Κάποτε το επάγγελμα του πιλότου ήταν για πολλούς όνειρο. Σήμερα, σε πολλές εταιρείες όπως στη Ryanair είναι σχεδόν εφιάλτης. Οι πιλότοι πρέπει να πληρώνουν όχι μόνο την εκπαίδευσή τους αλλά και το νερό στο πιλοτήριο.Σήμερα Νέα Υόρκη, την επόμενη εβδομάδα Μπανγκόκ, διανυκτερεύσεις σε πολυτελή ξενοδοχεία. Κάποτε το επάγγελμα του πιλότου είχε αίγλη, ωστόσο τα τελευταία χρόνια η αίγλη αυτή έχει ξεθωριάσει. Ο λόγος είναι ότι πλέον υπάρχει ένα “προλεταριάτο” από νεαρούς πιλότους, οι οποίοι για να κάνουν το όνειρό τους πραγματικότητα και να πετάξουν στους αιθέρες πρέπει να βάλουν πολύ βαθιά το χέρι στην τσέπη. Πληρώνουν οι ίδιοι την εκπαίδευσή τους και συχνά δεν βρίσκουν μόνιμη θέση εργασίας σε κάποια αεροπορική εταιρεία. Τα χρέη τους ανέρχονται σε 150.000 ευρώ και ίσως ακόμη περισσότερα, με στόχο να καταφέρουν κάποτε να γίνουν επαγγελματίες πιλότοι.
Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα, έχοντας ολοκληρώσει την θεωρητική τους εκπαίδευση αλλά και την πρακτική σε επίπεδο προσομοίωσης, πρέπει και πάλι να πληρώσουν για τη θέση του συγκυβερνήτη σε επιβατικά αεροπλάνα. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που όλο και λιγότεροι νέοι θέλουν να γίνουν πιλότοι.
Στην Ryanair, για παράδειγμα, οι συνθήκες εργασίας για τους πιλότους είναι ιδιαίτερα άσχημες. Είναι η μεγαλύτερη αεροπορική εταιρεία της Ευρώπης και τον περασμένο χρόνο μετέφερε 128 εκατομμύρια επιβάτες. Πρόκειται για μια από τις πιο φθηνές αεροπορικές εταιρείες στον κόσμο και έναν από τους χειρότερους εργοδότες. Οι πιλότοι της Ryanair αποφάσισαν να συνδικαλιστούν και για το λόγο αυτό έχει ξεκινήσει ένα κύμα απεργιών. Προηγουμένως πολλοί πιλότοι εγκατέλειψαν την Ryanair και μόνο πέρυσι ο αριθμός τους έφθασε στους 700.
Πιλότοι «ελεύθεροι συνεργάτες»
«Αυτό δεν με εκπλήσσει» δηλώνει ο Τζειμς Άτκινσον, ο οποίος εργάστηκε ως πιλότος στην Ryanair από το 2006 μέχρι το 2014. Σήμερα δουλεύει σε μια κινεζική εταιρεία και αμείβεται πολύ καλύτερα. Στην Ryanair ο μισθός για έναν πρωτοδιοριζόμενο πιλότο ανέρχεται στα 25.000 με 30.000 ευρώ μεικτά το χρόνο. Μετά από πέντε χρόνια εμπειρίας μπορεί να ανέλθει στις 70.000 ευρώ ενώ οι έμπειροι πιλότοι κερδίζουν μέχρι 130.000 ευρώ ετησίως. Οι κινεζικές εταιρείες δίνουν στους έμπειρους πιλότους 300.000 ευρώ ετησίως.
Είναι η πολιτική της εταιρείας, οι πιλότοι και το προσωπικό γενικότερα να πληρώνεται με βάση τους μισθούς που ισχύουν στη χώρα στην οποία ζουν οι εργαζόμενοι και συχνά δεν διαθέτουν μόνιμη θέση. Τους θεωρούν ελεύθερους συνεργάτες, «επιχειρηματίες», οι οποίοι θα πρέπει να πληρώνουν από την τσέπη τους διπλάσια ποσά στην κοινωνική ασφάλιση.
Η μονιμοποίηση των πιλότων είναι ένα από τα κύρια αιτήματά τους. Ακόμη οι εργαζόμενοι δεν παίρνουν χρήματα για υπερωρίες που αναγκάζονται να κάνουν όταν υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις και δεν λαμβάνουν χρήματα για φαγητό ή απαραίτητες διανυκτερεύσεις.
Οι πιλότοι είναι αναγκασμένοι να πληρώνουν για όλα, ακόμα και για το νερό ή τον καφέ μέσα στο πιλοτήριο, όπως λέει ο Τζέιμς Άτκινσον, ο οποίος εγκατέλειψε την Ryanair και εργάζεται πλέον αλλού, υπό αξιοπρεπείς συνθήκες.
Αντρέας Σπετ / Μαρία Ρηγούτσου