Τι οφείλουν η Ευρώπη και ο υπόλοιπος κόσμος στην Ελλάδα

Ιωάννης Κεσίσογλου,
Πρόεδρος Συλλόγου των Ελλήνων της πόλης Βατούμι,
Πρόεδρος της Ένωσης διασποράς των Ελλήνων της Ατζαρίας,
Βουλευτής Γεωργίας από το 1994 έως το 2004,
Ακαδημαϊκός – Μέλλος της Διεθνής Ακαδημίας πληροφοριών,
βοηθός στη Ντούμα του βουλευτή Ζ. Αλφέροβ.

… Χωρίς τα θεμέλια που έβαλαν η Αρχαία Ελλάδα και η Ρώμη, δεν θα υπήρχε η σύγχρονη Ευρώπη. Αυτή είναι μία από τις αιτίες που μας αναγκάζουν ξανά και ξανά να στρεφόμαστε στην φιλοσοφία, στην επιστήμη, στον πολιτισμό, αλλά και σε πολλούς άλλους κλάδους καθώς και στα επιτεύγματα αυτού του μικρού έθνους, τα χαρίσματα και η δραστηριότητα τού οποίου, του εξασφάλισαν στην ιστορία της εξέλιξης της ανθρωπότητας τη θέση, που κανένα άλλο έθνος δεν μπορεί να διεκδικήσει – έτσι έγραφε πριν από εκατό χρόνια ο Φρίντριχ Ένγκελς.

Ο ελληνισμός έχει αφήσει βαθιά τα ίχνη του στην ανάπτυξη της ανθρωπότητας, επηρεάζοντας κατά πολύ τον πολιτισμό όλου του κόσμου, ενώ η Αρχαία Ελλάδα δικαίως θεωρείται λίκνο του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Οι Έλληνες εισήλθαν στη σύγχρονη ιστορία σαν απλός λαός, που δεν έπαιξε κανένα καθοριστικό ρόλο στην πολιτική σκηνή, όμως μετά τις ανασκαφές στις Μυκήνες από τον γνωστό Ερρίκο Σλήμαν, η ανθρωπότητα λες και ανακάλυψε ξαφνικά για τον εαυτό της το μεγαλείο της Αρχαίας Ελλάδας, απόρησε και με θαυμασμό υποκλίθηκε μπροστά της.

Πριν πέντε, περίπου, χιλιάδες χρόνια στα νότια της Βαλκανικής χερσονήσου και των γύρω νησιών της Ανατολικής Μεσογείου γεννήθηκε ένας πολιτισμός, που έμελλε να παίξει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην ιστορία της ανθρωπότητας – ο πολιτισμός των Αρχαίων Ελλήνων – ενός λαού μοναδικού στο είδος του, δημιουργού του μοναδικού επίσης φαινομένου, που ονομάζεται «Ελληνικό θαύμα».

Πράγματι, φαινόταν ότι η Ελλάδα στο παρελθόν, δεν διέφερε από τους γείτονές της, ούτε εξαιτίας κάποιου πολιτικού ρόλου, αλλά ούτε εξαιτίας άλλων φυσικών συνθηκών. Παρ’ όλα αυτά, κι ειδικά εδώ, ο πολιτισμός άκμασε σε τέτοιο βαθμό, που ακόμα και μετά από χιλιετίες φαινόταν απλησίαστος και σχεδόν αξεπέραστος.

Οι Έλληνες είναι οι πρώτοι που έθεσαν το ερώτημα του τρόπου του ζην. Η Αθηναϊκή Δημοκρατία, που δημιουργήθηκε στην αρχαιότητα, αποτελεί μέχρι σήμερα παράδειγμα για όλους εκείνους που προβληματίζονται για την ισότητα, για την ελευθερία τού κάθε πολίτη, ενώ η πόλη των Αθηνών επάξια φέρνει τον τίτλο της ιστορικής πρωτεύουσας της Ευρώτης. Η δημοκρατία και η ελευθερία της προσωπικότητας έδωσαν τεράστια ώθηση στη διανόηση, που προκάλεσε ιδιαίτερα ασυνήθιστο αριθμό ιδιοφυών και έλαβε χώρα τον 6^ο -5^ο αι. π.Χ.

Η Αθηναϊκή Δημοκρατία, ως μορφή διοίκησης, παραμένει ασύγκριτη μέχρι σήμερα σε σχέση με άλλες μορφές της λαϊκής εξουσίας. Τα έργα τέχνης που έχουν διασωθεί μέχρι τις ημέρες μας – της γλυπτικής, της αρχιτεκτονικής, κεραμικής, ζωγραφικής, της ποίησης, του θεάτρου – όπως και οι μύθοι της Αρχαίας Ελλάδας, ανήκουν στα υψηλότερα και ανεκτίμητα αριστουργήματα της ανθρωπότητας.

