Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου.

 

Για τέταρτη φορά στα 32 χρόνια που είναι μέλος της σημερινής Ευρωπαϊκής Ενώσεως (ΕΕ), η Ελλάδα θα ασκήσει την εξάμηνη προεδρία. Ίσως δε η προεδρία αυτή να είναι η σημαντικότερη για την χώρα, τόσον από πλευράς κύρους της όσο και στο επίπεδο της εικόνας της, που δεν είναι η καλύτερη δυνατή.

Από την άλλη πλευρά, η ελληνική προεδρία θα έχει να διαχειρισθεί μία σημαντική για την ΕΕ περίοδο, η οποία, αυτή την φορά, συμπίπτει και με τις ευρωεκλογές του προσεχούς Μαΐου 2014. Από την άποψη αυτή, πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι, μία πολύ σημαντική πτυχή των προετοιμασιών για την άσκηση της προεδρίας είναι η αναγνώριση των πολιτικών όρων που θα πρέπει να προσδιορίσουν την αποτελεσματική πορεία της. Στο επίπεδο αυτό, όμως, μεγάλο ρόλο παίζουν ο τρόπος που η προεδρία προσεγγίζει τα προς διεκδίκηση θέματα και η ηγετική της ικανότητα να οδηγήσει την Ένωση προς την επιθυμητή κατεύθυνση.

Ωστόσο, στο επίπεδο αυτό υπάρχουν αρκετές παγίδες τις οποίες η ελληνική προεδρία θα πρέπει να αποφύγει. Η κύρια δε από αυτές τις παγίδες είναι τα ψεύδη και η παραπληροφόρηση που θα χρησιμοποιήσουν εις βάρος της η αξιωματική αντιπολίτευση και τα αντιευρωπαϊκά κόμματα. Θα πρέπει να θεωρείται βέβαιον ότι θα χρησιμοποιήσουν κατά κόρον την πλήρη άγνοια του κοινού για τα ευρωπαϊκά θέματα και την λειτουργία των ευρωπαϊκών θεσμών και θα επιδιώξουν, στο μέτρο του δυνατού, να δημιουργήσουν κλίμα αντιευρωπαϊκής υστερίας.

Υπενθυμίζουμε ότι η άσκηση προεδρίας στην ΕΕ είναι μία γενικώς θετική δράση για μία κυβέρνηση και έχει διαπιστωθεί ότι κατά κανόνα ανέβαζε την δημοτικότητά της. Αυτός είναι και ο λόγος που σε κάποιες χώρες, αντιπολιτευόμενα κόμματα επεδίωξαν να αμαυρώσουν την προεδρία ή και να ρίξουν την κυβέρνηση που την ασκούσε.

Αυτό συνέβη, για παράδειγμα, στην Τσεχία το πρώτο εξάμηνο του 2009, όταν το Τσεχικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (CSSD), στο οποίο συμμετέχουν και οι Τσέχοι κομμουνιστές, έκανε ό,τι μπορούσε για να οδηγήσει σε παραίτηση την κυβέρνηση του Πολιτικού Δημοκρατικού Κόμματος (CDP), της οποίας η δημοτικότητα ανέβαινε κατά τρόπο ενοχλητικό για την αντιπολίτευση αλλά και τους κυβερνητικούς της εταίρους. Παρόμοια φαινόμενα, πριν το 2009, είχαν παρατηρηθεί στην Δανία το 1993 και στην Ιταλία το πρώτο εξάμηνο του 1996, όταν, στην διάρκεια της ιταλικής προεδρίας, έπεσε η κυβέρνηση του Λαμπέρτο Ντίνι, τον οποίο διεδέχθη ο Ρομάνο Πρόντι, μετέπειτα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Θα πρέπει επίσης να επισημάνουμε ότι, στην διάρκεια της προεδρίας τους, έλαβαν χώρα εκλογικές αναμετρήσεις στην Γαλλία του Φρανσουά Μιττεράν το 1995, με τον Ζακ Σιράκ να διαδέχεται τον σοσιαλιστή πρόεδρο, και στην Γερμανία του δεύτερου εξαμήνου του 1994, με τον καγκελάριο Χέλμουτ Κολ να παραμένει στην εξουσία.

