Kοινωνική πολιτική, καταπολέμηση της φτώχειας και δημιουργία θέσεων εργασίας είναι τα βασικά θέματα που θα απασχολήσουν την Κοινωνική Σύνοδο Κορυφής.Οι κοινωνικές προκλήσεις την περίοδο της πανδημίας ήταν και συνεχίζουν να είναι πολλές, ενώ την ίδια ώρα πολλά πρέπει να γίνουν ακόμη στο πεδίο της προστασίας των κοινωνικών δικαιωμάτων εντός ΕΕ, όπως είχε συμφωνηθεί το 2017. Aυτά τα θέματα αναμένεται να απασχολήσουν την άτυπη Κοινωνική Σύνοδο Κορυφής των Ευρωπαίων αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων που ξεκινά την Παρασκευή στο Πόρτο.
24 εκ των 27 ηγετών θα συμμετέχουν εξ αποστάσεως μέσω βιντεοκλήσης, όπως η καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ, γεγονός που μάλλον δυσαρεστεί τον πρωθυπουργό της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα, ο οποίος είχε θέσει την Κοινωνική Σύνοδο Κορυφής στο επίκεντρο της εξάμηνης πορτογαλικής προεδρίας της ΕΕ. Ήθελε μάλιστα η Γερμανία και η Ολλανδία να ακούσουν από πρώτο χέρι το κοινωνικό μήνυμα της Πορτογαλίας, μιας χώρας που επλήγη έντονα από τη λιτότητα την περασμένη δεκαετία.
Μετά από δύο διαδοχικές κρίσεις που έπληξαν την ΕΕ, στόχος της πορτογαλικής προεδρίας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι να θέσει και πάλι την κοινωνική ατζέντα στην κορυφή των ευρωπαϊκών προτεραιοτήτων. Και η Κομισιόν έχει άλλωστε καταρτίσει ένα στρατηγικό σχέδιο δράσης για την ενίσχυση των κοινωνικών δικαιωμάτων μέχρι το 2030.
Φιλόδοξα σχέδια των Βρυξελλών,
Βασικός παράγοντας του σχεδίου της Κομισιόν είναι η επίτευξη ποσοστού απασχόλησης τουλάχιστον 78% εντός της ΕΕ μέχρι το 2030, ενώ τουλάχιστον το 60% των ενηλίκων εργαζομένων θα πρέπει να παρακολουθεί μαθήματα επιμόρφωσης κάθε χρόνο. Επίσης ο αριθμός των ατόμων που κινδυνεύουν από τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό θα πρέπει να μειωθεί κατά τουλάχιστον 15 εκατομμύρια.
Ωστόσο, η εφαρμογή ενός τέτοιου φιλόδοξου κοινωνικού σχεδίου εναπόκειται εν τέλει στα ίδια τα κράτη-μέλη. Πολλές εθνικές κυβερνήσεις ασκούν κριτική στην κοινωνική πολιτική των Βρυξελλών, ενώ, σε άλλες περιπτώσεις, ζητήματα όπως η καθιέρωση κατώτατου μισθού σε όλα τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ εξακολουθούν να διχάζουν. Χώρες του ευρωπαϊκού νότου, όπως η Ιταλία, η Ισπανία ή η Πορτογαλία, δείχνουν πιο αποφασισμένες να βοηθήσουν τους κοινωνικά ευάλωτους, ενώ χώρες του ευρωπαϊκού βορρά ή της ανατολικής Ευρώπης φαίνονται πιο δύσκαμπτες να μετακινηθούν από παγιωμένα κοινωνικά και εργασιακά μοντέλα.
Την ίδια ώρα στην ΕΕ πολλά έχουν αλλάξει από την περίοδο της ευρωκρίσης και των σκληρών πολιτικών λιτότητας που είχαν επιβληθεί πχ. στην Ελλάδα, την Ισπανία ή την Πορτογαλία. Η αλλαγή πλεύσης προς ένα πιο αλληλέγγυο μοντέλο άρχισε, ωστόσο, να διαφαίνεται την περίοδο της κρίσης του κορωνοϊού με την συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης από τις συνέπειες του κορωνοϊού ύψους 750 δις ευρώ. Για τον πρωθυπουργό της Ισπανίας όμως αυτό από μόνο του δεν αρκεί, αλλά πρέπει η ΕΕ να προχωρήσει σε σαφείς δεσμεύσεις και σχέδια για την προώθηση της ευρωπαϊκής κοινωνικής ατζέντας. Και όπως δήλωσε λίγο πριν την έναρξη της Συνόδου ο Αντόνιο Κόστα: «Η εφαρμογή αυτών των πολιτικών στην πράξη είναι το καλύτερο εμβόλιο κατά της ανισότητας, του φόβου και του λαϊκισμού».
Δήμητρα Κυρανούδη (dpa, afp, reuters)
