Του δρ. καρδιολόγου Νίκου Ερρ. Ιωάννου. 

 M ν ή µ η  Ν ί κ ο υ  Λ ι β έ ρ δ ο υ

 Οι ρυθµικές φωνές των µαθητών και µαθητριών του Γυµνασίου Κυρηνείας «θέλουµε περίπατο  –  θέλουµε  περίπατο»  εκείνο  το  όµορφο  ανοιξιάτικο  πρωινό  δεν  βρήκαν ανταπόκριση από τον Καθηγητικό Σύλλογο και µε το κτύπηµα του κουδουνιού όλοι βρέθηκαν στα θρανία τους.

Στα µέσα της δεκαετίας του ’60 η είσοδος του Καθηγητή στην αίθουσα διδασκαλίας προκαλούσε  άµεση  έγερση  των  µαθητών  που  παρέµεναν  όρθιοι  µέχρι  να  καθίσει στην έδρα του.

Ο  25χρονος  νέος  φιλόλογος  µε  το  φουντωτό   µαλλί  και  το  ατσαλάκωτο κουστούµι  δεν  είχε  διάθεση  να  καθίσει  και  όπως  πηγαινοέρχονταν  µπροστά  στον µαυροπίνακα είπε:

«Καθίστε  παιδιά.  Έχετε  δίκιο  που  προτιµάτε  περίπατο  στην  Γλυκιώτισσα,  από  το κλείσιµο  µέσα στην τάξη. Όµως τώρα έχουµε δύο ώρες Νέα Ελληνικά. Θα σας δώσω την  ευκαιρία  να  κάνετε  την  απόδρασή  σας.  ∆ιαλέξτε  όποιο  θέµα  θέλετε  που  να σχετίζεται  µε  περίπατο  ή  εκδροµή  και  αναπτύξτε  το.  Ο  µόνος  περιορισµός  που έχετε, είναι να γράψετε σήµερα  σε απλή καθαρεύουσα. Προφανώς σε Έκθεση Ιδεών δεν υπάρχουν περιθώρια αντιγραφής γι’ αυτό κατεβαίνω στη βιβλιοθήκη για λίγα λεπτά.  Επιτέλους η βιβλιοθηκάριος βρήκε το «Κύπρον ου μ’ εθέσπισεν» του Γιώργου Σεφέρη. Ελπίζω   ο  καθένας   να   συγκεντρωθεί   στο   γραπτό  του  αφενός   για   να αποδώσει και αφετέρου να µην ενοχλεί τους άλλους. Θάθελα όµως κάποτε να γίνετε τόσο ώριµοι, που να γράφετε και διαγωνίσµατα χωρίς επιτήρηση».

Λίγο πριν αφήσει την αίθουσα κοντοστάθηκε στην πόρτα και είπε: « Κάτι άκουσα για μια κακή συνήθεια, το κάπνισµα. Εγώ δυστυχώς καπνίζω και αυτό ήδη άρχισε να µ’ ενοχλεί. Προσέξτε µην σας παρασύρουν οι µεγάλοι   στις   σπηλιές   της   Χρυσοκάβας   που  πηγαίνουν  να  καπνίσουν,   γιατί  οι παιδονόµοι έχουν ήδη µάθει γι’ αυτές. Αφήστε που αν αποκτήσετε µία κακή συνήθεια στα 15 πολύ δύσκολα θα την αποβάλετε».

Όταν µετά από λίγες µέρες έφερε τα τετράδια διορθωµένα, ένας µαθητής σήκωσε το χέρι και  ανήσυχος ρώτησε τον καθηγητή γιατί δεν διόρθωσε το γραπτό του. Γέλασε εκείνος καλόκαρδα και είπε: «Μην είσαι βιαστικός και µην περιµένεις την κρίση στην πρώτη σελίδα. Πήγαινε στο τέλος να δούµε τι έγινε».

Κάθισε ο µαθητής θορυβηµένος και άρχισε να γυρίζει µε αγωνία µία µία τις σελίδες του   γραπτού  του,  µέχρι  που  έφτασε  στο  τέλος  και  τότε  βρέθηκε  ενώπιον  µιας σελίδας,  όπου,  µε  κόκκινο  µελάνι  και  µεγάλα  γράµµατα  έγραφε:  «Εάν  επενέβαινα όπου ο  εκδροµικός  σου οίστρος σε παρέσυρεν εις την ∆ηµοτικήν,  το τετράδιόν σου θα µετεβάλλετο εις πεδίον πολυαιµάκτου µάχης!!!».

