον Απρίλιο του 2012 οι εισαγωγές ιρανικού αργού πετρελαίου στην Ελλάδα έχουν μηδενιστεί.