Μουσείο Σοφίας Βέμπο

Γράφει η Θωμαϊς Παριανού.

Στις 11 Μαρτίου είχαμε την επέτειο του Θανάτου της Μεγάλης μας Σοφίας Βέμπο. Σαν αφιέρωμα στην μνήμη της, σας παραθέτω ένα παλαιότερο άρθρο μου, που είχα γράψει για την ίδρυση του Μουσείου της στην Θεσσαλονίκη, μετά από μία επίσκεψή μου εκεί :

Μία ασυγχώρητη παράλειψη των σύγχρονων ‘φωστήρων’ του Ελληνικού κράτους είναι το ότι αγνόησαν προκλητικά την ‘Τραγουδίστρια της Νίκης’, την μεγάλη μας ΣΟΦΙΑ ΒΕΜΠΟ και τίμησαν άλλους και άλλες που δεν την έφθαναν ‘ούτε στο νυχάκι της’. Ευτυχώς, το κενό αυτό ήρθε να το συμπληρώσει η ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ και συγκεκριμένα,ο Βασίλειος Νικόλτσιος, Συνταγματάρχης ε.α., φαρμακοποιός, Δ/ντής στο Ίδρυμα Μακεδονικού Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και συνεργάτης του Μακεδονικού Πολεμικού Μουσείου. Ο μεγάλος αυτός Μακεδόνας, (κατάγεται από τις Σέρρες) με μόνο του οδηγό την αγάπη του για την Ελληνική Ιστορία, έχει μία τεράστια συλλογή ευρημάτων/κειμηλίων, τα οποία έχει περισυλλέξει και τακτοποιήσει με το μεράκι του συλλέκτη και τα έχει τοποθετήσει στα Μουσεία, με τα οποία συνεργάζεται. Και η χρηματοδότησή του είναι, όπως λέει ο ίδιος χαριτολογώντας «από το Ταμείο Aπόρων Kορασίδων» δηλαδή, από την τσέπη του. Εκτός από τα προαναφερθέντα, ο κ. Β.Ν. συνεργάζεται με το Γ.Ε.Σ. για δημιουργία νέων (στρατιωτικού τύπου) Μουσείων και ανακαίνιση ήδη υπαρχόντων.

Μουσείο Σοφίας Βέμπο

Το Μουσείο ΣΟΦΙΑΣ ΒΕΜΠΟ στεγάζεται στο υπόγειο του Μακεδονικού Πολεμικού Μουσείου, στην Θεσσαλονίκη, και το ακόλουθο κείμενο είναι περίληψη απομαγνητοφώνησης από την ξενάγηση του κ. Νικόλτσιου.

«… Εδώ, στον χώρο αυτό, έχει στηθεί μια έκθεση με κειμήλια της Σοφίας Βέμπο, προσωπικά κειμήλια τα περισσότερα, τα οποία είχε μαζέψει μια φίλη της, η οποία ήταν πολύ μικρότερη στην ηλικία, και την θαύμαζε πριν την γνωρίσει, η ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΕΤΡΙΔΟΥ. Κάθε φορά που πήγαινε στην Αθήνα, συναντούσε τη Σοφία Βέμπο και μάζευε οτιδήποτε δικό της τής έδινε, ακόμα και τις λίστες για τα ψώνια. Έτσι, σιγά-σιγά, κατόρθωσε και μάζεψε πάρα πολύ υλικό, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου το βλέπουμε εδώ, αλλά δεν είναι μόνο αυτό, υπάρχει και άλλο υλικό στο σπίτι της. Θεώρησε καλό ότι αυτά τα πράγματα δεν πρέπει να είναι στις αποθήκες και στις ντουλάπες και, μετά από συνεννόηση με το Πολεμικό Μουσείο, αποφάσισε να παραχωρήσει τα υπάρχοντα εδώ ευρήματα για 25, καταρχάς, χρόνια, για να είναι κτήμα όλου του Ελληνικού Λαού (και εδώ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ).

Είναι αυτά τα κειμήλια, τα οποία βλέπετε στις προθήκες και στους τοίχους: Οι παρτιτούρες της, οι δίσκοι της (33, 45 και 78 στροφών), θεατρικές αφίσες και προγράμματα, βιβλία, γράμματα, τα σημειώματά της, οι προσωπικές της φωτογραφίες, τα φορέματά της, τα παπούτσια της και τα προσωπικά της αντικείμενα, που, όταν δεν τα ήθελε πια, τα δώριζε. Στην κα. Κατερίνα Πετρίδου χρωστάμε όλοι, γιατί διέσωσε αυτά, τα οποία θα είχαν πεταχτεί όλα και δεν θα είχαμε την δυνατότητα σήμερα να τα έχουμε εδώ.

Για την ιστορία της Βέμπο, νομίζω ότι την ξέρετε όλοι. Ήτανε μία πολύ γνωστή τραγουδίστρια πριν το ξέσπασμα του Ελληνο-Ιταλικού πολέμου. Κατά την διάρκεια του πολέμου, εντάχθηκε μέσα στο σύστημα εμψύχωσης του Ελληνικού Λαού και Στρατού και με απόλυτη επιτυχία, τραγουδώντας τα γνωστά ‘πολεμικά’ τραγούδια της, συνέβαλε στην νίκη. Αργότερα, έφυγε στην Μέση Ανατολή και συνέχισε την δράση της και, σχεδόν μέχρι τον θάνατό της, ήταν κοντά στις Ένοπλες Δυνάμεις, για οτιδήποτε την χρειάζονταν.».

Ο Βασίλης Νικόλτσιος

Εδώ, μία κυρία από το γκρουπ είπε: « Ξέρετε τι έλεγε στους νέους αξιωματικούς στην Μέση Ανατολή? ’Παιδιά, μην παντρευτείτε (αλλοδαπές), τόσα κορίτσια περιμένουν στην Ελλάδα’. Ο άντρας μου μού το είπε αυτό». Να ένας λόγος, ή μάλλον ένας από τους λόγους, που η Σοφία Βέμπο  δεν αρέσει στους σημερινούς ‘φωστήρες’.

Εμείς συμπληρώνουμε το βιογραφικό της, λέγοντας ότι η Σ. Βέμπο γεννήθηκε το 1910 στην Καλλίπολη της Ανατολικής Θράκης και το πραγματικό όνομά της ήταν ΕΦΗ ΜΠΕΜΠΟ. Μετά την Μικρασιατική καταστροφή ήλθε με την οικογένειά της στην Ελλάδα και τελικά εγκαταστάθηκαν στον Βόλο. ‘Πολεμικά’ θεωρούνται τα τραγούδια που τραγούδησε κατά την διάρκεια του Μεσοπολέμου, όπως ‘Βάζει ο Ντούτσε την στολή του΄,’Παιδιά, της Ελλάδος παιδιά’, ‘Στον πόλεμο βγαίνει ο Ιταλός’, ‘Μας χωρίζει ο πόλεμος’, κ.α. Εκτός από τα πολεμικά τραγούδια της, τραγούδησε και τα μετακατοχικά, όπου αναφερόταν στην άσχημη συμπεριφορά των Εγγλέζων και το ρίξιμο στην μοιρασιά της Ελλάδας, ως νικήτριας πολέμου, από τους συμμάχους (Κάνε κουράγιο Ελλάδα μου), στον Συμμοριτοπόλεμο (Το τραγούδι του Μωρηά), στην ανάσταση της Ελληνικής φυλής, της ΡΑΤΣΑΣ, όπως συνήθιζε να λέει, που τελικά της κόστισε τον διωγμό της από τους Γερμανούς και την φυγή της στην Μέση Ανατολή (Η Χωριάτα), το Παιδομάζωμα [Τα παιδιά μας, μας τ’αρπάξαν, Που να’στε τώρα (παιδιά αρπαγμένα)].

Η ίδια, γι’ αυτή την ένδοξη περίοδο της ζωής της, συνήθιζε να λέει: «Δεν τραγουδάω εγώ στα πολεμικά μου τραγούδια, τραγουδάει η ψυχή της πατρίδας, η ψυχή της ΡΑΤΣΑΣ, η ψυχή του αδούλωτου Λαού μας … Σε εκείνο τον πόλεμο, άλλοι έδωσαν την ζωή τους, τα χέρια τους, τα πόδια τους, τα μάτια τους, την υγεία τους. Εγώ τι έδωσα? Την φωνή μου που, καλή ή κακή, την έχω ακόμη ακέραιη και ζωντανή. Δεν μου χρωστάει λοιπόν τίποτα, ούτε το ελαφρό τραγούδι, ούτε η Ελλάδα. Εγώ τους χρωστάω τα πάντα, γιατί αυτά με κάνανε ΒΕΜΠΟ».

Εκτός από τα πολεμικά, ας πούμε, τραγούδια, είπε και ερωτικά, κοινωνικά, τύπου δημοτικά κ.α. Επίσης έπαιξε στο θέατρο και τον κινηματογράφο. Παντρεύτηκε με τον θεατράνθρωπο και στιχουργό σε πολλά από τα τραγούδια της, Μίμη Τραϊφόρο, το 1957. Αρχίζει να αραιώνει τις καλλιτεχνικές της εμφανίσεις την δεκαετία του ’60 και τις σταματά την δεκαετία του ’70, ως τον θάνατό της στις 11 Μαρτίου 1978. Ο σύζυγός της, Μίμης Τρα’ι’φόρος, της έγραψε στον τάφο της, το εξής επίγραμμα:

« Σοφία μου αλύγιστη, η δόξα σου είναι τόση.
Που δεν μπορεί, δεν γίνεται, πιο πάνω να ψηλώσει
Και η ψυχή σου ανέβηκε τόσο ψηλά απ’ το σώμα
Που είσαι Σοφία μου ουρανός, δεν είσαι πλέον χώμα. »

Μίμης Τραϊφόρος – Μάρτιος 1978

1 ΣΧΟΛΙΟ

  1. Αγαπητοί κύριοι, δεν υπάρχει Μουσείο Σοφίας Βέμπο. Η συλλογή μου, με κειμήλια της εθνικής μας τραγουδίστριας, στεγάζεται στο Πολεμικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