Μιλάει σήμερα στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΝΩΜΗ και αναφέρεται στην κρίση των χωρών της Νότιας Ευρώπης ο καθηγητής του Αυτόνομου Πανεπιστημίου Βαρκελώνης, του Ινστιτούτου ICREA και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας για την αποανάπτυξη, Γιώργος Καλλής.
Συνέντευξη στον Αποστόλη Ζώη.
“Θεωρητικά υπάρχει πάντα η δυνατοτήτα μιας σοσιαλδημοκρατικής ρύθμισης του καπιταλισμού, ενός πιο ανθρώπινου Σκανδιναβικού τύπου καπιταλισμού, τουλάχιστον για την Ευρώπη. Ιστορικά πάντως τα περιθώρια έχουν στενέψει πάρα πολύ και οι αντιδράσεις σε οποιαδήποτε προσπάθεια ρύθμισης του συστήματος από τους έχοντες είναι σφοδρότατες. Νομίζω ότι το καπιταλιστικο σύστημα αυτοκτονεί όπως έκανε την δεκαετία του 30 και μένει να δούμε τι θα βγει μέσα από αυτή τη διαδικασία αυτοκαστροφής του”.
Αυτό δηλώνει σήμερα στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΝΩΜΗ ο καθηγητής του Αυτόνομου Πανεπιστημίου Βαρκελώνης, του Ινστιτούτου ICREA και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας για την αποανάπτυξη, Γιώργος Καλλής. Ακόμα ο ίδιος για την κρίση σε Ισπανία και Ελλάδα σημειώνει τα παρακάτω:
“Ίδιες εικόνες στους δρόμους, ίδιες εικόνες στις εφημερίδες και τις τηλεοράσεις. Ουρές στα πτωχοκομεία και στα συσσίτια. Ανεργία. Υπουργεία και δημόσιοι οργανισμοί που χρωστούν και δεν πληρώνουν, τυφλές περικοπές. Αβεβαιότητα, φόβος για το μέλλον, εγκληματικότητα, κρατική καταστολή και αύξηση της αστυνομοκρατίας. Πάντως βλέπω και λίγο πιο πολύ ψυχραιμία στην κοινωνία σε σχέση με την Ελλάδα, και κάποια σημάδια ζωτικότητας της οικονομίας, τουλάχιστον στην Βαρκελώνη που εργάζομαι εγώ και συνεχίζει να ζει από τον τουρισμό. Μπορεί πάντως και να είναι απλά ότι κι εδώ τώρα ξεκινούν τα πολύ άσχημα…”.
-Πώς εξελίσσεται κατά τη γνώμη σας η οικονομική κατάσταση των χωρών του Νότου; Ποιοι ευθύνονται για τη νέα φτώχεια και ανέχεια των πολιτών;
«Η φτώχεια και η εξαθλίωση εντείνονται, οι Κρατικοί μηχανισμοί και οργανισμοί καταρρέουν εν μέσω των δραματικών περικοπών. Ως αποτέλεσμα οι ανισότητες εντείνονται. Ευθύνονται οι εκλεγμένες κυβερνήσεις και αυτοί που τις εκλέγουν, οι οποίες δεν τολμούν να αλλάξουν ένα αποτυχημένο οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο, αυτό της νεοφιλελεύθερης λιτότητας και να θέσουν σε δημοκρατική επαναδιαπραγμάτευση το μέλλον του Ευρώ και της ΕΕ. Το νεοφιλελεύθερο μοντέλο αποτυγχάνει ακόμα και με τις δικές του παραμέτρους και στόχους, που είναι η ανάπτυξη και η μείωση των επιτοκίων δανεισμού. Το μόνο που καταφερνει είναι να διατηρεί, τα κεκτημένα των ανώτατων οικονομικών στρωμάτων, αλλά ακόμα και από την λογική αυτών των στρωμάτων η στρατηγική αυτή είναι κοντόφθαλμη και βραχυπρόθεσμη αφού η οικονομία καταρρέι κάτω από τα πόδια τους και βλέπυν τα κερδη τους να μειώνονται σημαντικά και τα χρέη τους να εκτοξεύονται”.
