Ένα Μουντιάλ διαφορετικό από τα άλλα

Εν μέσω σκανδάλων, αιτιάσεων και απειλών για μποϊκοτάζ, το δεύτερο Μουντιάλ σε ασιατικό έδαφος γιορτάζει πρεμιέρα την Κυριακή. Ποια είναι τα φαβορί για το κύπελλο;Αν έχετε εισιτήρια για το Μουντιάλ του Κατάρ, σας περιμένει μία αξέχαστη εμπειρία. Εκτός αν πίνετε αλκοόλ, αν συμπεριφέρεστε αναιδώς, αν είστε επιρρεπείς στο περιστασιακό σεξ ή αν ανήκετε στην ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, οπότε πάλι σας περιμένει μία αξέχαστη εμπειρία, που όμως θα προτιμούσατε να αποφύγετε, διότι οι ως άνω συμπεριφορές επισύρουν ποινές στο κατά τα άλλα φιλελεύθερο Εμιράτο. Αν πάλι βλέπετε το Μουντιάλ από τον καναπέ σας, σίγουρα θα το απολαύσετε, αρκεί να μην αισθάνεστε ενοχές για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τον παραγκωνισμό των γυναικών, τους χιλιάδες γκασταρμπάιτερ που πέθαναν σε συνθήκες εργασιακού Μεσαίωνα, τις φήμες για δωροδοκίες αθλητικών παραγόντων και αντιπάλων ποδοσφαιριστών με πετροδολάρια.

Δεν τίθεται για πρώτη φορά το ερώτημα για ανάρμοστες σχέσεις ή υπόγειες διαδρομές ανάμεσα στην πολιτική και τον αθλητισμό. Ήταν σωστή η ανάθεση του Μουντιάλ στο Κατάρ; Αλλά επίσης: Ήταν σωστό να δοθεί το Μουντιάλ του 1978 στη χούντα της Αργεντινής; Ήταν σωστό να τερματίσει άδοξα την καριέρα του ο «μάγος» Κρόιφ που αρνήθηκε να παίξει μπροστά στον στρατηγό Βιντέλα; Ήταν σωστό να χάσουν οι Αμερικανοί αθλητές μία εμπειρία ζωής στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1980 επειδή η ΕΣΣΔ εισέβαλε στο Αφγανιστάν για να βιώσει το «δικό της Βιετνάμ»; Ήταν σωστό να αποκλειστεί η Γιουγκοσλαβία από το EURO 1992 και να μαζεύουν τους Δανούς από τις παραλίες για να την αντικαταστήσουν;

Μιλώντας στην DW ο Γερμανός ποδοσφαιριστής Μπάστιαν Σβαϊνστάιγκερ, από τους πρωταγωνιστές της «Νατσιοναλμάνσαφτ» που κατέκτησε το Μουντιάλ του 2014 στη Βραζιλία, έλεγε: «Όταν λες ότι το Κατάρ δεν μπορεί να διοργανώσει Παγκόσμιο Κύπελλο, θα έπρεπε να είχες θέσει αυτό το θέμα πριν από χρόνια, όχι σήμερα. Τώρα είναι αργά κατά τη γνώμη μου, τώρα θα πρέπει να δώσουμε μία ευκαιρία στο Κατάρ και μετά ας αξιολογήσουμε την κατάσταση για να δούμε αν η απόφαση ήταν σωστή ή όχι».

Η «κατάρα» του τίτλου

Ας εστιάσουμε λοιπόν, έστω και για λίγο, σε αγωνιστικά θέματα. Σύμφωνα με βρετανικά γραφεία στοιχημάτων, στο Μουντιάλ του Κατάρ φαβορί είναι η Γαλλία, η Αγγλία, η Ισπανία, η Βραζιλία και η Αργεντινή. Φιλοδοξίες για διάκριση έχουν η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Ελβετία, η Ουρουγουάη. Ο Μπάστιαν Σβαϊνστάιγκερ θεωρεί φαβορί τη Γαλλία, δηλαδή την κάτοχο του τίτλου, δίνοντας το έναυσμα για μία μεγάλη συζήτηση μεταξύ των ποδοσφαιρόφιλων: Που οφείλεται η «κατάρα» του τίτλου, που χτυπάει ακόμη και τις καλύτερες ομάδες του κόσμου; Γιατί με εξαίρεση τη Βραζιλία (το μακρινό 1962) και την Ιταλία (το ακόμη πιο μακρινό 1934), καμία ομάδα ως τώρα δεν έχει καταφέρει να «υπερασπίσει» τον τίτλο της. Μάλιστα σε έξι διοργανώσεις η παγκόσμια πρωταθλήτρια δεν κατάφερε να περάσει ούτε στον δεύτερο γύρο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Γερμανία, που αποχαιρέτησε νωρίς το Μουντιάλ της Ρωσίας το 2018, αλλά και τη Γαλλία του Ζιντάν, η οποία κατάφερε να χάσει από τη Σενεγάλη στην πρεμιέρα του πρώτου ασιατικού Μουντιάλ, το 2002.