Βαθµολογία δεν φαινόταν πουθενά. Στη  αµηχανία του προσετέθη και αγωνία όταν ο Καθηγητής  του  ζήτησε  να  αναγνώσει  την  έκθεση  «Εξερεύνηση  της  θάλασσας  της Κερύνειας».   Παρακολούθησαν   όλοι   τις   κινήσεις   των   πολύχρωµων   γύλων,   τους αχινούς  που  άλλοι  ήταν  κατάµαυροι  και  µόνοι  και  άλλοι  πολύχρωµοι  µε  πολλά στολίδια  (πετραδάκια,  όστρακα,  φύκια) δείγµα ότι  ήταν αυγοµένοι.  Μπροστά τους πρόβαλλαν τα διάφορα  σχήµατα των βράχων, οι σπηλιές, τα καµουφλαρισµένα στα θαλάµια τους  χταπόδια  και οι µαρτυριάρες πέρκες που τα φανέρωναν. Αραιά και που   σκόρπια   θραύσµατα   από   αµφορείς,   κατάλοιπα   άλλων   εποχών.   Κάποιες µαθήτριες  δεν  κατάφεραν  να  κρύψουν  ένα  επιφώνηµα  φόβου  όταν  άκουσαν  την περιγραφή για το κεφάλι της σµέρνας  µε τα κοφτερά δόντια που µόλις  πρόβαλλε στην έξοδο της κρύπτης της.

Ο  βαθµός  που  πήρε  η  Έκθεση  δεν  έχει  σηµασία.  Το  τετράδιο,  καθώς  και  η  µπλε µάσκα  µε  το  µπαλάκι  του  πιγκ-πογκ  στο  σωλήνα  για  την  αναπνοή  του  µικρού εξερευνητή, έµειναν για πάντα στην κατεχόµενη Κερύνεια σε βέβηλα χέρια.

Εκείνο που δεν έσβησε όµως ποτέ, είναι η ανάµνηση της διδασκαλίας µε αφορµή την αυθαίρετη χρήση της δηµοτικής.

«Η γλώσσα µας, παιδιά µου, είναι ζωντανός οργανισµός. Είναι η µόνη εννοιολογική γλώσσα   στον  κόσµο  και  η  µοναδική  µε  τόσο  µακρά  πορεία.  Η  καθαρεύουσα,  η δηµοτική, καθώς  και οι ιδιωµατικές διάλεκτοι έχουν  κοινές ρίζες. Κάθε µορφή της έχει την αξία και τη χρησιµότητά της. Γι’ αυτό και στην καθηµερινή µας επικοινωνία µπορούµε   άνετα   να   χρησιµοποιούµε   την   καθοµιλουµένη,   αλλά   τίποτε   δεν   µας εµποδίζει να διανθίζουµε τον Λόγο µας µε φράσεις ή στοιχεία καθαρεύουσας. Ειδικά η  Κυπριακή  διάλεκτος  έχει  µια  εκπληκτική  συλλογή  από  λέξεις  και  φράσεις,  που ανάγονται   στον   Όµηρο,   και   επιβεβαιώνουν   την   Ελληνική   µας   συνέχεια. ∆εν απέρριψα  την  έκθεση  του  συµµαθητή  σας  γιατί  το  θέµα  του  ήταν  τέτοιο  που  η δηµοτική το απέδωσε πράγµατι καλύτερα. ∆εν θέλω όµως να πάρετε σαν δεδοµένο ότι θα  κάνετε πάντα χωρίς συνέπειες ό,τι σας περνάει από το µυαλό. Η πειθαρχία σε κάποιους κανόνες είναι προϋπόθεση για πρόοδο και προκοπή».

Πέρασαν λίγες µέρες και ήρθε ένα πρωινό που κανείς  δεν µπήκε  στις τάξεις. Όχι όµως  γιατί πήγαν περίπατο ή εκδροµή. Έπρεπε να αποχαιρετήσουν έναν συµπολίτη τους.

Ο  Αντρέας  είχε  ήδη  εγγραφεί  στην  Ιατρική  Σχολή  του  Εθνικού  Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου   Αθηνών.   Προηγείτο   όµως   το   καθήκον   προς   την   Πατρίδα.   Την προηγούµενη χρονιά, οι Τούρκοι ανέσυραν τα όπλα από τις «κρύπτες» και παραµονή Χριστουγέννων,   αιµατοκύλισαν   την  Κύπρο.  Είχε   αρχίσει  η  τελευταία  φάση   του µακρόπνοου σχεδιασµού της Τουρκίας για επανάκτηση της Κύπρου. Η Εθνική Φρουρά εδηµιουργήθη τότε για να ανακόψει αυτά τα σχέδια.