Επειδή λοιπόν η ελληνική προεδρία έχει να διαχειρισθεί λεπτά και από πολιτικής πλευράς θέματα, όπως λόγου χάρη την οικονομική διακυβέρνηση της ΕΕ, τα σχέδια της μελλοντικής αναπτύξεώς και την ενίσχυση των προβληματικών περιοχών της, θα πρέπει να θεωρείται βέβαιον ότι κάποιοι στην Ελλάδα ετοιμάζονται για πραγματικό «πάρτυ» επιδείξεως λαϊκισμού.

Συνεπώς, αν η κυβέρνηση θέλει όντως να μετριάσει  τις οδυνηρές για την χώρα και την προεδρία της επιπτώσεις αυτού του «πάρτυ», θα πρέπει να δώσει μεγάλη προσοχή στην εσωτερική επικοινωνία. Και βέβαια, δεν θα πρέπει να παρασυρθεί από την επικείμενη αντιευρωπαϊκή υστερία και τον άκρατο λαϊκισμό που αυτή θα εκπέμπει. Πιστεύουμε δε ότι ειδικό βάρος θα πρέπει να δοθεί στους νέους, οι οποίοι ίσως αναδειχθούν αποφασιστικός πολιτικός παράγοντας στις προσεχείς ευρωεκλογές.

Η ενημέρωση της νεότερης γενιάς πάνω στα μείζονα ζητήματα της κοινής ευρωπαϊκής πορείας είναι ασφαλώς υψηλή εκπαιδευτική προτεραιότητα για μία χώρα μέλος που φιλοδοξεί να εμβαθύνει την συμμετοχή της στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Περισσότερο ακόμη και από αυτό, η ενημέρωση είναι χρήσιμη γιατί προετοιμάζει την νεότερη γενιά να βλέπει διαφορετικά και με ανανεωμένη ιστορική ματιά τα πράγματα που οι προηγούμενες γενιές μοιραία προσεγγίζουν υπό το κράτος παλαιών συνηθειών και εμπειριών –με αποτέλεσμα, όμως, να καθυστερεί έτσι η έγκαιρη λήψη κρισίμων για το μέλλον αποφάσεων, όπως και η επίλυση πλείστων όσων ζητημάτων που θα μπορούσαν να έχουν προ πολλού επιλυθεί, αν υπήρχε σαφέστερη κατανόηση των ευρωπαϊκών διαδικασιών και της ουσιαστικής ταύτισης εθνικών και ευρωπαϊκών προτεραιοτήτων.

Κατά τα λοιπά, θέλουμε να πιστεύουμε ότι στην διάρκεια της προετοιμασίας της για την προεδρία, στο πλαίσιο της οποίας σημαντικό ρόλο παίζουν οι διάφορες ομάδες εργασίας που επεξεργάζονται τα σχετικά θέματα, η κυβέρνηση δημιούργησε και τους απαραίτητους θύλακες φιλίας. Συνήθως, οι θύλακες αυτοί δημιουργούνται από τους ειδικούς που συμμετέχουν στις Μόνιμες Αντιπροσωπείες των χωρών μελών στις Βρυξέλλες οι οποίοι έχουν σε συγκεκριμένα θέματα τις ίδιες απόψεις και θέσεις με τις αντίστοιχες της χώρας που ασκεί την προεδρία.

Δεδομένου δε ότι, μετά την Ελλάδα, την σκυτάλη αναλαμβάνει η Ιταλία, η χώρα μας έχει από κάθε πλευρά ένα καλό συγκριτικό πλεονέκτημα. Ιδιαίτερα στα θέματα της ενέργειας, της μεταναστεύσεως, αλλά και της ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβερνήσεως, Ελλάδα και Ιταλία έχουν παραπλήσιες θέσεις και παρεμφερή προβλήματα.

Το ερώτημα είναι αν ο εγχώριος λαϊκισμός θα επιτρέψει στην πολιτική να σταθεί στα επίπεδα ευθύνης που επιβάλλουν οι περιστάσεις. Προφανώς δε την απάντηση θα την έχουμε στο εξάμηνο που ακολουθεί.

 

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