Οι μεγάλοι Έλληνες, όπως ο Σωκράτης, ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης διαμόρφωσαν το σύγχρονο ευρωπαϊκό τρόπο σκέψεως. Στις πηγές της παγκόσμιας λογοτεχνίας βρίσκεται ο Όμηρος με τα αθάνατα αριστουργήματά του, τα έπη «Ιλιάδα» και «Οδύσσεια».

Από την αρχαιότητα ακόμα η Νότιος Ιταλία και η Σικελία, κατοικημένες κυρίως από Έλληνες, μέχρι την κατάκτησή τους από τους Ρωμαίους, αποτελούσαν τη Μεγάλη Ελλάδα. Μέχρι σήμερα οι νότιοι Ιταλοί εξωτερικά μοιάζουν περισσότερο με τους Έλληνες παρά με τους βόρειους συμπατριώτες τους. Στη Σικελία, για πρώτη φορά στην ιστορία, εμφανίστηκε η «Οργάνωση για την Προστασία των Πολιτών», η οποία στη συνέχεια εξελίχθηκε στη παγκοσμίως γνωστή Σικελική μαφία. Το 1989 φυλακίστηκαν οι τελευταίοι πατερες-ιδρητές της οργάνωσης, τα αδέλφια Γκρέκο, το επώνυμο των οποίων μιλάει από μόνο του.

Όλες οι χώρες εκτός από τα Αραβικά κράτη, την Κίνα, την Κορέα, την Ιαπωνία και μερικές άλλες χρησιμοποιούν το αλφάβητό τους, που δημιουργήθηκε βάσει του ελληνικού αλφαβήτου. Και το λατινικό αλφάβητο επίσης δημιουργήθηκε επί τη βάσει της ελληνικής γραφής και μεταφέρθηκε στην αρχαιότητα από τα ελληνικά νησιά στη Νότια Ιταλία, απ’ όπου και άρχισε να διαδίδεται ευρύτερα.

Την περίοδο της ελληνικής αποικιοκρατίας του 8^ου έως 6^ου π.Χ. αιώνα, οι ευφυείς κάτοικοι της Ελλάδας αποίκησαν όλα τα παράλια της Μεσογείου και της Μαύρης θάλασσας. Έτσι έφεραν μαζί τους και τον προηγμένο πολιτισμό τους, ο οποίος επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την εξέλιξη του πολιτισμού των αυτοχθόνων λαών. Σε μικρό χρονικό διάστημα αυτή η περιοχή κατακλύσθηκε από ελληνικές πόλεις, οι περισσότερες από τις οποίες υπάρχουν και σήμερα, όπως, παραδείγματος χάριν, η Καλλίπολη (Βαρκελώνη), Αλικάντε, Μασσαλία, Νίκαια, Αντίπολη, Αλερία, Νάπολη, Συρακούσες, Μεσσήνη, Κατάνη, Τάρας, Μπρίντεζε, Ανκώνα, Κυρήναια, Τρίπολη, Μιλέτ, Σμύρνη, Αντάλλεια, Έφεσος στη Μεσόγειο και οι πόλεις: Σινώπη, Σαμψούντα, Κερασούντα, Τραπεζούντα, Τρίπολη, Σούρμενα, Ανάπα, Παντικαπέι; (σημερινή πόλη Κέρτς), Θεοδοσία, Ευπαθορία, Βάρνα, Πύργος (Μπουργκάς), Διοσκούρια (Σουχούμι), Φάσις (Πότι) στη Μαύρη θάλασσα.

Τα πολιτικά έθιμα των Αθηνών, που θεμελιώθηκαν από τον μεγάλο Σόλωνα, και ο ανοικτός της πολιτισμός με τα μοναδικά και τόσο ενδιαφέροντα στοιχεία του, αναπτύχθηκαν ευρέως στις 150 αποικίες των Αθηνών στις ακτές αυτών των πελάγων, αλλά και από την Ασία έως την Ινδία.

Η Ελλάδα χάρισε σε ολόκληρο τον κόσμο τους Ολυμπιακούς Αγώνες, με τις εξαιρετικές αρχές του Ολυμπισμού. Οι αγώνες αυτοί επανήλθαν στην εποχή μας και κάθε τέσσαρα χρόνια αποτελούν το σημαντικότερο γεγονός, στρέφοντας επάνω τους την προσοχή δισεκατομμυρίων ανθρώπων όλου του κόσμου, ενώ η φλόγα που καίει στην Ολυμπία μεταφέρεται μέσω πολλών χωρών στον τόπο, όπου διεξάγονται οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Και προς τίμην των θεμελιωτών των Ολυμπιακών Αγώνων οι Έλληνες αθλητές παρελαύνουν πρώτοι συνοδεύοντας την Ελληνική σημαία και ο Ελληνικός Εθνικός Ύμνος παιανίζει πρώτος.