–Πώς μπορούν οι χώρες που βρίσκονται υπό στενό έλεγχο των αγορών της τρόικας και του ΔΝΤ να ξεφύγουν από αυτή την αδιέξοδη κατάσταση; Υπάρχει φως στον ορίζοντα;
“Πρέπει να συντονιστούν, να συνεργαστούν και να πιέσουν για την αλλαγή του Ευρώ και της πολιτικής της ΕΚΤ, που παραμένει αγγυλωμένη στη νεοφιλελευθερη ιδεοληψία της. Δυστυχώς δεν βλέπω διάθεση προς τέτοια κατεύθυνση, από τις χώρες που έχουν το βάρος για να πιεσουν για αλλαγές όπως η Ισπανία και η Ιταλία. Ακολουθούν το δρόμο της Ελλάδας ως να μην ξέρουν τι τις περιμένει. Προβλέπω πάντως ότι θα είναι η Ιταλία αυτή που θα βάλει τέλος σε αυτόν τον παρανοϊκό χορό του Ζαλόγγου και θα θέσει την ΕΕ προς των αναπόφευκτων αποφάσεων είτε ομοσπονδιοποίησης είτε διάλυσης του Ευρώ”.
–Μπορεί να υπάρξει καπιταλισμός με ανθρώπινο πρόσωπο σήμερα; Ή τα πράγματα θα εξελίσσονται συνεχώς χειρότερα;
“Αφού δεν ήταν ανθρώπινος όταν τα πράγματα πήγαιναν καλά, δύσκολα το βλέπω να γίνει αυτό σήμερα. Θεωρητικά υπάρχει πάντα η δυνατοτήτα μιας σοσιαλδημοκρατικής ρύθμισης του καπιταλισμού, ενός πιο ανθρώπινου Σκανδιναβικού τύπου καπιταλισμού, τουλάχιστον για την Ευρώπη. Ιστορικά πάντως τα περιθώρια έχουν στενέψει πάρα πολύ και οι αντιδράσεις σε οποιαδήποτε προσπάθεια ρύθμισης του συστήματος από τους έχοντες είναι σφοδρότατες. Νομίζω ότι το καπιταλιστικό σύστημα αυτοκτονεί όπως έκανε την δεκαετία του ’30 και μένει να δούμε τι θα βγει μέσα από αυτή τη διαδικασία αυτοκαστροφής του”.
–Η Ισπανία βρίσκεται στην ίδια θέση με τη χώρα μας Τι έχετε να πείτε;
“Στα ίδια βήματα, 2 χρόνια πίσω. Τι να πω. Ίδιες εικόνες στους δρόμους, ίδιες εικόνες στις εφημερίδες και τις τηλεοράσεις. Ουρές στα πτωχοκομεία και στα συσσίτια. Ανεργία. Υπουργεία και δημόσιοι οργανισμοί που χρωστούν και δεν πληρώνουν, τυφλές περικοπές. Αβεβαιότητα, φόβος για το μέλλον, εγκληματικότητα, κρατική καταστολή και αύξηση της αστυνομοκρατίας. Πάντως βλέπω και λίγο πιο πολύ ψυχραιμία στην κοινωνία σε σχέση με την Ελλάδα, και κάποια σημάδια ζωτικότητας της οικονομίας, τουλάχιστον στην Βαρκελώνη που εργάζομαι εγώ και συνεχίζει να ζει από τον τουρισμό. Μπορεί πάντως και να είναι απλά ότι κι εδώ τώρα ξεκινούν τα πολύ άσχημα…”.
–Τι μπορούν ή τι πρέπει να κάνουν οι πολίτες μέσα σε όλες αυτές τις εξελίξεις; Είναι σε θέση να πάρουν την τύχη στα χέρια τους;
“Ευτυχώς εν μέσω όλης αυτής της θλίψης το μόνο ελπιδοφόρο ειναι η κινητοποίηση του νέου κόσμου, ή τουλάχιστον μέρος αυτού, εδώ στην Ισπανία, αλλά και στην Ελλάδα. Πλέον δεν κάθεται στ’ αυγά του και δεν μιλάω μόνο για το κίνημα των πλατειών που γιγαντώνεται εδώ στην Ισπανία. Βλέπω ανθρώπους που θέλουν να πάρουν τη ζωή στα χέρια τους. Που θέλουν ν’ αλλάξουν τις πόλεις τους. Που θέλουν να βγουν στην επαρχία και να πειραματιστούν με νέους τρόπους ζωής, παραγωγής, κατανάλωσης ή συστέγασης. Που θεωρούν πως εργασία δεν είναι μόνο η μισθωτή εργασία. Που ανταλλάσσουν προϊόντα χωρίς την μεσολάβηση χρήματος, που καλλιεργούν αγρούς μέσα στις πόλεις και στήνουν οικοκοινότητες στα βουνά . Που οργανώνουν συνεταιριστικά και οικολογικά δίκτυα ανταλλαγής η παραγωγής προϊόντων. Όλα αυτά είναι μια κάποια ελπίδα, κυρίως αν μπορέσει να μεταφραστεί και σε ένα νέο πολιτικό κίνημα, σαν αυτό που ξεκίνησε με το κίνημα των αγανακτισμένων και της κατάληψης πλατειών”.