Ο  επίδοξος  ιατρός  ντυµένος  στο  χακί  καθόταν  σε  µια  άκρη  του  στρατοπέδου απορροφηµένος στο διάβασµα ενός από τα πρώτα βιβλία που θα τον συντρόφευαν στο  πρώτο έτος των σπουδών του. Τα κελαδίσµατα των πουλιών σταµάτησαν στο άκουσµα  του   άνανδρου,  απροειδοποίητου  πυροβολισµού.  Μαζί  µε  το  φοβισµένο πέταγµα των πουλιών, εκείνο το Μαρτιάτικο πρωινό, κατακερµατίστηκαν οι σκέψεις, διαλύθηκαν  τα  όνειρα,  κι   απέµεινε  το  ανοικτό  βιβλίο,  µατωµένο,  στις  πρώτες σελίδες….

Η εµπειρία πρωτόγνωρη για την µικρή µας πόλη. Το φέρετρο του 18χρονου φίλου µας  κι  αυριανού  ιατρού,  τυλιγµένο  στην  Ελληνική  σηµαία.  Παραστάτες  οι  νέοι εθνοφρουροί  και  σύσσωµη  η  Κερύνεια  στην  κατάµεστη  εκκλησία  και  τον  περίβολο του Αρχαγγέλου Μιχαήλ.

Πριν  από  το  «∆εύτε  λάβετε  τελευταίον  ασπασµόν»  ανέβηκε  στο  βήµα,  δίπλα  στο θρόνο του ∆εσπότη, ο νέος µας καθηγητής και µικροθείος του νεκρού.

Επικρατούσε απόλυτη σιωπή που την έσπασε η τρεµάµενη, αρχικά, φωνή του. Σιγά σιγά  όµως µέσα από τον θλιµµένο καταβεβληµένο ψυχικά και σωµατικά εκφωνητή του επικήδειου ανεδήθη ο Έλληνας ∆άσκαλος, ο ζυµωµένος µε την παράδοση και την ιστορία, ο απόγονος των αγωνιστών της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας.

Ο  χρόνος  σβήνει  από  τη  µνήµη  τις  λεπτοµέρειες  αλλά  ποτέ  δε  θα  ξεχαστεί  ένα µήνυµα που απευθυνόταν στους γυµνασιόπαιδες. Ακόµη και σήµερα νιώθω ότι αυτή η διδασκαλία Ελληνικών και Ελληνικότητος είναι χρήσιµη για όλους τους Κερυνιώτες, τους Κυπρίους, αλλά και κάθε κύτταρο του Ελληνισµού, όπου γης.

«Παιδιά   µου,   που   έχετε   το   προνόµιο   να   σπουδάζετε   στο   Ελληνικό   Γυµνάσιο Κερύνειας, είναι µεγάλη τιµή να είστε καλοί Μαθητές. Μόλις πάρετε το Απολυτήριο, σας  περιµένει µια ακόµη µεγάλη αποστολή. Στη νέα ιδιότητά σας, θα αλλάξει ένα γράµµα.  Θα   γίνετε Μαχητές.   Η  θητεία  δεν  είναι  βάρος,  είναι  ταυτόχρονα  πεδίο προσφοράς αλλά και παιδείας. Για δυο χρόνια θα είσαστε  Οπλίτες. Όταν µε το καλό εκπληρώσετε αυτό το  καθήκον  τα δύο πρώτα γράµµατα θα αλλάξουν θέση για να γίνετε  Πολίτες. Αυτές οι τέσσερις λέξεις συνθέτουν τον ολοκληρωµένο άνθρωπο που κατευθύνεται από τις βασικές  αξίες της γνώσης, της αγάπης της αλήθειας και της ελευθερίας.

Μην  ξεχνάτε  ότι  ο  µεγάλος  τραγικός  ποιητής  µας  Αισχύλος,  µε  τόση  δόξα  και διακρίσεις εν ζωή, επέλεξε να γραφεί στην επιτύµβια πλάκα του ότι ΠΟΛΕΜΗΣΕ ΣΤΟ ΜΑΡΑΘΩΝΑ.  Φαίνεται  ότι  τον  ακολουθούσε  επιτακτικά  η  µνήµη  της  µεγαλειώδους θυσίας  του  αδελφού  του  Κυναίγειρου….  Έτσι  κι  εσείς,  µην  ξεχνάτε  την  θυσία  του Αντρέα και τόσων άλλων ηρώων της Ελληνικής µας Κύπρου».

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