Οι εκστρατείες του Μεγάλου Αλεξάνδρου απότομα άλλαξαν την Ανατολή και από την ένωση και αλληλοεπίδραση του ελληνικού και μεσανατολίτικου τρόπου ζωής δημιουργήθηκε ο πολιτισμός του Ελληνισμού, ο οποίος διαδόθηκε σε λίγο σε όλο το γνωστό έως τότε κόσμο και που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ιστορία αυτών των κρατών και, εκτός αυτού, οι Έλληνες έκτισαν εδώ πάνω από 70 πόλεις, οι περισσότερες από τις οποίες υπάρχουν και ανθίζουν μέχρι σήμερα.

Είναι ενδιαφέρον το γεγονός, ότι κατά τη διάρκεια των περσικών και ινδικών εκστρατειών τα ολιγάριθμα στρατεύματα του Μ.Αλέξανδρου εύκολα διέλυαν τις υπέρτερες δυνάμεις των αντιπάλων τους. Και σε αυτό συνέβαλε το γεγονός, ότι οι Ελληνικές δυνάμεις άριστα χειρίζονταν το Ολυμπιακό αγώνισμα – παγκράτιο, που συνδύαζε πάλη και πυγμαχία και στο οποίο επιτρεπόταν οποιαδήποτε τακτική και λαβές εκτός από τα δαγκώματα. Όπως μας πληροφορούν οι Αρχαίες Κινέζικες και Ιαπωνικές πηγές, οι μέθοδοι και οι λαβές αυτού του αγωνίσματος από την Ινδία εισχώρησαν στην Κίνα και Ιαπωνία, όπου και αποτέλεσαν τη βάση των γνωστών ανατολικών ειδών πάλης.

Επίσης, και ο Βουδισμός έχει υποστεί σημαντικές επιρροές από την Αρχαία Ελληνική θρησκεία. Έως και σήμερα στα Ανατολικά κράτη ζουν άνθρωποι, οι οποίοι θεωρούν τον εαυτό τους Έλληνες – απογόνους των στρατιωτών του Μεγάλου Αλέξανδου, που διατηρούν ακόμη τα αρχαία ελληνικά ήθη και έθιμα και είναι περίφανοι για την ελληνική τους καταγωγή. Αυτοί είναι οι Ναχούρι της Τουρκμενίας και του Ιράν, οι Πατάνιοι (Πουστούνοι) του Αφγανιστάν, οι Παμίριοι του Τατζικιστάν, και ψηλά στα Ιμαλάϊα του Πακιστάν και της Ινδίας – οι Καλάσιοι.

Σχεδόν για ενάμιση αιώνα – στον 3^ο -2^ο αι. π.Χ. – στο έδαφος του σημερινού Αφγανιστάν και Πακιστάν, Βορρειοδυτικά της Ινδίας και στο Κέντρο της Μέσης Ανατολής – υπήρχε ελληνόφωνο Ελληνο-Βακτριανό κράτος, καθώς και μερικά Ελληνο-Ινδικά κράτη. (Ο γνωστός αρχαιολόγος από την Ρωσία κ. Βίκτωρ Σαριανίδης, κατά τη διάρκεια των ερευνών του και των ανασκαφών, για άλλη μία φορά επιβεβαίωσε αυτό το γεγονός). Ενώ στη Ανατολική Κίνα, σε μεγάλη περιφέρεια Γιουνάν (Γιουνανιστάν – στην Ασία έτσι ονομάζουν την Ελλάδα, από Ιωνία), εκεί που βρέθηκαν τα αρχαία ελληνικά μνημεία, μας δίνουν τη δυνατότητα να μιλήσουμε και για στοιχεία ελληνο-κινεζικού πολιτισμού.

Ο μοναδικός χάρτης του 16^ου αιώνα του Τούρκου ναυάρχου Πίρι Ρέϊς, τον οποίο τον έφτιαξε βάσει των ελληνικών χαρτών της εποχής του Μεγάλου Αλεξάνδρου, είχε όχι μόνο την Αμερική, η οποία τότε είχε μόλις ανακαλυφθεί από την ανθρωπότητα, αλλά είχε και την Ανταρκτική, η οποία δεν είχε ανακαλυφθεί έως τότε από την ανθρωπότητα. Όλα αυτά δηλώνουν τις διευρυμένες γνώσεις των αρχαίων Ελλήνων. Οι Αζτέκοι, οι Μάγια και οι Ίνκας έχουν αυτό το κοινό στην μυθολογία τους – λευκοί άνθρωποι με γένια έφτασαν από την Ανατολή πάνω στα πλοία τους, τους έμαθαν πολλά πράγματα, τους εκπαίδευσαν και μετά έφυγαν. Οι Αμερικανοί και οι Βραζιλιάνοι επιστήμονες θεωρούν, ότι το 14^ο αι. π.Χ. οι Μυκηναίοι διέσχισαν τον Ατλαντικό Ωκεανό και έφτασαν στην Αμερική.

