Η δίγλωσση παράσταση του «Περιμένοντας τον Γκοντό» που ανέβηκε την άνοιξη του 2021 στην Πράσινη Γραμμή στη Λευκωσία αντικατοπτρίζει το αδιέξοδο της διχοτόμησης δεκαετιών.Η παράσταση χτύπησε πολλές χορδές της κυπριακής συνείδησης, συναντώντας αμέσως επιτυχία και στις δύο πλευρές του νησιού. Η θερμή υποδοχή που επιφύλαξε το κοινό στην παράσταση του Θεάτρου Αντίλογος, συρρέοντας στο Σπίτι της Συνεργασίας στη Νεκρή Ζώνη για να την παρακολουθήσει, της επέτρεψε να ταξιδέψει και σε άλλα μέρη και στις δύο πλευρές του νησιού. Όταν κάποια στιγμή το καλοκαίρι η παράσταση ανέβηκε στην Κερύνεια, έλαβε ακολούθως πρόσκληση για το Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου του Δήμου Μάλτεπε στην Κωνσταντινούπολη, από όπου έφυγε στις 11 Οκτωβρίου με τα βραβεία σκηνοθεσίας και Α’ ανδρικού ρόλου (εξ ημισείας για τους δύο πρωταγωνιστές).

Στη βραβευθείσα παράσταση του Κύπριου «Γκοντό» οι ρόλοι του Βλαντιμίρ και του Εστραγκόν ερμηνεύονται από τον Τουρκοκύπριο Izel Seylani και τον Ελληνοκύπριο Γιώργο Κυριάκου. Παίζοντας ο κάθε ένας στη διάλεκτο της γλώσσας του, οι δύο Κύπριοι ηθοποιοί ξετυλίγουν την ατελεύτητη αναμονή του έργου του Σάμιουελ Μπέκετ στην «σχιζοφρενική πραγματικότητα» της Λευκωσίας, όπως την χαρακτηρίζει ο σκηνοθέτης της παράστασης Κώστας Συλβέστρος.

Ο παραλογισμός του Μπέκετ και η Κύπρος

Έχοντας μόλις επιστρέψει από την Κωνσταντινούπολη, ο Κώστας Συλβέστρος εξηγεί στη DW ότι από τότε που εγκαταστάθηκε προ εξαετίας στη Λευκωσία είχε σκεφτεί «…τον Γκοντό» για να περιγράψει το καθεστώς της αναμονής, στο οποίο γεννιούνται και μεγαλώνουν οι Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι της χώρας. «Έπρεπε να περιμένω για να βρεθεί η κατάλληλη παραγωγή αλλά και για να εξασφαλιστούν οι άδειες από τα Ηνωμένα Έθνη προκειμένου να γίνει η παράσταση στη Νεκρή Ζώνη. Ως ιδέα, η ένωση ενός Τουρκοκύπριου και ενός Ελληνοκύπριου στη σκηνή, να μιλούν ο καθένας τη γλώσσα του, είναι από μόνη της πολιτική πρόταση. Από ‘κει και πέρα βλέπουμε τον παραλογισμό του Μπέκετ που δεν καταλήγει πουθενά, να υπάρχει και στην Κύπρο», εξηγεί ο σκηνοθέτης, παραπέμποντας στην εκκρεμότητα της πολιτικής διευθέτησης, η οποία κρατά το νησί διαιρεμένο πολιτικά, οικονομικά και γεωγραφικά.