Όμως ας μην υποτιμήσει κανείς τη Γερμανία, που έχει δείξει ότι είναι «ομάδα τουρνουά» και πολλές φορές παίζει «τόσο, όσο» χρειάζεται για να κερδίσει. Σπεσιαλιτέ της Νατσιοναλμάνσαφτ είναι η ιδανική αξιοποίηση ευκαιριών και τα κρίσιμα γκολ στα τελευταία λεπτά του παιχνιδιού ή ακόμη και στις καθυστερήσεις. Έτσι προέκυψε ο περίφημος ορισμός του ποδοσφαίρου από τον Άγγλο Γκάρι Λίνεκερ: «Ποδόσφαιρο είναι ένα άθλημα, στο οποίο 22 παίκτες αγωνίζονται επί 90 λεπτά και στο τέλος κερδίζουν οι Γερμανοί». Βέβαια το ίδιο έλεγε, με ακόμη πιο απλά λόγια, ο θρυλικός προπονητής της Νατσιοναλμάνσαφτ Σεπ Χέρμπεργκερ, οδηγώντας τους Γερμανούς στον τίτλο το 1954: «Το παιχνίδι διαρκεί 90 λεπτά» και «η μπάλα είναι στρογγυλή». Υπέροχη η κινηματογραφική αφήγηση του Σένκε Βόρτμαν στη βραβευμένη ταινία «Το θαύμα της Βέρνης» το 2003, που θέλει τον Χέρμπεργκερ να εμπνέεται φιλοσοφημένα ρητά σε μεταμεσονύκτια συζήτηση με την …καθαρίστρια στο ξενοδοχείο της γερμανικής αποστολής.

Αυλαία για τον Μέσι, ελπίδες για την Αφρική

Το Μουντιάλ του Κατάρ θα είναι μάλλον η τελευταία ευκαιρία να θαυμάσουμε σε υψηλά επίπεδα απόδοσης κορυφαίους παίκτες, όπως ο Κριστιάνο Ρονάλντο, ο Λούκα Μόντριτς, ο Μάνουελ Νόιερ και ο Λιονέλ Μέσι. Ειδικά ο 35χρονος Μέσι, που συμπληρώνει πέντε συμμετοχές σε Μουντιάλ, έχει ήδη ξεκαθαρίσει ότι θα αποχωρήσει. Θα ήθελε βέβαια να αποχωρήσει κατακτώντας το Παγκόσμιο Κύπελλο, άλλωστε μόνο αυτός ο τίτλος του λείπει. «Είμαστε σε καλή κατάσταση, αλλά ας μην παρασυρόμαστε από την παράνοια του κόσμου και θεωρούμε ότι πάμε για τίτλο, πρέπει να προχωρούμε βήμα-βήμα», λέει ο Μέσι στην Mundo Deportivo.

Μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, οι Αφρικανοί κάνουν τα δικά τους όνειρα για τη μεγάλη διάκριση. Στο Κατάρ συμμετέχουν πέντε ομάδες από την Αφρική (Καμερούν, Σενεγάλη, Γκάνα, Μαρόκο, Τυνησία) και φιλοδοξία όλων θα είναι να προκριθούν, για πρώτη φορά, στα ημιτελικά ενός Παγκοσμίου Κυπέλλου. Το 2010 η Γκάνα είχε φτάσει κοντά στη μεγάλη διάκριση, αλλά έχασε από την Ουρουγουάη στις λεπτομέρειες. Πρόκριση στα προημτελικά έχουν πετύχει μέχρι σήμερα μόλις τρεις ομάδες από την Αφρική: η Γκάνα, το Καμερούν και η Σενεγάλη. «Χρειάζεται μακροπρόθεσμος σχεδιασμός, καλύτερη στρατηγική και επένδυση σε καλούς προπονητές», λέει στην DW ο Τυνήσιος Καρίμ Χαγκουί, πρώην παίκτης της γερμανικής Hannover 96. Αλλά όπως και να το κάνουμε, είναι και θέμα χρημάτων. Ο ετήσιος προϋπολογισμός της γαλλικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας FFT φτάνει τα 249 εκ. ευρώ. Για την ομοσπονδία του Καμερούν FECAFOOT κυμαίνεται στα 12,7 εκ. ευρώ…

Γιάννης Παπαδημητρίου