Ο γνωστός Έλληνας ιατρός Ιπποκράτης έβαλε τα θεμέλια της σύγχρονης παραδοσιακής ιατρικής, χρησιμοποιούσε ευρέως τις μεθόδους φυτοθεραπείας και, όπως έγινε πρόσφατα γνωστό, είχε κάνει και κρανιοτομές, ενώ ο ιατρικός του όρκος έως και σήμερα παραμένει κατά λέξη υπόδειγμα καλής συμπεριφοράς και ηθικής των ιατρών όλου του κόσμου.

Οι ανακαλύψεις των Ελλήνων στον τομέα της ιατρικής, των μαθηματικών, της φυσικής, της αστρονομίας, γεωγραφίας, μηχανικής, πολεοδομίας, αρχιτεκτονικής, του θεάτρου, όπως και στη μυθολογία, στο κρατικό σύστημα και στη θρησκεία, που κληρονόμησαν και συμπλήρωσαν οι Ρωμαίοι, θεωρούνταν απόλυτες και αναμφισβήτητες στην Ευρώπη μέχρι τα τέλη του 16^ου αιώνα μ.Χ.

Η Ρώμη με το δικό της τρόπο αποδέχθηκε τον πολιτισμό της Ελλάδας, από μόνη της εθελοντικά ελληνοποιήθηκε, ενώ το εξερευνητικό πνέυμα των Ελλήνων είχε επηρεάσει γενικώς τους Ρωμαίους και τους είχε αλλάξει τον τρόπο ζωής. Όλες οι αριστοκρατικές οικογένειες θεωρούσαν απαραίτητο να έχουν Έλληνα δάσκαλο, ώστε ένας μορφωμένος πολίτης, κατά την γνώμη τους, έπρεπε να μιλάει άπταιστα την Ελληνική γλώσσα, η οποία απλώθηκε σε όλο τον γνωστό μέχρι τότε κόσμο από τον Ατλαντικό έως τις Ινδίες.

Μετά την πτώση της αυτοκρατορίας του Μέγα Αλέξανδρου στη Ρόδο δημιουργήθηκε κρατικός φορέας, ενώ οι Ροδίτες, λαός ειλικρινά αφοσιωμένος στις συνταγματικές αρχές, επεξεργάστηκαν τη δική τους ναυτική νομοθεσία, η οποία στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε ευρέως από τους Ρωμαίους μετά την κατάκτηση από αυτούς του νησιού. Και είναι γνωστό ότι η σύγχρονη παγκόσμια νομοθεσία, βασισμένη στο Ρωμαϊκό Δίκαιο, προέρχεται και είναι συνέχεια της νομοθεσίας της Ρόδου.

Ο μέγας αυτοκράτορας της Ρώμης, ο Ιούλιος Καίσαρας πάντα παραδειγματιζόταν από τους έξυπνους και ευφυείς Έλληνες, οι οποίοι πάντα τον ακολουθούσαν και μαζί τους έπαιρναν και άλλους – η δύναμή τους ήταν όχι λιγότερη από τη δύναμη του ιδίου του Καίσαρα.

Η ακτινοβολία της Ελλάδας δεν μειώθηκε ούτε κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής εξουσίας, ούτε έσβησε με την πτώση της Ρώμης. Ο αραβικός κόσμος είχε αφομοιώσει επίσης πολλές γνώσεις, που πήρε από τους Έλληνες, τις οποίες τις χρησιμοποίησε στη συνέχεια πρακτικά και έπειτα τις καθιέρωσε στον γραπτό λόγο. Όλα αυτά τα έχουν επισημάνει οι σταυροφόροι κατά την περίοδο των Σταυροφοριών και τα αναφέρουν με έκπληξη και θαυμασμό.

Ο μεγάλος πλούτος της Ελληνικής γλώσσας και οι αφθονία των λέξεων, μέχρι σήμερα εκπλήσσει όχι μόνο τους αρχάριους, αλλά και τους ειδικούς γλωσσολόγους. Η Ελληνική γλώσσα έγινε η γλώσσα του Χριστιανισμού, επειδή οι Έλληνες ήταν οι πρώτοι που δέχθηκαν το κήρυγμα του Χριστού και το διέδοσαν στη συνέχεια σε όλη τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία και στις γειτονικές χώρες. Η Αγία Γραφή, δηλαδή η Καινή Διαθήκη του Ευαγγελίου – ο Ευαγγελισμός, τα διδάγματα των Αποστόλων, η Αποκάλυψη του Ιωάννη ήταν γραμμένα και διαδόθηκαν στην ελληνική γλώσσα. Στους πρώτους 5 αιώνες της Χριστιανοσύνης όλες οι θεολογικές διαφορές επιλύονταν μόνο στην ελληνική γλώσσα. Ο Χριστιανικός κόσμος εξαρχής απαρτιζόταν κυρίως από τον κόσμο της ελληνικής γλώσσας, της ελληνικής ορολογίας, των ελληνικών ιδεών, των ελληνικών φιλοσοφικών κατηγοριών. Μαζί με τη γλώσσα ήρθαν και άλλα αγαθά, ξεχώρισαν οι αξίες της ελληνικής ύλης και του πνεύματος, του σώματος και της ψυχής, τα οποία μεταφέρθηκαν σε χριστιανική συνείδηση και συμπεριλήφθηκαν σε χριστιανικά αισθήματα. Με αποτέλεσμα ο Ιουδαϊκο-χριστιανικός κόσμος να μάθει την ελληνική γλώσσα και να αφομοιώσει τις ελληνικές φιλοσοφικές κατηγορίες, δίνοντάς τες νέες αξίες, καινούργιο νόημα και σημασία.

Κάθε χρόνο, ακόμα από τα παλιά χρόνια, μία μέρα πρίν το Ελληνορθόδοξο Πάσχα, σύμφωνα με το Παλαιό Ημερολόγιο, το Μεγάλο Σάββατο στα Ιεροσόλυμα, στο ναό του Πανάγιου Τάφου του Κυρίου, συντελείται ένα από τα Θεϊκά θαύματα. Στη μία η ώρα αρχίζει η λιτανεία και στη συνέχεια ο Έλληνας Πατριάρχης των Ιεροσολύμων, στο εσωτερικό του ναού του Πανάγιου Τάφου, στο κουβούκλιο, προσεύχεται – διαβάζει ειδική προσευχή και τότε ξαφνικά εμφανίζεται μία αστραυτερή κυματοειδής λάμψη του φωτός – και γάλάζια φωτάκια διαχέονται στο εσωτερικό του ναού και ανάβουν την ελληνική λαμπάδα. Αυτο το Φως μόνο στο πρώτο 15λεπτο δεν μας καίει, διότι η γλώσσα της φλόγας του είναι κρύα. Το μυστήριο αυτό γίνεται μόνο από τον Έλληνα Πατριάρχη. Και την ίδια μέρα το Άγιο Φως μεταφέρεται σε κάθε γωνιά του χριστιανικού κόσμου.

Στην Βυζαντινή αυτοκρατορία του 4-6 αι. μ.Χ. ζούσαν 64 εκ. άνθρωποι, ενώ ο πληθυσμός της Κίνας περιλάμβανε περίπου 20 εκατομμύρια, της Αγγλίας – γύρω στα 5 εκατομμύρια. Το μισό του παγκοσμίου χρυσού εκείνα τα χρόνια βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη. Αυτή η μοναρχία διαμορφώθηκε σε ισχυρό σύστημα, το οποίο δίδαξε στη Δύση τις μεθόδους και τις αρχές τής οργάνωσης και διαχείρισης έτσι ώστε να διαδοθεί και να επηρεάσει όλη την Ευρώπη.

Το Ελληνικό Βυζάντιο κατά τη διάρκεια πολλών αιώνων ήταν συνδεδεμένο στενά με τη Ρωσία, στην οποία μετέδοσε τη Χριστιανική θρησκεία, το αλφάβητο και την σύνδεσε άμεσα με την Αρχαία παράδοση. Τόσο η Αρχαία Ρωσία, όσο και η Ρωσία μέχρι του περασμένου αιώνα, πάντα θεωρούσαν τον εαυτό τους ως άμεσους κληρονόμους του Βυζαντίου, απ΄όπου απορρέει το ρητό τους: «Τρίτη Ρώμη είναι η Μόσχα, και η τέταρτη (εννοούσαν Ρώμη) – δεν θα υπάρχει ποτέ».

Στον 9 μ.Χ. αιώνα οι Έλληνες μοναχοί, τα αδέλφια Κύριλλος και Μεθόδιος, βασιζόμενοι πάνω στο ελληνικό αλφάβητο, δημιούργησαν το Σλαβικό αλφάβητο με καινούρια γράμματα, που τα προσάρμοσαν στούς φθόγγους αυτής της γλώσσας. Στα τέλη του 10^ου αι. οι Βυζάντιοι στον ποταμό Ντνέπρ του Κιέβου, βάπτισαν τους Σλάβους και οι πρώτοι ιερείς στις ρώσικες εκκλησίες ήταν Έλληνες. Η αποδοχή του χριστιανισμού ήταν ένα γεγονός πολύ μεγάλης σημασίας, που είχε καθορίσει την μελλοντική πορεία της ανάπτυξης της Ρωσίας. Η Βάπτιση έγινε καθοριστική στη ζωή του λαού και συνέβαλε στη ευρεία διάδοση του αλφαβητισμού, στη παιδεία, στην εμφάνιση πλούσιας μεταφρασμένης από τα ελληνικά λογοτεχνίας, στη δημιουργία της ιδίας ρωσικής λογοτεχνίας καθώς και στην ανάπτυξη της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής και εικονογραφίας.

Η ελληνική γλώσσα επηρέασε και επηρεάζει κατά πολύ όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες, οι οποίες πλούτισαν το λεξιλόγιό τους με μεγάλο αριθμό ελληνικών λέξεων. Πολύ εύστοχα είχε εκφράσει την ευγνωμοσύνη του προς την Ελληνική γλώσσα ο μεγάλος Ρώσος ποιητής Αλέξανδρος Πούσκιν «σαν υλικό του λόγου, η σλαβο-ρωσική γλώσσα έχει αναμφισβήτητη κυριαρχία μπροστά σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες, επειδή η μοίρα της την ευγνωμονούσε και της στάθηκε εξαιρετικά τυχερή. Στον 11^ο αι. η αρχαία ελληνική γλώσσα ξαφνικά της άνοιξε το λεξιλόγιό της, έναν θησαυρό αρμονίας, της χάρισε τους κανόνες της καλοφτειαγμένης γραμματικής, τις ωραίες της φράσεις, τη μεγαλοπρέπεια του λόγου – με λίγα λόγια, την υιοθέτησε, απαλλάσσοντάς την από βραδυκίνητες διαδικασίες τροποποιήσεων του χρόνου. Η γλώσσα μας αφ’εαυτού της εύηχη και εκφραστική, απέκτησε ευεληξία και ορθότητα.» Αλλά και όχι μόνο, και στην παγκόσμια επιστήμη επικράτησε η χρησιμοποίηση της ελληνικής ορολογίας για την ονομασία οποιουδήποτε καινούργιου επιστημονικού όρου.

Όταν, κατά τον 15^ο αι. η Κωνσταντινούπολη έπεσε και σταμάτησε να υπάρχει η Μεγάλη χιλιετηρίδα της αυτοκρατορίας, από διάφορες περιοχές της Ελλάδας όλο και περισσότεροι Ρωμιοί κατέφευγαν στην Ιταλία, παίρνοντας μαζί τους τα υπολείμματα της λαμπρής Βυζαντινής μόδας, τον πλούτο, τα έργα τέχνης, τις πολυτελείς τους συνήθειες, τα έξυπνα και πονηρά τους κεφάλια, τους πιστούς θεολόγους τους, τους ποιητές τους, τη μοναδική τους γλώσσα και τον αρχαίο τους πολιτισμό. Οι Βυζάντιοι ευγενείς είχαν εντυπωσιάσει τους Ιταλούς με τη λάμψη τους, την αίγλη, με τη λεπτότητά τους, με τη μόρφωση, με την παιδεία και τον πολιτισμό τους. Αυτοί οι νεαροί, άνδρες με αρετές και αρρενωπότητα, με λεπτότητα και ευγένεια των τρόπων – οι επιστήμονες, οι θεολόγοι, οι ζωγράφοι, οι διπλωμάτες, οι άνθρωποι της υψηλής κοινωνίας – ήταν αναγκασμένοι να ζουν μεταξύ των απογόνων των σκληρών Ρωμαίων. Αλλάζοντας και διώχνοντας τη βάρβαρη μοναστηριακή λατινική του φανατισμένου Μεσαίωνα, ακούστηκε το πρόσχαρο γέλιο των ελεύθερων ανθρώπων. Ηχηρά η Ιταλική γλώσσα βάδισε δίπλα στην Ελληνική, ξανακούστηκαν οι ομιλίες των γνωστών ρητόρων και πολιτικών, ξαναγεννήθηκαν τα έργα των ιστορικών και φιλοσόφων.

Οι πανούργοι Βυζάντιοι εμπορεύονταν με την μόρφωσή τους, αποκτώντας τις καλύτερες θέσεις, και η αρχαιότητα ανανεωνόταν, παίρνοντας δύναμη και λάμψη, προχωρούσε, ανέβαινε, επέστρεφε στην Αρχαιότητα η Μεγάλη εποχή της Αναγέννησης, η οποία τύφλωνε με την λάμψη της μετά το σούρουπο του Μεσαίωνα. Η παγκόσμια ιστορία άνοιξε τις πόρτες της σε μια νέα εποχή. Το ελληνικό πνεύμα ήδη φωτίζει τη Δύση σε αυτή τη μεγάλη εποχή, η οποία ονομάστηκε Αναγέννηση, διότι μετά την περίοδο σκοταδισμού, της θηριωδίας και της Ιεράς Εξέτασης, ξαναγεννήθηκε το ίνδαλμα του ουμανισμού και της ομορφιάς, που κάποτε είχε βρει την ενσάρκωσή της στην Ακρόπολη των Αθηνών. Οι Έλληνες έσπειραν στο έδαφος του σκληρού καθολικισμού στοιχεία της αρχαίας αγάπης στο ελεύθερο πνεύμα, στο ζωντανό ανθρώπινο σώμα, αλλά και στα ανθρώπινα συναισθήματα. Ο γνωστός Έλληνας μηχανικός και επιστήμονας Γέρον από την Αλεξάνδρεια, που ζούσε στον 2^ο αι. π.Χ., επηρέασε τόσο πολύ τους μεγαλοφυείς της Αναγέννησης, που η ατμομηχανή που την επινόησε στην εποχή του, εμφανίστηκε 18-20 αιώνες μετά την πρώτη της εφεύρεση.

Εκείνη την εποχή η σύζυγος του Τσάρου Ιωάννη/Ιβάν ΙΙΙ, η ανηψιά του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου του Κωνσταντίνου – η Σοφία (Ζωή) Παλαιολόγου, έπαιξε σημαντικό ρόλο στο δυνάμωμα του Ρωσικού κράτους και στην απελευθέρωσή του από τους Τάταρους και Μογγόλους και η οποία μετέτρεψε τη Μόσχα από ξύλινη πόλη σε πόλη από λευκή πέτρα.

«Οι Έλληνες είναι το μεγαλύτερο έθνος, που έχει δει η ανθρωπότητα γενικώς. Όλοι μας τους είμαστε υπόχρεει. Διότι εάν δεν υπήρχαν – τότε ο κόσμος θα έμενε στο σκοτάδι. Εμείς δεν έχουμε το δικαίωμα να ξεχάσουμε τους απογόνους του Μεγάλου Αλέξανδρου, του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, τους πρώτους χριστιανούς, που μας άνοιξαν τα μάτια και μας έβγαλαν από το σκοταδισμό της απαιδευσίας, αμορφωσιάς και της ειδωλολατρίας. Η απελευθέρωση των Ελλήνων θα είναι η πρώτη μου σκέψη και ο πρώτος μου στόχος. », – ήταν τα λόγια του Ρώσου τσάρου Πέτρου του 1^ου, του επονομαζόμενου και Πέτρος ο Μέγας.

Τον 20^ο αιώνα και πάλι πρώτοι οι Έλληνες κέρδισαν τις νίκες κατά του φασισμού, εξαρθρώνοντας το 1940 τα Ιταλικά στρατεύματα. Η νίκη αυτή είχε επηρεάσει κατά πολύ ολόκληρη την πορεία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και έδωσε αφορμή στον Ουίνστον Τσόρτσιλ να πει τη γνωστή του ρήση, που έκανε το γύρο του κόσμου. «Δεν πολεμούν οι Έλληνες, σαν ήρωες, αλλά οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες», – έχοντας υπ’ όψιν του τούς ήρωες της Αρχαίας Ελλάδας, όπως τον Ηρακλή, Αχιλλέα, Πάτροκλο, Οδυσσέα και τον Έκτορα … Προς τιμήν αυτής της νίκης, αλλά και όλων των προηγούμενων, μεγάλης ιστορικής σημασίας νικών των Ελήνων, ο γνωστός Έλληνας συγγραφέας Μενέλαος Λουντέμης με τον εξής τρόπο περιέγραψε θαυμάσια το «είναι» αυτού του λαού: « Είναι πιθανόν οι Έλληνες ποτέ να μην γέμιζαν τα στομάχια τους, ωστόσο τα κεφάλια τους ποτέ δεν ήταν άδεια. Αυτός ο λαός, από εκείνα ακόμα τα μακρινά χρόνια ήταν γεμάτος φιλομάθεια και αντιφάσεις, εύστροφος στη σκέψη, αγωνιστής, με φωτεινό μυαλό, και ταυτόχρονα συχνά εμφανιζόταν καυχησιάρης, που αγαπά την εξουσία, αλλά και εκδικητικός, με πνεύμα οξύ και εύστροφο. Η ψυχή του σε μόνιμη αναζήτηση, γεμάτη με γοητευτική ονειροπόληση, αλλά και κακία – πεταλούδα αλλά και φίδι ταυτοχρόνως. Στο ένα χέρι κρατούσε το μιστρί για να δημιουργεί και στο άλλο κρατούσε την τσάπα για να γκρεμίζει. Όμως μόλις αυτός ο λαός κινδύνευε από τον εξωτερικό εχθρό, αμέσως ενωνόταν και γινόταν ένα. Τότε υπερνικούσε μέσα του όλες τις μικρότητες και χωρίς κανένα φόβο πήγαινε να θυσιαστεί, γεμάτος τόλμη και μεγαλείο.»

Οι πνευματικοί κύκλοι της Ευρώπης επιζητούν συνεχώς την εκμάθηση της Ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού της. Δεν είναι όμως μόνο η τέχνη και η επιστήμη των Ελλήνων που επηρέασαν την ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού πολιτισμού. Η Ελληνική κατανόηση των αξιών του κάθε ανθρώπου, η αναγνώριση του δικαιώματός του για προσωπική ελευθερία και το δικαίωμα του καθενός λαού για αυτοδιάθεση έχουν γίνει θεμέλια, πάνω στα οποία βασίζεται και αναπτύσσεται η σύγχρονη Ευρωπαϊκή Δημοκρατία.

Πρόσφατα στο βυθό του Αιγαίου Πελάγους πάνω στο βυθισμένο αρχαίο πλοίο βρέθηκε ένας αρχαίος ελληνικός μηχανισμός, στον οποίο χρησιμοποιήθηκαν οι μέθοδοι της τρισδιάστατης ηλεκτρονικής τομογραφίας, που είχε ανακαλυφθεί στη Ρόδο το 150 -100 π.Χ. από τον φιλόσοφο Ποσειδώνιο – το εύρημα που σόκαρε και προβλημάτισε τους επιστήμονες. Εδώ είχε χρησιμοποιηθεί η διαφορετική μετάδοση, την οποία εφηύραν όχι νωρίτερα από τον 16^ο αιώνα, ενώ η ποιότητα και η ακρίβεια της μηχανικής επεξεργασίας των εξαρτημάτων του – τα μεγέθη και η δυσκολία κατασκευής – συγκρίνονται με κάτι παρόμοιο που είχαν πετύχει στην παραγωγή των μηχανικών ωρολογιών μόνο τον 17^ο αιώνα. Χάριν της μεθόδου της ακτινογραφίας, έγινε κατορθωτό να αποκρυπτογραφηθούν γύρω στα 2 χιλιάδες σύμβολα στα Αρχαία Ελληνικά – τα οποία σχεδόν όλα ήταν γραμμένα πάνω στην επιφάνεια των εξαρτημάτων του μηχανισμού. Αυτός ο αρχαιοελληνικός υπολογιστής προοριζόταν για τους υπολογισμούς των κινήσεων των ουράνιων σωμάτων με τόση ακρίβεια, που ακόμα και σήμερα είναι δύσκολο να το φανταστούμε. Ήταν ένα είδος ημερολογίου ακριβείας με προβλεπόμενες ηλιακές και σεληνιακές εκλείψεις. Αυτές οι ανακαλύψεις θέτουν πολλά ερωτηματικά σχετικά με τις ορθές μας γνώσεις γύρω από το επίπεδο ανάπτυξης του Αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού γενικώς και της μηχανικής συγκεκριμένως.

Έτσι, η Αρχαία Ελλάδα καθιέρωσε και μετέφερε στους αιώνες ένα υψηλό πνευματικό κύρος, που επηρέασε το ύφος όλου του κόσμου. Και παρά το γεγονός ότι η κλασική Ελλάδα εδώ και πολύ καιρό δεν υπάρχει, η επιρροή της κληρονομιάς της στον παγκόσμιο πολιτισμό θα συνεχίζεται ακόμα για πολλούς αιώνες.

Και, στον επίλογο, θα ήθελα να παραθέσω και τη γνώμη του γνωστού Αμερικανού επιστήμονα Τόμας Κάχιλ, ο οποίος λέει : «Όποια και αν είναι η σημερινή μας εμπειρία, όποιες γνώσεις κι αν επιθυμούσαμε να έχουμε, ότι και αν θέλαμε να κάνουμε, ότι κι αν υπολογίζαμε να βρούμε, αναμφίβολα θα αποδειχθεί, ότι οι Έλληνες τα έχουν ήδη βρει και μάς έχουν ήδη προσπεράσει.»