Η ηλικία των συντελεστών του Κύπριου «Γκοντό», όλοι γεννημένοι πολλά χρόνια μετά τα βασικά γεγονότα που παγίωσαν το status quo στο νησί, τονίστηκε ως βασικό στοιχείο της παράστασης, τόσο στην Κύπρο όσο και στην Κωνσταντινούπολη. «Η γενιά των τριαντάρηδων» επαναλαμβάνεται σε όλες τις παρουσιάσεις της παράστασης, με ειδική αναφορά στην ηλικία των δύο ηθοποιών, που ενσαρκώνουν στη νεκρή ζώνη της Λευκωσίας τον Βλαντιμίρ και τον Εστραγκόν. «Το παράλογο του Μπέκετ είναι η ιστορία της Κύπρου» εκτιμά ο Γιώργος Κυριάκου, ο ένας εκ των δύο «τριαντάρηδων» ηθοποιών. Αποδίδοντας τα εύσημα στον Κώστα Συλβέστρο επειδή «κατάφερε να δει τη σύνδεση ενός από τα πιο εμβληματικά έργα του Θεάτρου του Παραλόγου με την πολιτική κατάσταση στην Κύπρο» ο Γιώργος Κυριάκου αντιλαμβάνεται τους δύο χαρακτήρες του έργου ως σύμβολα των δύο κοινοτήτων. «Ο Βλαντιμίρ και ο Εστραγκόν περνούν τον χρόνο τους μισώντας και αγαπώντας ο ένας τον άλλο. Τσακώνονται και συζητούν ατέρμονα χωρίς όμως να μπορούν να χωριστούν» αναφέρει ο Ελληνοκύπριος ηθοποιός, μιλώντας για το έργο, ουσιαστικά όμως περιγράφοντας την ιστορία της Κύπρου των τελευταίων 50 χρόνων.

Ποιος είναι ο Γκοντό;

Για την υποδοχή της παράστασης από το κοινό στην Κύπρο, ο Γιώργος Κυριάκου παρατηρεί ότι η παράλογη συνθήκη στην οποία ζουν οι ήρωες του Μπέκετ μοιάζει με τη συνθήκη στην οποία ζουν οι δύο κοινότητες στην Κύπρο. «Το κοινό είδε την πολιτική διάσταση του ‘Περιμένοντας τον Γκοντό’ γι’ αυτό αγκάλιασε την παράσταση». Ο ελληνοτουρκικός διάλογος που εξελίσσεται στον Κύπριο «Γκοντό» ακούστηκε και πέραν της Πράσινης Γραμμής της Λευκωσίας καταφέρνοντας όμως να συγκινήσει με την ίδια ένταση. Στην Κωνσταντινούπολη μετά την παρουσίαση της παράστασης στις 7 Οκτωβρίου, ο κόσμος χειροκροτούσε όρθιος φωνάζοντας για ώρα «μπράβο» στους συντελεστές.

Μέχρι στιγμής, δόθηκαν 35 παραστάσεις και ο Κώστας Συλβέστρος επιβεβαιώνει ότι τα μηνύματα για να δοθούν και άλλες είναι συνεχή. «Τους άγγιξε το αδιέξοδο των ηρώων διότι στην Κύπρο ξέρουμε ποιος είναι ο Γκοντό. Ταυτόχρονα όμως δεν ξέρουμε, αφού πλέον δεν ξέρουμε για ποια λύση του Κυπριακού μιλούμε» καταλήγει ο Κώστας Συλβέστρος. Πάντως, ο Δήμαρχος του Μάλτεπε Αλί Κιλτίτς, μιλώντας από την Κωνσταντινούπολη μετά την βράβευση του έργου, περιέγραψε τι αναμένει ο ίδιος περιμένοντας τον Γκοντό. «Εγώ βλέπω την Κύπρο σαν μία, πιστεύω ότι πρέπει να είναι ενωμένη, πιστεύω ότι μπορούν να ζήσουν όλοι οι Κύπριοι μαζί, ότι μπορούν να καταργηθούν τα σύνορα, φτάνει να απαλλαγούμε από τις προκαταλήψεις και τα τείχη που έχουμε στα κεφάλια μας» δήλωσε ο κ. Κιλίτς μιλώντας στο Κυπριακό πρακτορείο ειδήσεων μετά την βράβευση του έργου.

Λουκιανός Λυρίτσας, Λευκωσία

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