Το φεστιβάλ με μουσική Βάγκνερ στο Μπαϊρόιτ φέρει διεθνώς τη φήμη ενός ελιτίστικου φεστιβάλ για εύπορο κοινό. Η νέα διοργάνωση φαίνεται να προσπαθεί να απαλλαγεί από αυτή τη φήμη.Ο Ρικάρντο είναι πιστός φαν του Φεστιβάλ στο Μπαϊρόιτ – έρχεται κάθε χρόνο από την Ιταλία εδώ και 30 χρόνια. Είναι ένας από τους περίπου 60.000 επισκέπτες που έρχονται κάθε χρόνο για «προσκύνημα» στον “Πράσινο Λόφο”, εκεί δηλαδή όπου το 1876 εγκαινιάστηκε το Φεστιβάλ του Βάγκνερ. Το ένα τρίτο των επισκεπτών φέτος προέρχεται από το εξωτερικό, κυρίως από τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Και για να αγοράσει κανείς ένα εισιτήριο, πρέπει εκτός από το να σταθεί τυχερός λόγω της μεγάλης ζήτησης, να βάλει συχνά βαθιά και το χέρι στην τσέπη.
Η πανδημία έφερε κύμα… νέων στο φεστιβάλ
Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο διευθυντής του Μουσείου Ρίχαρντ Βάγκνερ στο Μπαϊρόιτ, Σβεν Φρίντριχ, το Φεστιβάλ φαίνεται να προσελκύει ολοένα και περισσότερους νέους. Λόγω της πανδημίας, πολλά εισιτήρια επιστράφηκαν πέρυσι, ιδίως από τους επισκέπτες από το εξωτερικό. Οι ηλεκτρονικές πωλήσεις της «τελευταίας στιγμής» που έκανε το Φεστιβάλ φάνηκε πως λειτούργησαν προς όφελος πολλών νεότερων ηλικιακά θαυμαστών. Έτσι και φέτος υπάρχει η δυνατότητα να προμηθευτεί κανείς εισιτήρια της τελευταίας στιγμής μέσω διαδικτύου.
Για το νέο κοινό του Μπαϊρόιτ και για όλους εκείνους που δεν είχαν το χρόνο ή τη διάθεση να μελετήσουν λεπτομερώς τον Βάγκνερ και το Φεστιβάλ εκ των προτέρων, το Μουσείο Ρίχαρντ Βάγκνερ προσφέρει για πρώτη φορά φέτος ξεναγήσεις “για αρχάριους”. Αυτές περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων και πρακτικές συμβουλές προς ναυτιλλομένους στον κόσμο του Βάγκνερ. «Για παράδειγμα, καλό είναι να έρχεται κανείς έγκαιρα στο συναυλιακό χώρο», επισημαίνει ο Σβεν Φρίντριχ, καθώς αφού κλείσουν οι πόρτες, δεν μπορεί κανείς πλέον να μπει μέσα. Επίσης πολλοί από τους επισκέπτες δεν γνωρίζουν ότι μια τετράωρη όπερα περιλαμβάνει και δύο διαλείμματα, εκ των οποίων το καθένα διαρκεί μία ώρα.
Μία συνηθισμένη ερώτηση στον διευθυντή του Μουσείου Βάγκνερ αφορά και τον ενδυματολογικό κώδικα. Στο Μπαϊρόιτ, οι περισσότεροι επισκέπτες εμφανίζονται με βραδινή ενδυμασία. Παρόλα αυτά φέτος όλα είναι και σε αυτό τον τομέα κάπως διαφορετικά. Ίσως οι νέες αφίξεις επισκεπτών συμβάλλουν στο ότι πολλές γυναίκες φορούν πια για παράδειγμα άνετα παπούτσια και όχι βραδινές γόβες.
Επίσης, νέο στοιχείο του Φεστιβάλ είναι οι δύο υπαίθριες συναυλίες: Στο γκαζόν του “Πράσινου Λόφου” μπορεί φέτος ο καθένας να στρώσει ένα τραπεζομάντιλο πικνίκ ή να στήσει τη σεζλόνγκ του και να απολαύσει τη μουσική του φεστιβάλ δωρεάν.
Ο Bάγκνερ και σε 3D
«Με τον Βάγκνερ υπάρχει μια διπολική έλξη» εξηγεί ο Σβεν Φρίντριχ σε συνέντευξή του στην DW: «Από τη μία πλευρά, η λαϊκή μέσω του κιτς και του φολκλόρ – και στη συνέχεια, φυσικά, υπάρχει και μία ιδεολογική, οι οποίες κάποια στιγμή μπλέκονται μεταξύ τους»
Aπό τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι σήμερα, εκατομμύρια ζευγάρια σε όλο τον κόσμο έχουν παντρευτεί με υπόκρουση μουσικής Βάγκνερ. Στη δεκαετία του 1970, ο χαρντ ρόκερ Meat Loaf κυκλοφόρησε το άλμπουμ “Bat out of Hell”, με παραπομπές και συμβολισμούς στον Βάγκνερ τόσο στο εξώφυλλο όσο και στη μουσική. Από το 2017 στο Ομπερχάουζεν ανεβαίνει το μιούζικαλ “Bat out of Hell” σε σκηνοθεσία του Αμερικανού Τζέι Σιμπ. Αυτό μας φέρνει πίσω και στο Μπαϊρόιτ: Ο Σιμπ πρόκειται να σκηνοθετήσει μια νέα παραγωγή της βαγκνερικής όπερας “Πάρσιφαλ” το 2023, ένα υπερθέαμα εικονικής πραγματικότητας με γυαλιά 3D – ένα ακόμη μέσο με το οποίο η διευθύντρια του Φεστιβάλ, Καταρίνα Βάγκνερ, επιδιώκει να προσελκύσει νεότερους επισκέπτες στο κοινό του φεστιβάλ.
Γκάμπι Ρόιχερ
Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου
